Budowa geologiczna podłoża trzeciorzędu w północno-wschodniej części zapadliska przedkarpackiego w rejonie Lubaczów-Biszcza

• Autorzy: Kowalska S. , Kranc A. , Maksym A. , Śmist P.

Warianty tytułu

EN

Geology of the north-eastern part of the Carpathian Foredeep basement, the Lubaczów-Biszcza Region

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł powstał w oparciu o wyniki prac wykonanych w ramach tematu zrealizowanego w Instytucie Górnictwa Naftowego i Gazownictwa w Krakowie [13], na zlecenie PGNiG O/BG Geonafta w Jaśle. Celem badań było sporządzenie aktualnej mapy geologicznej podłoża utworów trzeciorzędowych dla północno-wschodniej części zapadliska przedkarpackiego (rys. 1). Pod osadami trzeciorzędowymi występują utwory kambru, ordowiku, syluru, jury i kredy. Dotychczas za najstarszą nawierconą w tym rejonie jednostkę stratygraficzną przyjmowano prekambr. Jednak dzięki najnowszym oznaczeniom mikroskamieniałości akritarcha przeprowadzonym przez M. Jachowicz, wiek tych utworów określono na kambr dolny, poziom holmia. Skały prekambryjskie, wykazujące znacznie wyższy stopień zaawansowania diagenezy, stwierdzono w otworach Kańczuga-27, Gubernia-7 oraz Grzęska-l, które znajdują się bardziej na południc, poza omawianym rejonem. Odrębne kompleksy sedymentacyjnostrukturalne stanowią utwory ordowicko-sylurskie oraz jurajsko-kredowe. Na szczególną uwagę zasługują zmiany zasięgu utworów ;ornej jury i dolnej kredy, dokonane na podstawie nowych badań mikropaleontologicznych, wykonanych przez B. Olszewską oraz przeprowadzonych korelacji karotażowych (rys. 3). Długa i złożona historia tektoniczna spowodowała powstanie na tym obszarze skomplikowanej sieci uskoków. Większość form tektonicznych ma charakter blokowy. Na linii Basznia-LubliniecKsiężpol stwierdzono obecność szeroko rozbudowanej strefy uskokowej o charakterze przesuwczym, gdzie głównemu uskokowi towarzyszy gęsta sieć uskoków kulisowych. Być może strefa ta stanowi przedłużenie rozłamu świętokrzyskiego.

EN

The aim of the presented study was to prepare an up-to-date geological map of the northeastern part of the Carpathian Foredeep basement. Cambrian, Ordovician, Silurian, Jurassic and Cretaceous rocks are found here under the Tertiary sediments. Up to the present the oldest recognized sediments have been described as Precambrian, but the latest micropalaeontological investigations (M. Jachowicz) show that they are of Lower Cambrian age (Holmia Stage). The Cambrian sediments are divided into three series: Upper, Middle and Lower Cambrian. Precambrian rocks displaying much more advanced degree of diagenetic changes were found in the boreholes Kańczuga-27, Gubernia-7 and Grzęska1 situated to the south from the investigated region. Distinct Ordovician-Silurian and JurrsicCretaceous sedimentary-structural complexes can be distinguished. Especially interesting are the Upper Jurassic nad Lower Cretaceous sediments range changes, established on the base of the latest micropalaeontological investigations (B. 0lszewska) and new log correlations. The tectonics of this region is characterized by a complex fault system. A widely extended zone of strike-slip faults accompanied by an echelon faults pattern appears on the Basznia-Lubliniec-Księżpol line.The investigated region may be interpreted as a continuation of the Świętokrzyski fault, but such hypothesis would have to be confirmed by a further tectonical study.

Słowa kluczowe

PL

zapadliska przedkarpackie; Lubaczów-Biszcza

• Wydawca: Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Nafta-Gaz
• Rocznik: 2000
• Tom: R. 56, nr 3
• Strony: 158--173
• Opis fizyczny: Bibliogr. 24 poz., rys.

Twórcy

autor

Kowalska S.

autor

Kranc A.

autor

Maksym A.

autor

Śmist P.

