Delimitation of zinc and copper concentration in Bochnia soil

• Autorzy: Żychowski J.

Warianty tytułu

PL

Delimitacja koncentracji cynku i miedzi w glebach Bochni

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Spatial differentiation of Cu against Zn content in the near-surface soil level in an urbanized area was presented. Delimitation of characteristic areas of tested elements was performed. Conducted research revealed changing differentiation of Zn and Cu content in the soil depending on emitters, area development and environment characteristics. Changing content of both elements along the distance from the road was also compared. No crucial connection was pointed regarding the content of tested elements in all samples taken in the vicinity of roads. High correlation between Zn and Cu content was noted in case of samples taken on the same side of the road, though. In 85 % of samples located both north and south of Bochnia ring road and Łapczyca E-4 road Cu content is higher than Zn content. However, in places situated at the similar distance from the road, on a flat area and in a road pit near a steep ascending road at Wiśnicka street, Zn content is higher than Cu content. The highest average content was measured for source segment of Babica through which the ring road goes. Such areas are characterized with increased Zn content and higher correlation between Zn and Cu. Definitely the lowest condensation of those elements was measured among compact building development. This research revealed further need to investigate change of concentration of those elements in the area depending on the characteristics of the environment.

PL

Przedstawiono zróżnicowanie przestrzenne zawartości Cu względem Zn w poziomie przypowierzchniowym gleby w obszarze zurbanizowanym. Dokonano delimitacji obszarów o charakterystycznej koncentracji badanych pierwiastków. Przeprowadzone badania wykazały odmienne zróżnicowanie zawartości Zn i Cu w glebie w zależności od emitorów, morfologii i zagospodarowania terenu. Porównano także zmienność zawartości obu pierwiastków wraz z odległością od dróg. Największą zawartość średnią: Zn - 14.1 ppm i Cu -- 18.7 ppm Obserwuje się w źródłowym odcinku Babicy, przez który biegnie obwodnica. Obszary zamknięte o ograniczonym przewietrzaniu położone wzdłuż szlaków komunikacyjnych, wykazują zwiększoną zawartość In i większą korelację między Zn i Cu. Zdecydowanie najmniejsze wartości tych pierwiastków pomierzono w centrum miasta, wśród zwartej zabudowy, poza pasem wzdłuż dróg. Nie wykazano istotnego związku między zawartością badanych pierwiastków we wszystkich próbkach pobranych w pobliżu dróg. Natomiast dużą korelację między zawartością Zn i Cu w glebie stwierdzono dla próbek pobranych po tej samej stronic drogi. W 85 % próbek zlokalizowanych zarówno na północ, jak i na południe od obwodnicy w Bochni i E-4 w Łapczycy zawartość Cu jest większa niż Zn. Natomiast w miejscach położonych w podobnej odległości od jezdni, na terenie płaskim oraz we wkopie drogowym przy stromym podjeździe na ul. Wiśnickiej większa jest zawartość Zn niż Cu. Badania te wykazały potrzebę badania zmienności koncentracji w terenie rożnych pierwiastków w zależności od właściwości środowiska.

Słowa kluczowe

EN

abiotic environment; concentration Zn; Cu; soil; urbanized area

PL

środowisko abiotyczne; koncentracja Zn; Cu; gleba; obszary zurbanizowane

• Wydawca: Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Chemia i Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2007
• Tom: Vol. 14, nr 1
• Strony: 91--97
• Opis fizyczny: Bibliogr. 8 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Żychowski J.

• Geography Institute, Pedagogical Academy of Krakow, Podchorążych 2, Room 538, 30-086 Kraków,

Bibliografia

• [1] Brogowski Z. and Nabolczyk E.: Prognoza skażenia gleb terenów rolniczych i możliwości ich rekultywacji, Zesz. Nauk. Komitetu "Człowiek i Środowisko", 1995, 10, 81-86.
• [2] Czamowska K.: Zawartość metali ciężkich w glebach i roślinach w pobliżu ruchliwych dróg. Sesja naukowa "Ekologiczne aspekty stosowania nawozów i zanieczyszczenie gleb składnikami o toksycznym działaniu", Zesz. Nauk. Akad. Roln., Kraków, 1990, 26.
• [3] Malczyk P. and Kędzta W.: Metale ciężkie w glebach leśnych wzdłuż drogi wylotowej Bydgoszcz -Inowrocław. Roczn. Gleboz., 1996, 47, (3-4), 203-211.
• [4] Malczyk P., Kędzia W. and Nowak M.: Metale ciężkie w glebach miasta Bydgoszczy, Roczn. Glcboz., 1996, 47, 3-4, 195-202.
• [5] Namieśnik J., Łukasiak L and Jamrogiewicz Z.: Pobieranie próbek środowiskowych do analizy, PWN, Warszawa, 1995, pp. 272.
• [6] Turzański P. (Ed.): Problemy zanieczyszczeń komunikacyjnych. Bibli. Monitori. Środow., PIOŚ, WIOŚ, Kraków, 1994, pp. 84.
• [7] Żychowski J. and Kolber M.: Zróżnicowanie zawartości cynku w glebach w strefie progowej Karpat. [In:] Jurek L(Ed.), Struktury i procesy społeczno-gospodarcze w różnych wymiarach terytorialnych. Uniwersytet Szczeciński, Polskie Towarzystwo Geograficzne, Oddział Szczeciński. Szczecin. Oficyna IN PLUS. 54 Zjazd Polskiego Towarzystwa Geograficznego „Geograficzne aspekty badań morza i wybrzeża-. Szczecin-Świnoujście, 9-11. 06. 2005, 97-99.
• [8] Zychowski J.: Effect of abiotic environment on Cu content in soil on the example of urbanized area. Ecol. Chem. Eng., 2006, 13(6), 591-596.