Tytuł artykułu
Autorzy
Identyfikatory
Warianty tytułu
Skąposzczety glebowe a zanieczyszczenie środowiska
Języki publikacji
Abstrakty
Soil oligochaetes can be found from the tropics to the polar region. In any ecosystem they are exposed to natural conditions like rainfall or excessive drying of the soil. In many cases individual preferences of particular taxa play a role in the spreading of a given species. These natural abiotic and biotic conditions coincide with human impacts and particularly with the intensification of agriculture. Clearly visible is the effect of pesticides which affect both directly tegument causing burns and indirectly alimentary tract, nervous and reproductive systems. Another factor limiting the presence of soil oligochaetes is fertilisation, mainly mineral since organic fertilisation enhances the development of oligochaetes populations in a given area. All these factors arc accompanied by the recently increasing environmental pollution with heavy metals. The effect of environmental contamination is not restricted to oligochaetes but affects also associate fauna. The earthworm Lumbricus terrestris L. plays an important role as a mean of transport for many sod nematodes or mites, it is also the food for birds and small mammals. This paper was aimed to demonstrate how anthropogenically changed environment might affect this taxon and to answer the question on the role the oligochaetes might play in detoxifying pollutants.
Skąposzczety glebowe występują od strefy tropikalnej aż po region polarny. W każdym ekosystemie narażone są na wpływ warunków naturalnych, takich jak opady deszczu czy, nadmierne przesuszenie gleby. Ważną role w rozprzestrzenianiu się danego gatunku skąposzczetów odgrywają w wielu wypadkach, indywidualne preferencje poszczególnych grup taksonomicznych. Na te naturalne czynniki abiotyczne i biotyczne od wielu lat nakłada się działalność człowieka i intensyfikacja rolnictwa. Widoczny jest wpływ stosowanych pestycydów, które działają bezpośrednio na wór powłokowo-skórny, powodując np. oparzenia, jak i pośrednio na przewód pokarmowy, nerwowy i rozrodczy. Innymi czynnikami ograniczającymi występowanie skąposzczetów glebowych jest nawożenie, przede wszystkim mineralne, w mniejszym stopniu oddziałuje nawożenie organiczne, które sprzyja rozwojowi populacji skąposzczetów na danym terenie. Na te wszystkie czynniki w ostatnich latach nakłada się wzrastające zanieczyszczenie środowiska metalami ciężkimi. Wpływ zanieczyszczenia środowiska nie ogranicza się tylko do samych skąposzczetów, ale także wpływa na faunę powiązaną z nimi. Dżdżownica ziemna Lumbricus terrestris L. pełni ważną role jako środek transportu dla wielu nicieni glebowych czy roztoczy, jest także pożywieniem dla ptactwa czy drobnych gryzem. Praca ta ma na celu pokazanie, jak środowisko antropogennie zmienione oddziałuje na tę grupę taksonomiczną i odpowiedzieć na pytanie, czy i jaka rolę spełniają skąposzczety w detoksykacji zanieczyszczeń.
Czasopismo
Rocznik
Tom
Strony
63--67
Opis fizyczny
Bibliogr. 48 poz.
Twórcy
autor
autor
- Department of Zoology; Chair of Biology of Animal Environment; Warsaw Agricultural Academy, Ciszewskiego 8, 03-787 Warszawa, jarmul@alpha.sggw.waw.pl
Bibliografia
- [1] Graff O.: Darwin on earthworms - the contemporary background and what the critics thought [In:] Sathel J.E. (Ed.), Earhtworm ecology. Chapman and Hall, London. 1983, p. 5-18.
- [2] Bouche M.: Ecol. Bull. Stokholm 1977, 25, 122-132.
- [3] Lee K.E.: Earthworms. Their ecology and relationships with soils and land use. Academic Press, Sydney, 1985, 411 pp.
- [4] Curry J.P.: Grassland Invertebrates. Chapmna and Hall, London, 1994, 437 pp.
- [5] Kasprzak K.: Zesz. Nauk Akad. Roln., Kraków, 1996, 47, 125-130.
- [6] Kasprzak K.: Zesz. Nauk Akad. Roln., Kraków, 1994, 41, 25 49.
- [7] Paoletti M.G.: Agric. Ecosys. Environ., 1999, 74, 137-155.
- [8] Makulec G.: Zesz. Nauk Akad. Roln., Kraków, 1996, 47, 147-154.
- [9] Yli-0lli A. and Huhta V.: Pedobiologyl. 2000, 44, 86-95.
- [10] Huhta V. and Vibcrg K.: Pedobiology. 1999, 43, 886-890.
- [11] Berry E.C. and Jordan D.: Soil Biol. Biochem. 2001, 33, 133-136.
- [12] Butt K.R.: Pcdobiology. 1991, 35, 257-264.
