Brominated persistent organic pollutants - an attempt to estimate the threat in the polish environment

• Autorzy: Staszowska A. , Dudzińska M.R.

Warianty tytułu

PL

Trwale zanieczyszczenia bromoorganiczne - próba oceny zagrożenia w polskich warunkach

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

An increasing interest of noteworthy problem of bromoorganic compounds sources, releases and transformation in the environment can be observed in recent years. The concern is related in particular to brominated flame retardants (BFRs) - especially polybrominated diphenyl ethers (PBDEs), and polybrominated dibenzo-p-dioxins and polybrominated dibenzofurans (PBDD/Fs). This problem is not recognized in Poland. Hence, the attempt to estimate the significance of the threat under the Polish conditions appears to be justified. Due to the numerous similarities to earlier examined chlorinated analogues of these chemicals (in physical, chemical properties and influence to living creatures), brominated pollutants can compose new group of important environmental contaminants.

PL

W ostatnich latach można zaobserwować wzrost zainteresowania źródłami, emisją i przemianami w środowisku przyrodniczym związków bromoorganicznych. Szczególnie dużo uwagi poświęca się zagadnieniu bromowych antypirenów i polibromowanych dibenzo-p-dioksyn i polibromowanych dibenzofuranów (PBDD/Fs). W Polsce problem ten nie jest jeszcze rozpoznany. Podjęcie próby określenia potencjalnego zagrożenia ze strony tych substancji wydaje się jednak być uzasadnione. Zważywszy na liczne podobieństwa do wcześniej zbadanych analogów chlorowych, zarówno we właściwościach fizykochemicznych, a także oddziaływaniu na organizmy żywe, PBDD/Fs mogą stanowić nową grupę silnych trucizn środowiskowych.

Słowa kluczowe

EN

polybrominated dibenzo-p-dioxins (PBDDs); polybrominated dibenzofurans (PBDFs); brominaled flame retardants (BFRs); polybrominated diphenyl ethers (PBDEs); polybrominated biphenyls (PBBs); waste combustion

PL

polibromowane dibenzo-p-dioksyny (PBDDs); polibromowane dibenzofurany (PBDFs); bromowane retardanty BFRs; polibromowane difenyloetery (PBDEs); polibromowane bifenyle (PBBs); spalanie odpadów

• Wydawca: Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Chemia i Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2005
• Tom: Vol. 12, nr 9
• Strony: 953--963
• Opis fizyczny: Bibliogr. 25 poz. 4 rys., 4 tab.

Twórcy

autor

Staszowska A.

• Institute of Envirinmental Protection Engineering, Lublil University of Technology, ul. Nadbystrzycka 40, 20-617 Lublin, 081/538 14 04

autor

Dudzińska M.R.

• Institute of Envirinmental Protection Engineering, Lublil University of Technology, ul. Nadbystrzycka 40, 20-617 Lublin, 081/538 14 04

• Institute of Environmental Protection Engineering, Lublin University of Technology, ul. Nadbystrzycka 40, 20-618 Lublin, 081/538 14 04,

Bibliografia

• [1] WHO.1994. Polybrominated diphenylethers. Environ. Health Criteria 162.
• [2] WHO,1998. Polybrominated dibenzo-p-dioxins and dibenzofurans, Environ. Health Criteria 205.
• [3] Buser H.R.: Enyiron. Sci. Technol., 1986, 20, 404-408.
• [4] Buser H.R.: Chemosphere, 1987, 16, 1873-1876.
• [5] Oberg T. and Warman K.: Chemosphere, 1987, 16, 2451-2465.
• [6] Hale R.C., Alaee M., Manchester-Neesving J.B. et al.: Chemosphere, 2003, 29, 771-779.
• [7] Dumler R. and Thoma H.: Chemosphere, 1990, 19, 305-308.
• [8] Rahman F., Langford K.H., Scrimshaw M.D. and Lester J.N.: Chemosphere, 2001, 275, 1-17.
• [9] www.bsef-ste.com
• [10] Tokha A. and Zevenhoven R.: Processing wastes and waste — derived fuels containing brominated flame relardants, Finał report TKK-ENY-7, Espoo 2001.
• [11] Hellstrom T.: Brominated Flame Retardants (PBDE and PBB) in Sludge - a Problem?, Report No. M 113, 2000, The Swedish Water and Wastewater Association.
• [12] Buser H.R.: Chemosphere, 1988, 17, 889-903.
• [13] De Jongh J., Buser H. and Poiger H.: Xenobiotica, 1993, 23, 19-26.
• [14] Hormmg M. and Zabel E.: Toxicolog. App. Pharm., 1996, 140, 227-234.
• [15] Sakai S., Watanabe J., Honda Y., Takatsuki L, Futamatsu M. and Shiozaki K.: Chemosphere, 2001, 42, 519-531.
• [16] Ebert J. and Bahadir M.: Enyiron. Int., 2003, 29, 711-716.
• [17] Soderstróm G. and Marklund S.: Environ. Sci. Technol., 2002, 36, 1959-1964.
• [18] Dojlido J.R. and Best G,A., Chcmistry of water and water pollution, Ellis Horwood Limited, Great Britain, 1993.
• [19] Pendias-Kabata A. and Pendias H.: Biogeochemia pierwiastków śladowych, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 1999.
• [20] Choi J.W., Fujimaki S., Kitamuta K., Hashimoto S., Ito H., Suzuki N., Sakai S. and Motita M.: Environ. Sci. Technol., 2003, 37, 821-817. [21] Watanabe K., Senthilkumar K., Masunaga S., Takasuga., Iseki N. and Motita M.: Environ. Sci. Technol., 2004, 38, 4071-1077.
• [22] Dudzińska M.R., Czerwiński J. and Rut B.: Organohalogen Comp., 2004, 66, 869-874.
• [23] DzU, Nr 229, póz. 2310, Directive issue by Ministry of Economic Affairs & Labour, 6.10.2004.
• [24] Environment 2004, Statistical Year Book of Poland, p. 213.
• [25] Pulles T., Quass U., Mareckova K. and Juery C.: Dioxin emission in Candidate Countries, Interim Report, TNO-MEP-R 2004/069.