Changes in trace metal concentrations in sward and soil in long- term fertilizer experiments. Part I. Plant material

• Autorzy: Kopeć M. , Michalec M. , Gondek K. , Mat'ušova K.

Warianty tytułu

PL

Zmiany zawartości metali śladowych w runi łąkowej i glebie w warunkach długotrwałych doświadczeń nawozowych. Cz. I. Materiał roślinny

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Chemical composition of the meadow sward from two long-term fertilizer experiments was studied. The first experiment (Velka Luka) was set up in 1962 at Banska Bystrica in Slovakia. It bas been 10calised in the Zvolenska dale (19°10' E; 48°37' N) at the altitude of 350 m a.s.l. The other experiment (Czarny Potok), set up in 1968 bas been situated in the Beskid Sądecki Mts. (20°54' E; 49°24' N) at the altitude of700 m a.s.l. Different doses of mineral fertilizers (NPK) were applied in both experiments, and the experiment at Velka Luka is based on component proportions in fertilizer doses whereas at Czarny Potok on nitrogen forms against unilateral fertilization. Limed series was initiated at Czarny Potok in 1985. The work presents changes in heavy metal concentrations in the meadow sward. Mineral treatment diversified meadow sward yields during the period of the experiments, led to changes in physico-chemical properties of soil and to forming specific botanical composition of the sward. In consequence there were multi-directional changes in heavy metal concentrations caused by their different amounts removed with the yield and different availability for specifically diversified biotopes on individual objects. Liming bad a significant effect on heavy metal concentrations in systematically fertilized sward. The contents of heavy metals in the sward depended on site abundance, whereas liming limited even by the several quantity of heavy metals removed with the sward yield. Despite a lack of yield response to liming, this measure should be treated as a rational element of microelement management and a way to reduce toxic effect of heavy metals. The low content of zinc and copper in the sward and their small amounts taken up testify a necessity to consider these elements in fertilization.

PL

W badaniach oceniano skład chemiczny runi łąkowej pochodzącej z dwóch długotrwałych doświadczeń nawozowych. Doświadczenie pierwsze (Velka Luka) założono w Bańskiej Bystrzycy na Słowacji w 1962 r. na terenie Kotliny Zvolenskiej (19°10' E; 48°37' N), na wysokości 350 m n.p.m. Drugie doświadczenie (Czarny Potok) założone w 1968 r. w Beskidzie Sądeckim (20°54' E; 49°24' N) na wysokości 700 m n.p.m. W obu doświadczeniach stosowano zróżnicowane dawki nawozów mineralnych (NPK), przy czym podstawą doświadczenia pierwszego (Velka Luka) są proporcje składników w dawkach, a doświadczenia drugiego (Czarny Potok) formy azotu na tle nawożenia jednostronnego. W Czarnym Potoku wprowadzono w 1985 r. serię wapnowaną. Tematem pracy są zmiany zawartości metali ciężkich w runi łąkowej. Nawożenie mineralne różnicowało ilość plonów runi łąkowej w okresie trwania doświadczeń, prowadziło to do zmian właściwości fizykochemicznych gleby i ukształtowania składu botanicznego runi. Konsekwencją są wielokierunkowe zmiany zawartości metali ciężkich wywołane różną ich ilością odprowadzoną z plonem i różną przyswajalnością dla zróżnicowanych gatunkowo siedlisk w poszczególnych obiektach. Wapnowanie miało znaczący wpływ na zawartości metali ciężkich w runi systematycznie nawożonej. Zawartość metali w runi zależała od zasobności stanowiska, przy czym wapnowanie ograniczało nawet kilkukrotnie ilość pobranych metali ciężkich z plonem runi. Wapnowanie, nawet jeśli nie oddziałuje na ilość plonu runi, należy traktować jako racjonalny element gospodarowania mikroelementami na użytkach zielonych oraz zabieg ograniczający toksyczny wpływ metali ciężkich. Mała zawartość w runi oraz nieduże ilości pobranego cynku i miedzi świadczą o potrzebie uwzględnienia tych pierwiastków w nawożeniu.

Słowa kluczowe

EN

long-term fertilizer experiment; microelements; meadow sward

PL

długotrwałe doświadczenia nawozowe; mikroelementy; ruń łąkowa

• Wydawca: Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Chemia i Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2005
• Tom: Vol. 12, nr 3
• Strony: 241--249
• Opis fizyczny: Bibliogr. 7 poz., 5 tab.

Twórcy

autor

Kopeć M.

• Department of Agricultural Chemistry, Agricultural University of Cracow, al. A. Mickiewicza 21, 31-120 Kraków, Tel. [phone], tel./fax. [phone]

autor

Michalec M.

• Grassland and Mountain Agriculture Research Institute, Mladeznicka 36, Banska Bystrica, SK, tel. [phone]

autor

Gondek K.

• Department of Agricultural Chemistry, Agricultural University of Cracow, al. A. Mickiewicza 21, 31-120 Kraków, Tel. [phone], tel./fax. [phone]

autor

Mat'ušova K.

• Grassland and Mountain Agriculture Research Institute, Mladeznicka 36, Banska Bystrica, SK, tel. [phone]

• Department of Agricultural Chemistry, Agriculture University of Cracow, al. A. Mickiewicza 21, 30-120 Kraków, PL, tel. [phone], tel./fax: [phone],

Bibliografia

• [1] Piekut K.: Rozprawy Naukowe i Monografie, Wyd. SGGW, Warszawal997.
• [2] Kopeć M,: Zesz. Nauk. AR w Krakowie, Rozprawy, 2000, 267, 84 pp.
• [3] Michalec M. and Matusova K.: Zbornik z Medzinarod. Ved. Konf. "Ekologia trayneho porastu VI" YUTPHP, Banska Bystrica 10-11 XII 2002, l, 164-172.
• [4] Nowak M.: Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 1973, 149, 161-172.
• [5] Trąba Cz., Wolański P. and Hajduk E.: Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 2003, 493, 507-513.
• [6] Todorova P., Pavlov D. and Todoroy M.: Grassland Science in Europęe EGF, 2003, 8, 215-218.
• [7] IFA Word Fertilizer Use Manual, International Fertilizer Industry Association, Paris 1992.