- [13] Gestel C.A.M, Brecmen E.M.D, and Bacrsclman R.: Influence of environmental conditions on the growth and reproduction of the earthworm Eisenia andrei in an artificial soil substrate. [In:] Gestel K. (Ed.) Earthworms in ecotoxicology, Wyd. Miasta 1991, 67-86.
- [14] Gestel C.A.M., Dis W.A., Breemen E.M. and Sparenburg P.M.: Pcdabiology. 1988, 32, 367-371.
- [15] Uvarov A.V.: Scheu St Pedobiology. 2004, 48, 365-371.
- [16] Uvarov A.V.: Eur. J. Soil Biol. 1998, 34, 1-10.
- [17] Straalen N.M.: Acta Zool. Fennica 1994, 195, 135-142.
- [18] Kasprzak K.: Pedobiology., 1982, 23, 217-232.
- [19] Vlict P.C.J., Bearc M.H., Colcman D.C. and Hcndrix P.F.: Appl. Soil Ecol., 2004, 25, 147-160.
- [20] Knight D., Elliot P. W. and Anderson J.M.: Effects of earthworms upon transformations and movement of nitrogen from organic matter applied to agricultural soils. [In:] Hansen LA., Henriksen K. (Ed.), Nitrogen in organic wastes applied to soil. Academic Press, London, 1989, 59-80.
- [21] Bcare M.H., Parmclee R.W., Hcndrix P., Cheng W., Coleman D.C. and Crossley D.A.: Ecol, Monogr. 1992, 62, 569-591.
- [22] Blcvins R.L., Smith M.S. and Thomas G.W.: Changes in soil properties under no-tillage. [In:] Philips R.E., Philips S.H. (Ed.), No-tillage agriculture: Principles and Practices. Van Nostrand Reinhold, New York, 1984, 190-230.
- [23] Irmcl U.: Pedobiology. 2000, 44, 105-118.
- [24] Me Inerney M. and Bolger T.: Soil Biol. Biochem., 2000, 32, 335-349.
- [25] Wojewoda D., Kajak A and Szanser M.: Kosmos, 2002, 51(1), 105--114.
- [26] Rantalainen M.L. Fritze H., Haimi J., Kiikkila O., Pcnnanen T. and Sctala H.: Biol. Fcrtil. Soils. 2004. 39, 200-208.
- [27] Makulec G.: Polish J. Ecol., 2004, 52(2), 173-179.
- [28] Nowak E.: Polish. J. Ecol„ 2004, 52(2), 115-122.
- [29] Paoletti M.G., Schweigl U. and Faveretto M.R.: Pedobiology, 1995, 39, 20-33.
- [30] Paoletti M.G and Pimentcl D.: Tectnol. Forecas. Social Change, 1995, 50, 9-23.
- [31] Kamionck M., Jarmuł J. and Pezowicz E.: Ecol. Chem. Eng. 2005.
- [32] Edwards C.A. and Bohlcn P.J.: Rcv. Environ. Contamin. Toxicol., 1992, 125, 23-99.
- [33] Lofd-Holmin A. and Swed. J.: Agrc. Res., 1982, 12, 117-119.
- [34] Didden W. and Rombeke J.: Ecotoxicol. Environ. Saf., 2001 , 50, 25-43.
- [35] Zabłocki Z., Ścisłowska J. and Kamińska K.: Zesz. Nauk. Akad. Roln., Kraków, 1996, 47, 117-123.
- [36] Maboeta M.S., Reinecke SA. and Reinecke A.J.: Ecotoxicol. Environ. Saf., 2002, 52, 280-287.
- [37] Martikainen E.: Ecotoxic. Environ. Saf., 1996, 33, 128-136.
- [38] Msleh Y.Y., Paris-Palacios., Couderchet M. and Vernet G.: App. Soil. Ecol., 2003, 23, 69-77.
- [39] Panda S, and Sahu SK.: Chemosphere 2004, 55, 283-290.
- [40] Christensen O. M. and Mather J.G.: Ecotoxicol. Eniviron. Saf., 3004, 57, 89-99.
- [41] Heikens A., Peijnenburg W.J.G.M. and Hendriks A.J.: Environ. Pollut., 2001, 113, 385-393.
- [42] Reid B.J. and Watson R.: Soil Biol. Biochem., 3005, 37, 609-612.
- [43] Weigmann G.: Acta Zool. Fennica, 1995, 196, 364-370.
- [44] Salminen J. and Haimi .J. Environ. Pollut., 1999. 104, 351-358.
- [45] Cortet J., Gomot de Vauflery A. Poinsot-Bataguer N., Gomot L., Texier Ch. and Cluzeau D. Eur. J. Soil Biol., 1999, 35(3),115-134.
- [46] Van Straalen N.M. and Van Wensem J.: Environ. Pollut., 1986. 42, 209-221.
- [47] Kostecka J.: Chem. Inż. Ekol., 2004, 11(4/5), 353-364.
- [48] Spurgeon D.J. Hopkin St.P.: App1. Soil Ecol., 1996, 4, 147-160.
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.baztech-article-BPG4-0025-0007