• Instytut Górnictwa Naftowego i Gazownictwa - Kraków

Bibliografia

• 1. Dokumentacja Wynikowa Otworu Narol IG-1, Arch. BG Geonafta - Warszawa, 1990.
• 2. Dziadzio P., Jachowicz M.: Charakterystyka geologiczna utworów kambru w obszarze Nowa Sarzyna-Księżpol-Lubaczów-Załazie (NE część zapadliska przedkarpackiego). Prz. Geol., v. 44, nr 11, 1996.
• 3. Fuks-Kopiejka A.: Dokumentacja wynikowa tematu Sieniawka-Tarnogród-Wielkie Oczy, rejon Wola Obszańska-Cewków. Arch. Geofizyki - Kraków, 1999.
• 4. Gedl P.: W "Dokumentacji otworu Wola Różaniecka-10". Arch. BG Geonafta - Jasło, 1998.
• 5. Głowacki E., Karnkowski P., Żak C.: Prekambri kambr w podłożu przedgórza Karpat Środkowych i w Górach Świętokrzyskich. Rocz. PTG, t. 33, z. 3, 1963.
• 6. Głuszek A.: Skamieniałości śladowe z otworu Wola Zaleska-1. Arch. BG Geonafta - Gorlice, 1994.
• 7. Jagielska L.: Mikrospory starszego paleozoiku i prekambru z podłoża zapadliska przedkarpackiego. Arch. Inst. Geol., Kielce, 1962a.
• 8. Jagielska L.: Mikrospory starszego paleozoiku z otworu Uszkowce. Kwart. Geol., t. 6, nr 3, 1962b.
• 9. Jezierska E.: Dokumentacja wynikowa tematu Sieniawka-Tarnogród-Wielkie Oczy, rejon: Zapałów. Arch. Geofizyki - Kraków, 1999.
• 10. Karnkowski P., Oltuszyk S.: Atlas Geologiczny przedgórza Karpat Polskich 1:500 000. IG, Warszawa, 1968.
• 11. Kisłow A.: Ukształtowanie oraz tektonika utworów jury i ich podłoża w rejonie Lubaczowa w świetle danych sejsmicznych. Nafta, nr 2, 1966a.
• 12. Kobyłecka A., Kowalska S.: Clay mineralogy of cambrian sediments from the eastern part of the Carpathian Foredeep Basement. In: Abstracts, Conference of the European Clay Groups Association, september 5-9, 1999, Cracow, Poland, 1999.
• 13. Kowalska S. i in.: Wykorzystanie wyników badań petrofizycznych, mineralogiczno-petrograficznych i danych geofizyki wiertniczej do identyfikacji utworów podłoża miocenu autochtonicznego w części wschodniej zapadliska przedkarpackiego. Arch. IGNiG-Kraków, 1999.
• 14. Łobaziewicz M.: Dokumentacja wynikowa tematu Sieniawka-Tarnogród-Wielkie Oczy, rejon: Lubaczów. Arch. Geofizyki -Kraków, 1999.
• 15. Michońska-Przybyło A.: Dokumentacja wynikowa tematu Sieniawka-Tarnogród-Wielkie Oczy, rejon: Biszcza-Tarnogród. Arch. Geofizyki - Kraków, 1999.
• 16. Moryc Wt.: Budowa geologiczna rejonu Lubaczowa. Rocz. PTG, t. 31, 1961.
• 17. Moryc W., Waśniowska J.: Utwory neokomu z Baszni k\Lubaczowa. Rocz. PTG, t. 35, z. 1, 1965.
• 18. Niemczycka T.: Litostratygrafia osadów jury górnej na obszarze lubelskim. Acta. Geol. Pol., v. 26, nr 4, 1976.
• 19. Obuchowicz Z., Tokarski A., Wdowiarz S.: Struktura Lubaczowa. Nafta, nr 4, 1958.
• 20. Porębska E.: Analiza taksonomiczna i biostratygraficzna graptolitów z wiercenia Wola Obszańska-10. Dokumentacja wynikowa otworu. Arch. BG Geonafta - Jasło, 1996.
• 21. Porębska E.: Analiza taksonomiczna i biostratygraficzna graptolitów z wiercenia Wola Obszańska-9. Dokumentacja wynikowa otworu. Arch. BG Geonafta - Jasło, 1997.
• 22. Tomczyk E.: Określenie pozycji biostratygraficznej starszego paleozoiku z wierceń Wola Obszańska-9 i 10. Dokumentacja wynikowa otworu. Arch. BG Geonafta - Jasło, 1996.
• 23. Tomczyk H.: Problem stratygrafii ordowiku syluru w Polsce w świetle ostatnich badań. Praca Inst. Geol., t. 35, 1962.
• 24. Tomczyk H.: Ordowik i sylur w podłożu Zapa dliska Przedkarpackiego. Rocz. PTG, t. 3, z. 1-3