Concentrations of eight trace metals in natural surface soils: a comparison between Poland and Norway

• Autorzy: Steinnes E. , Grodzińska K. , Szarek-Łukaszewska G. , Nygard T.

Warianty tytułu

PL

Stężenie ośmiu metali śladowych w powierzchniowej warstwie gleb: porównanie między Polską i Norwegią

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Results from simultaneous nationwide surveys in Poland and Norway of eight trace metals (vanadium, chromium, manganese, nickel, copper, zinc, cadmium, lead) in natural surface soils, using the same sampling procedure, are compared. The highest values are generally found in southern Poland, mainly as a result of local industrial emissions. In the central and northern parts of Poland the metal levels do not vary much and may depend on natural levels in the mineral soil and diffuse air pollution. Except for Mn and Cr the median levels in southernmost Norway are comparable to those in southern Poland, although somewhat lower. The Pb and Cd levels in central and northern Norway are substantially lower than in central and northern Poland, probably because of less influence from atmospheric deposition. Manganese in natural surface soils is depleted where there is a significant atmospheric deposition of air pollutants or marine salt cations.

PL

Porównano wyniki badań - stężenia ośmiu metali (wanad, chrom, mangan, nikiel, miedź, cynk, kadm, ołów) w powierzchniowych warstwach gleb Polski i Norwegii - prowadzonych w tym samym czasie i przy użyciu tych samych metod. Największe stężenia pierwiastków stwierdzono w południowej Polsce znajdującej się pod wpływem emisji lokalnych, głównie przemysłowych. W środkowej i północnej Polsce natomiast poziom metali w powierzchniowej warstwie gleb był na ogół podobny, najpewniej zależny od naturalnych stężeń tych pierwiastków w mineralnej warstwie gleb i niewielkiego zanieczyszczenia atmosfery. Poziomy stężenia metali (z wyjątkiem Mn i Cr) w powierzchniowej warstwie gleb w najbardziej południowej części Norwegii są porównywalne z poziomami tych pierwiastków w południowej Polsce. Poziomy stężenia Pb i Cd w środkowej i północnej Norwegii są wyraźnie niższe niż w środkowej i północnej Polsce, prawdopodobnie ze względu na mniejszy wpływ atmosferycznej depozycji. Poziom stężenia Mn w powierzchniowej warstwie gleb jest obniżony na obszarach, w których jest wyraźna depozycja zanieczyszczeń, jak również w terenach nadmorskich.

Słowa kluczowe

EN

trace metals; surface soil; air pollution; Poland; Norway

PL

metale śladowe; powierzchniowe warstwy gleby; zanieczyszczenie powietrza; Polska; Norwegia

• Wydawca: Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Chemia i Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2005
• Tom: Vol. 12, nr 5-6
• Strony: 603--609
• Opis fizyczny: Bibliogr. 25 poz., 2 rys., 1 tab.

Twórcy

autor

Steinnes E.

• Department of Chemistry, Norwegian University of Science and Technology, 7491 Trondheim, Norway

autor

Grodzińska K.

• Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 31-512 Kraków, Poland

autor

Szarek-Łukaszewska G.

• Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 31-512 Kraków, Poland

autor

Nygard T.

• Department of Chemistry, Norwegian University of Science and Technology, 7491 Trondheim, Norway

• Department of Chemistry, Norwegian University of Science and Technology, 7491 Trondheim, Norwar,

Bibliografia

• [1] Reiners W.A., Marks R.H. and Vitousek P.M.: Oikos, 1975, 26, 264-275.
• [2] Allen R.O. and Steinnes E.: Heavy Metals in the Environment, CEP Consultants, Edinburgh 1979, 271-274.
• [3] Rilhling A. and Tyler, G.: Bot. Notiser, 1968, 121, 321-342.
• [4] Ruhling A. and Steinnes E. (eds.): 1998. Atmospheric Heavy Metal Deposition in Europe 1995 - 1996. Nord 1998: 15, Nordic Council of Ministers, Copenhagen 1998.
• [5] Harmens H., Buse A., P. Biiker P., Morris D., Mills G.; Williams B.; Reynolds B., Ashenden T.W., Ruhling A. and Steinnes E.: J. Atmos. Chem., 2004, 49, 425-436.
• [6] Steinnes E., Rambaek J.P. and Hanssen J.E.: Chemosphere, 1992, 35, 735-752.
• [7] Grodzinska K.: Water, Air, Soil Pollut., 1978, 9, 83-97.
• [8] Ruhling A. (ed.): Atmospheric Heavy Metal Deposition in Europe - Estimates based on Moss Analysis.. Nord 1994: 9, Nordic Council of Ministers, Copenhagen 1994.
• [9] Grodzińska K., Szarek-Łukaszewska G., Godzik B., Braniewski S., Budziakowska E., Chrzanowska E., Pawłowska B. and Zielonka T: Ocena skażenia środowiska Polski metalami ciężkimi przy użyciu mchów jako biowskaźnikow (Assessment of heavy metal pollution in Poland using the moss monitoring method). Wyd. 1. Warszawa 1997. Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska, Bibl. Monit. Środow., 1-83.
• [10] Grodzińska K., Szarek-Łukaszewska G. and Godzik B.: Sci. Total Environ., 1999, 229, 41-51.
• [11] Steinnes E., Allen, R.O., Petersen H.M., Rambsk, J.P. and Varskog, P.: Sci. Total Environ., 1997, 205, 255-266.
• [12] Njastad O., Steinnes E., Balviken B. and Odegard M.: National Survey of Element Composition in Natural Soil. Results for Samples collected in 1977 and 1985 obtained by ICP Emission Spectrometry. NGU 94.027, Geological Survey of Norway, Trondheim, 1994 (In Norwegian).
• [13] Steinnes E. and Njastad O.: Analyst, 1995, 120, 1479-1483. [14] Johansson K.., Andersson A. and Andersson T.: Sci. Total Environ., 1995, 160/161, 373-380.
• [15] Steinnes E. and Riihling A.: Heavy Metals in Surface Soil in Fennoscandia. Nord 2002.4, Nordic Council of Ministers, Copenhagen, 2002.
• [16] Nygard T.: Trace elements in the humus layer of natural soil in Norway. M.Sc. thesis, Norwegian University of Science and Technology, Trondheim, 2000 (in Norwegian).
• [17] Steinnes E., Riihling A., Lippo H. and Makinen A.: Accred. Qual. Assur., 1997, 2, 243-249.
• [18] Bindler R., Brannvall M.L., Renberg I., Emteryd O. and Grip H.: Environ. Sci. Technol., 1999, 33, 3362-3367.
• [19] Steinnes E., Sj0bakk T.E., Donisa C. and Brannvall M.-L.: Soil Sci. Soc. Amer. J., 2005, in press.
• [20] Berg T., R0yset O. and Steinnes E.: Atmos. Environ. 1994, 28, 3519-3536.
• [21] Steinnes E., Hanssen J.E., Rambck J.P. and VogtN.B.: Water, Air, Soil Pollut., 1994,74, 121-140.
• [22] Berg T., R0yset O., Steinnes E. and Vadset M.: Environ. Pollut., 1995, 88, 67-77.
• [23] Berg T. and Steinnes E.: Sci. Total Environ., 1997, 208, 197-206.
• [24] Goldschmidt V.M.: J. Chem. Soc. London, 1937, 655-673.
• [25] Steinnes E.: Sci. Total Environ., 1995, 160/161, 243-249.