Środowiskowy dym tytoniowy - skład, oddziaływanie na organizm, problemy analityczne

Demkowska, I.; Polkowska, Ż.; Namieśnik, J.

Powiadomienia systemowe

Sesja wygasła!
Sesja wygasła!
Sesja wygasła!

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Środowiskowy dym tytoniowy - skład, oddziaływanie na organizm, problemy analityczne

Autorzy

Demkowska I. , Polkowska Ż. , Namieśnik J.

Identyfikatory

Warianty tytułu

Environmental tobacco smoke - chemical constituents, impact on human health, analytical problems

Języki publikacji

Abstrakty

Palenie tytoniu jest przyczyną znacznego zanieczyszczenia powietrza wewnętrznego różnego typu pomieszczeń. Wiele związków chemicznych wydzielających się wraz z głównym i bocznym strumieniem dymu papierosowego wykazuje charakter rakotwórczy, a także wywołuje skutki toksyczne odlegle w czasie. Różny stopień narażenia na szkodliwe składniki środowiskowego dymu tytoniowego obserwuje się zarówno u aktywnych, jak i biernych palaczy. Przedstawiono przegląd informacji dotyczących technik pobierania i przechowywania próbek włosów oraz płynów biologicznych człowieka (mocz, krew, osocze krwi, surowica krwi, ślina, mleko karmiącej matki), jak również stosowanych procedur oznaczania końcowego biomarkerów ekspozycji w tychże próbkach.

Tobacco smoking is an important source of indoor pollution in different enclosed spaces. Many of the compounds, which are released from mainstream and sidestream smoke of one cigarette, are toxic and cancerogenic. Exposure to ETS was evaluated in a group of both active and passive smokers. In this study useful information about collection and storage of hair and biological fluids samples was introduced. Additionally, application of suitable measuring techniques was also presented.

Słowa kluczowe

nikotyna kotonina środowiskowy dym tytoniowy (ETS) testy komorowe główny strumień dymu papierosowego boczny strumień dymu papierosowego biomarkery aktywni palacze bierni palacze płyny biologiczne włosy

nicotine cotinine environmental tobacco smoke (ETS) chamber tests mainstream smoke sidestream smoke biomarkers active smokers passive smokers biological fluids hair

Wydawca

Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej

Czasopismo

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

Rocznik

2006

Tom

Vol. 13, nr S2

Strony

229--249

Opis fizyczny

Bibliogr. 65 poz., 7 rys., 12 tab.

Twórcy

autor

Demkowska I.

autor

Polkowska Ż.

autor

Namieśnik J.

Katedra Chemii Analitycznej, Wydział Chemiczny, Politechnika Gdańska, ul. G. Narutowicza 11/12, 80-952 Gdańsk, tel. 058 347 21 10, fax 058 347 26 94, ilonkademkowska@wp.pl

