Cadmium Content in Livers and Kidneys of Roe Deer (Capreolus capreolus) from Different Regions of the Malopolska Voivodship

• Autorzy: Wieczorek J. , Gambuś F.

Warianty tytułu

PL

Zawartość kadmu w wątrobie i nerkach saren (Capreolus capreolus) z różnych rejonów Województwa Małopolskiego

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Results of research on cadmium concentrations in 184 liver samples and 165 kidneys samples obtained from roe deer in 1996-1997 in the areas surrounding Kraków and in the region of Krynica distant from major sources of industrial pollution were presented. Cadmium concentrations in the examined organs were highly diversified ranging between [formula] in liver and between [formula] in kidneys. The biggest quantities of cadmium became accumulated in the organs of animals from the north-western areas of Malopolska (Olkusz neighbourhood) and from the region south of Kraków (Myślenice and Wieliczka counties). Relatively high cadmium concentrations were detected also in livers and kidneys of roe deer from the Krynica region, i.e. the area little exposed to industrial pollution but with prevailing acid soils favouring cadmium phytoavailability. The animals from the Malopolska province had on an average four times more cadmium in the examined organs in comparison with this element mean concentrations found in roe deer from the whole area of Poland. In a majority of liver and kidneys samples from the studied animals exceeded permissible limit cadmium concentrations for raw animal product were noted, which denotes their total unsuitability for consumption.

PL

Przedstawiono wyniki badań dotyczących zawartości kadmu w 184 próbkach wątroby i 165 próbkach nerek saren pozyskanych w latach 1996-1997 z obszarów położonych wokół Krakowa oraz z okolic Krynicy, oddalonych od znaczących źródeł zanieczyszczeń przemysłowych. Zawartość kadmu w analizowanych narządach była znacznie zróżnicowana i mieściła się w wątrobie w zakresie od [wzór] i nerkach od [wzór]. Najwięcej kadmu w omawianych organach kumulowały zwierzęta z północno-zachodnich obszarów Małopolski (okolice Olkusza) oraz terenów położonych na południe od Krakowa (powiaty Myślenicki i Wielicki). Stosunkowo duże zawartości kadmu stwierdzono również w wątrobie i nerkach saren z okolic Krynicy, obszaru mało narażonego na emisje przemysłowe, ale z przewagą gleb kwaśnych, sprzyjających fitoprzyswajalności kadmu. Zwierzęta z województwa małopolskiego zawierały średnio około 4 razy więcej kadmu w badanych narządach w porównaniu do średniej koncentracji tego pierwiastka u saren pochodzących z obszaru całej Polski. W większości próbek wątroby i nerek badanych zwierząt odnotowano przekroczenia, aktualnie obowiązujących, dopuszczalnych zawartości kadmu w produktach pierwotnych pochodzenia zwierzęcego, co wskazuje na ich całkowitą nieprzydatność do celów konsumpcyjnych.

Słowa kluczowe

EN

cadmium; liver; kidneys; roe deer

PL

kadm; wątroba; nerki; sarna

• Wydawca: Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Chemia i Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2003
• Tom: Vol. 10, nr 9
• Strony: 991--999
• Opis fizyczny: 3 rys. 1 tabela, bibliogr. 19 poz.

Twórcy

autor

Wieczorek J.

• Department of Agricultural Chemistry, University of Agriculture, Al. A. Mickiewicza 21, 31-120 Kraków, tel. 0/.../12/662 43 49, tel./fax 0/.../12/662 43 41

autor

Gambuś F.

• Department of Agricultural Chemistry, University of Agriculture, Al. A. Mickiewicza 21, 31-120 Kraków, tel. 0/.../12/662 43 49, tel./fax 0/.../12/662 43 41

• Department of Agricultural Chemistry, University of Agriculture, Al. A. Mickiewicza 21, 31-120 Kraków, tel. 0/.../12/662 43 49, tel./fax 0/.../12/662 43 41,

Bibliografia

• [1] Kabata-Pendias A. and Pendias H.: Biogeochemia pierwiastków śladowych. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 1999, 397 pp.
• [2] Gambuś F. and Gorlach E.: Arch. Ochr. Środow., 1994, 3-4, 163-170.
• [3] O'Neill P.: Chemia Środowiska. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 1997, 308 pp.
• [4] Kĺlĺs J., Ringsby T.H. and Lierhagen S.: Environ. Monitor. Assess., 1995, 36, 251-270.
• [5] Żmudzki J., Niewiadowska A., Szkoda J., Semeniuk S., Różańska A. and Wojtoń B.: [in:] Raport z badań monitorowych nad jakością gleb, roślin, produktów rolniczych i spożywczych w 1999 roku, (ed.) Michna W., Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Warszawa 2000, p. 88-112.
• [6] Szkoda J. and Żmudzki J.: Medyc. Wet., 2001, 57(12), 883-886.
• [7] Pielowski Z.: Zając. PWRiL, Warszawa 1979, 154 pp.
• [8] Pielowski Z.: Sarna. PWRiL, Warszawa 1988, 293 pp.
• [9] GUS. Rocznik Statystyczny 1999, Zakład Wydawnictw Statystycznych, Warszawa 2000.
• [10] Monitoring ekologiczny województwa Krakowskiego w latach 1993-1995, (ed.) Grodzińska K., Biblioteka Monitoringu Środowiska, PIOŚ, Kraków 1996, 48 pp.
• [11] Dobrzański Z. and Bodak E.: [In:] Ekotoksykologiczne problemy chowu zwierząt w rejonach skażeń metalami, (eds.) Bodak E. and Dobrzański Z., Centrum Badawczo-Projektowe Miedzi "Cuprum", Wrocław-Rudna 1997, p. 21-42.
• [12] Gorlach E. and Gambuś F.: Rocz. Glebozn., 1991, 42, 3-4, 207-215.
• [13] Gambuś F.: Zesz. Prob. Post. Nauk Rol., 1998, (456), 71-81.
• [14] Trafas M., Gruszczyński S., Gruszczyńska J. and Zawodny Z.: Zesz. Nauk. AGH, 1368, Sozologia Sozotechnika, 1990, (32), 143-162.
• [15] Ocena stanu zanieczyszczenia gleb województwa małopolskiego metalami ciężkimi i siarką, (eds.) Tokarz M. and Turzański P., Biblioteka Monitoringu Środowiska, PIOŚ, Kraków 1999, 117 pp.
• [16] Gorlach E. and Gambuś F.: Acta Agr. et Silv., Ser. Agr,. 1995, 33, 61-72.
• [17] Niemyska-Łukaszuk J., Miechówka A. and Mazurek R.: Zesz. Nauk. AR w Krakowie, 1997, 315, 133-144.
• [18] Kabata-Pendias A., Motowicka-Terelak T., Piotrowska M., Terelak H. and Witek T.: Ramowe wytyczne dla rolnictwa. Puławy 1993, 20 pp.
• [19] Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dn. 27 grudnia 2000 r. w sprawie wykazu dopuszczalnych ilości substancji dodatkowych i innych substancji obcych dodawanych do środków spożywczych lub używek, a także zanieczyszczeń, które mogą znajdować się w środkach spożywczych lub używkach, [in:] DzU 2001, nr 9, poz. 72 z 5 lutego.