Struktura chemiczna i niektóre właściwości użytkowe paliw do silników turbinowych

• Autorzy: Wiślicki B.

Warianty tytułu

EN

Chemical structure and some functional qualities of turbine engine fuels

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Analizowano skład chemiczny, strukturalny i ilościowy paliw naftowych oraz olejów napędowych stosowanych do silników turbinowych, metodami chromatografii gazowej z detekcją masową, spektrometrii absorpcyjnej IR oraz UV. Oprócz oczekiwanych typów węglowodorów alifatycznych - C7 do C17, alicyklicznych - głównie C5,C6, zidentyfikowano odpowiednio znaczne ilości eikozanów oraz triakontanów C20 - C36 oraz o bardziej złożonej strukturze pochodnych bi- i tricyklicznych, w tym typu spiro oraz pinanów, kamfanów. Poza typowymi alkilobenzenami i - naftalenami zawierającymi 3 do 7C w alkilach, w olejach napędowych do 11C, występowały dwupierścieniowe struktury naftenoaromatyczne o różnym stopniu uwodornienia, głównie 2 i 4H. Heterozwiązki reprezentowane były w 50 do 80% przez związki 0, niewielkie ilości związków N i śladowe - S. Związki nienasycone, głównie w paliwach odrzutowych, reprezentowały alkeny i alkadieny, C5 do C11. Stwierdzono zróżnicowane składy strukturalno-grupowe, także dla tego samego typu paliw, przy tym nie obserwowano korelacji z właściwościami smarnymi paliw: w grupie odrzutowych najlepszymi dla JET-A1.

EN

Chemical, structural and quantitative compositions of petroleum and diesel fuels for turbine engines were analyzed using gas chromatography with mass detection and IR/UV absorption spectrometry methods. Apart from expected aliphatic (C7 - C17) and alicyclic (mainly C5, C6) hydrocarbons there have been identified relatively significant quantities of eicosanes and triacontanes (C20 - C36) and, with more complex structure of derivatives, bi- and tricyclic compounds, including those of spiro, pinen and camphen types. Excepting typical alkylobenzenes and naphtalenes, containing 3-7C in alkyles, in the diesel oils, up to 11C, were observed bicyclic naphteno-aromatic structures, having different degrees of hydrogenation, mainly 2 and 4H. Heterocompounas were represented in 50-80 % by O-compounds, some quantities of N-compounds and trace S-compounds. Unsaturated compounds, mainly in reaction engine fuels, were represented by alkenes and alkadienes, C5 up to C11. It was found that structural and group compositions were differentiated, also in the same category of fuels. However, no correlations were observed with lubricating properties of the fuels: the very best for JET-Al, in the reaction engine family.

Słowa kluczowe

PL

paliwa do silników turbinowych; paliwa naftowe; oleje napędowe

• Wydawca: Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Nafta-Gaz
• Rocznik: 2000
• Tom: R. 56, nr 5
• Strony: 249--262
• Opis fizyczny: Bibliogr. 4 poz.. rys., tab.

Twórcy

autor

Wiślicki B.

• Instytut Lotnictwa - Warszawa

Bibliografia

• 1. B. Wiślicki: Badania nie publikowane, Instytut Lotnictwa.
• 2. W. Wesołowski, B. Wiślicki: Analiza porównawcza paliw węglowodorowych z wykorzystaniem techniki GC-MSD, Instytut Lotnictwa, 1992, 1993.
• 3. R.D. Oboliencew: Fizyczeskije Konstanty Ugliewodorodow Żidkich Topliw i Masieł, Gostoptiechizdat, Moskwa, 1953.
• 4. P.L. Gupta, M.G. Krishma, V. Ramakirsha: Wear characteristics hydrocarbons, Indian Institute of Petroleum, Dehra a. Indian Institute of Technology, Delhi, India.