Bibliografia

[1] http://palenie.esculap.pl/historia.htm
[2] Jaakkola M S., Ma J., Yang G., Chin M.-F.. Benowitz N.L., Ceraso M. i Samet J.M.: Preventive Med., 2003, 36. 282-290.
[3] Siegmund B., Leyden D.E., Zikulnig E.. Leitner E., Murkovic M., Pfannhauser W. i Reif H : Food Chem.. 2001, 74, 259-265.
[4] Haufroid V. i Lison D.: Int. Aren. Occup Environ. Health, 1998, 71, 162-168.
[5] http://encyklopedia.pwn.pl.
[6] http://pl.wikipedia.org/wiki/Papieros.
[7] http://www.otabace.pl.
[8] http:// pl.wikipedia.org/wiki/Cygaro.
[9] http://paleme.esculap.pl/dym.htm.
[10] www.tornex.co.jp.
[11] Cenko C, Pisanicllo D. i Esterman A.: Int. J. Environ. Health Res., 2004, 14(1), 3-1 1.
[12J Godish T.: Indoor Air Pollution Control, 3"1 ed., Lewis, Chelsea. Michigan 1991.
[13] Turiel J.: Indoor pollution and health hazards, Wiley&Sous, NY 1998.
[14] Rothberg M.. Heloma A.. Svinhufvud J., Kahkonen E. i Reijula K.: Ann. Occup. Hyg., 1998, 42, 121-127.
[15] Elsayed N.M. i Bendich A.: Nutrition Res.. 2001.21,551-567.
[16] Gee I.L. i Watson A.F.R.: J. Carrington: Indoor Built Environ„ 2005, 14, 301-306.
[17] http://mpancz.webpark.pl.
[18] http://books.nap.edu.
[19] http://encyklopedia.pwn.pl.
[20] http://www.chemorganiczna.com/leksykon.
[21] http://encyklopedia.interia.pl.
[22] Dhar P.: J. Pharm. Biomed. Anal., 2004, 35, 155-168.
[23] Holcomb L.C.. Environ. Int., 1993, 19. 9-40.
[24] Klein J., Blanchette P. i Koren G.: Forensic Sci. Int., 2004, 145, 191-194.
[25] Wakefield M., Reid Y., Roberts L., Mullms R. i Gillies P.: Soc. Sci. Med., 1998, 47, 657-664.
[26] Chilmonczyk B.A., Knight G.J,, Palomaki G.E., Pulkkinen A.J., Williams J. i Haddow J.E.: Am. J. Pub. Health, 1990, 80, 1205-1208.
[27] Soresi S., Catalano F., Spatafora M.. Bonsignore M.R. i Bellia V.: Respiratory Med., 2005, 99, 996-1003
[28] Labrecque M.. Marcoux S, Weber J -P.. Fabia J. i Ferron L.: Pediatrics 1989, 83, 93-97.
[29] Woodward A., Grgurinovich N. i Ryan P.: J. Epidemiol. Communily Health, 1986, 40(4), 309-315
[30] Willers S., Axmon A., Feyerabend C., Nielsen J., Skarping G. i Skerfying S.: J. Clin. Epidemiol., 2000, 53,715-721.
[31] BeeberS.J : J. Pediatr. Health Care. 1996, 10, 58-62.
[32] Bazylak G., Brózik H. i Sabanty W.: J Pharm. Biomed. Anal., 2000, 24, 1 13-123
[33] Phillips K., Howard D.A., Bentley M.C. i Alvdn G.: Int. Arch. Occup. Eiwiron. Health, 1998, 71, 201-212.
[34] Tuomi T.. Johnsson T. i Reijula K.: Clin. Chem., 1999, 45, 2164-2172.
[35] Johnsson T., Tuomi T., Hyyarinen M., Svinhufvud J., Rothberg M. i Reijula K.: Am. J. Ind. Med., 2003, 43.523-531.
[36] D'Alessandro A., Benowitz N.L., Muzi G , Eisner M.D., Filiberto S., Fantozzi P., Montanari L. i Abbritti G.: Arch. Environ Health, 2001. 56, 257-263
[37] Curwin B.D., Hein M.J., Sanderson W.T., Nishioka M.G. i Buhler W.: Ann. Occup. Hyg., 2005, 49, 407-413.
[38] Al-Delaimy W.K., Crane J. i Woodward A.: J Epidemiol. Community Health, 2002, 56, 66-71.
[39] www.ietu.katowice.pl.
[40] Leong J.W., Dore N.D., Shelley K., Holt EJ., Laing I.A., Palmer L.J. i LeSouef P.N.: Pulmonary Pharm Ther, 1998, 11,287-290.
[41] Benowitz N.L.: Environ. Health Perspect, 1999, 107(Suppl. 2), 349-355.
[42] Chang-Chuan C., Shu-Ching C. i Jung-Der W.: Arch. Environ. Health, 1995, 50. 230-234.
[43] Tyrpień K., Wielkoszyński T., Janoszka B., Dobosz C., Bodzek D. i Stęplewski Z.: J. Chromatogr. A, 2000, 870, 29-38,
[44] Ghosheh O.A., Browne D., Rogers T., de Leon J., Dwoskin L.P. i Crooks P.A.: J. Pharm. Biomed. Anal., 2000, 23, 543-549.
[45] Paciflci R., Altieri I., Gandini L., Lenzi A , Passa A.R., Pichini S., Rosa M.. Zuccaro P. i Dondero F.: Environ. Res., 1995, 68, 69-72.
[46] Kuo H.-W., Yang J.-S. i Chiu M,-C: J. Chromatogr. B, 2002, 768, 297-303
[47] Zuccaro P.. Altieri I., Rosa M., Passa A.R.. Pichini S. i Pacifici R.: J. Chromatogr B. 1995, 668, 187-188.
[48] Oddoze C., Pauli A.M. i Pastor J.: J. Chromatogr. B, 1998, 708, 95-101.
[49] Heinrich J., Holscher B., Seiwert M.. Carty C.L.. Merkel G. i Schulz C.: J. Exposure Anal Environ. Epidemiol., 2005, 15. 74-80.
[50] Meger M., Meger-Kossien I., Schuler-Metz A., Janket D. i Scherer G.: J. Chromatogr. B. 2002, 77S. 251-261.
[51] Moriya F i Hashimoto Y.: Legał Medicine. 2004, 6, 164-169.
[52] Hutchinson J., Yousef T. i Taylor R.: J. Chromatogr. K. 1998, 708. 87-93.
[53] Ho-Sang S., Jin-Gu K., Yoon-Jeong S. i Sun Ha J.: J. Chromatogr. B, 2002, 769, 177-183.
[54] Dempsey D., Jacob III P. i Benowitz N.L.: Clin. Pharm. Ther., 2000. 67, 458-465.
[55] Nakajitna M., YamamotoT., Kuroiwa Y. i Yokoi-T: l. Chromatogr. B, 2000. 742, 211-215.
[56] Weng N., Wilson S., Yu-Luan C. i Xiangyu J.: J. Chromatogr. B, 2001, 754. 387-399.
[57] MolanderL., Hansson A. i Lunęli E.: Clin. Pharm. Ther., 2001, 69, 57-65.
[58] Pichmi S.. Altieri ]., Pellegrini M., Pacifici R. i Zuccaro P.: Forensic Sci. Int.. 1997. 84, 243-252.
[59] Page-Sharp M., Hale T.W., Hackett L.P., Kristensen J.H. i Ilett K.F.: J. Chromator B, 2003. 796, 173-180.
[60] Kim I.. Darwin W.D. i Huestis M.A.: J. Chromatogr. B, 2005, 814, 233-240.
[61] Bozikas V.P., Niopas I., Kafantari A., Kanaze F.I., Gabrieli C., Melissidis P., Garrwrula K . Fokas K. i Karavatos A.: Prog. Neuro-Psychopharm. Biol. Psychiatry, 2005, 29, 1-6.
[62] Ceppa F., El Jahiri Y., Mayaudon H.. Dupuy O. i Bumat P.: J. Chromatogr. B. 2000. 746, 115-122.
[63] Song L., Davis W., Abrams S.M., Hemiup J.. Kazim A.L., Cummings K.M. i Mahoney M.C.: Anal. Chim. Ada, 2005, 545, 200-208.
[64] Knight J M., Eliopoulos C, Klein J., Greenwald M i Koren G.: Chest, 1996, 109, 446-450.
[65] Hansen A.M., Gardę A.H., Christensen J.M.. Eller N., Knudsen L.E. i Heinnch-Ramm R.: Clin. Chim Acta, 2001,304, 125-132.

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-article-BPG4-0013-0029