Total Content of Cd, Cu, Cr, Ni, Pb, and Zn in the Black Earths of the Proszowice Plateau and the Miechów Upland

• Autorzy: Mazurek R. , Niemyska-Łukaszuk J.

Warianty tytułu

PL

Całkowita zawartość Cd, Cu, Cr, Ni, Pb, i Zn w czarnych ziemiach Płaskowyżu Proszowickiego i Wyżyny Miechowskiej

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

There were investigated heavy metals content in 20 profiles of black earths (Gleyic Phaeozems) located on the area of the Proszowice Plateau and the Miechów Upland. Analysed soils were characterised by different kinds of the land use (arable soils, grasslands, forests) and parent rocks (sands, loams, loesses and clays). Investigaied soils were little po1luted with heavy metals in spite of the neighbourhood of industrial agglomerations, however, the high values of accumulation indexes are the evidence of artificial enrichment. On the base of statistical analysis it was found, that soil features (clay content, co1loidal clay content, organic carbon content, cation exchange capacity, sum of exchangeable bases) strongly influenced metals accumulation degree. Average accumulation indexes depended on the land use and were the highest in arable soils

PL

W badaniach została oznaczona zawartość metali ciężkich w 20 profilach czarnych ziem (Gleyic Phaeozems) zlokalizowanych na terenie Płaskowyżu Proszowickiego i Wyżyny Miechowskiej. Badane gleby charakteryzowały się różnym sposobem użytkowania (użytki orne, użytki zielone i gleby leśne) i różnymi skałami macierzystymi (Piaski, gliny, lessy i iły). Analizowane czarne ziemie, pomimo sąsiedztwa ośrodków przemyslowych, były słabo zanieczyszczone metalami ciężkimi, jednak duże wartości wskaźników akumulacji są dowodem ich sztucznego wzbogacenia. Na podstawie analizy statystycznej stwierdzono, że niektóre właściwości gleb (zawartość frakcji iłu, frakcji iłu koloidalnego, węgla organicznego, pojemność sorpcyjna oraz suma zasad wymiennych) silnie wpłynęły na stopień akumulacji metali. Średni wskaźnik akumulacji był uzależniony od sposobu użytkowania gleb i był największy w glebach użytków ornych.

Słowa kluczowe

EN

heavy metals; black earths; accumulation index; Miechów Upland; Proszowice Plateau

PL

metale ciężkie; czarne ziemie; wskaźnik akumulacji; Wyżyna Miechowska; Płaskowyż Proszowicki

• Wydawca: Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Chemia i Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2003
• Tom: Vol. 10, nr 9
• Strony: 921--927
• Opis fizyczny: 2 rys., 3 tabele, bibliogr. 13 poz.

Twórcy

autor

Mazurek R.

• Departament of Soil Science and Soil Conservation, University of Agriculture, Al. A. Mickiewicza 21, 31-120 Kraków, tel 48/0/.../12/662 43 70

autor

Niemyska-Łukaszuk J.

• Departament of Soil Science and Soil Conservation, University of Agriculture, Al. A. Mickiewicza 21, 31-120 Kraków, tel 48/0/.../12/662 43 70

• Department of Soil Science and Soil Conservation, University of Agriculture, Al. A. Mickiewicza 21, 31-120 Kraków, tel. 48/.../12/662 43 70,

Bibliografia

• [1] Grodzińska K.: Ochr. Przyr., 1980, 43, 9-27.
• [2] Domska D., Bobrzecka D., Wojtkowiak K., Procyk Z. and Róg J.: Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 1996, (434), 493-498.
• [3] Gisi U., Schenker R., Schulin R., Stadelmann F.X. and Sticher H.: Bodenökologie. Georg Thieme Verlag Stuttgart. New York 1997, 350 pp.
• [4] Niemyska-Łukaszuk J.: Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 1995, (418/II), 459-464.
• [5] Ostrowska A., Gawliński S. and Szczubiałka Z.: Metody analizy i oceny właściwości gleb i roślin. Katalog. IOŚ, Warszawa 1991, 334 pp.
• [6] Czarnowska K. and Gworek B.: Rocz. Glebozn., 1987, 37(3), 41-57.
• [7] Cieśla W., Dąbkowska-Naskręt H., Długosz J. and Zalewski W.: Zesz. Nauk. ART Bydgoszcz, 1995, (190), Rolnictwo (36), 45-51.
• [8] Kabata-Pendias A., Motowicka-Terelak T., Piotrowska M., Terelak H. and Witek T.: IUNG, Puławy, 1993, ser. P(53), 1-14.
• [9] Gambuś F.: Zesz. Nauk. AR Kraków, Rozpr. Hab., 1993, 176, 81 pp.
• [10] Gorlach E.: Biuletyn Regionalny Zakładu Upowszechniania Postępu AR Kraków, 1991, 295, 29-39.
• [11] Niemyska-Łukaszuk J., Miechówka A., Zadrożny P. and Mazurek R.: Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 1998, (464), 311-319.
• [12] Gonet S. and Dębska B.: Humic Substances in Ecosystems, 1999, 3, 23-30.
• [13] Baran S. and Turski R.: Degradacja, ochrona i rekultywacja gleb. Wyd. AR, Lublin 1997, 223 pp.