Concentrations of Selected Elements in Linseed (Linum usitatissimum L.) Depending on Growth Stage and Plant Part

• Autorzy: Antonkiewicz J. , Zając T.

Warianty tytułu

PL

Zawartość wybranych pierwiastków w lnie oleistym (Linum usitatissimum L.) w zależności od stadium rozwojowego i części roślin

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The amount of linseed seedyield was [formula] and straw yield [formula]. The studied element concentrations in linseed ranged: [formula] and between [formula]. Heavy metal concentrations in the linseed top parts did not exceed the limit values for the above mentioned element concentrations in fodder. Only excessive Cd values for fodder were observed at all growth stages. Pasture fodder to meet the cattle requirements should contain at least [formula]. Linseed abundance in the above mentioned elements was not fully sufficient. The analysed element contents depended also on the iridicator part of the tested plant. The biggest amounts of macroelements were registered in leaves whereas somewhat smalłer in the linseed stems.

PL

Len oleisty jest rośliną, której uprawa dostarcza surowca dla przemysłu spożywczego, chemicznego, farmaceutycznego, kosmetycznego i papierniczego. Zastosowanie lnu w żywieniu zwierząt gospodarskich ma bardzo duże znaczenie ze względu na wykorzystanie nasion lnu w lecznictwie oraz jako surowiec w farmaceutyce, kosmetyce lekarskiej i stosowanej. Dlatego bardzo istotny, z punktu widzenia żywieniowego, jest skład chemiczny tej rośliny. Stąd celem badań była analiza zawartości pierwiastków w częściach nadziemnych lnu oleistego w zależności od stadium rozwojowego i części rośliny oraz ocena wartości dietetycznej. Len oleisty uprawiano w warunkach ścisłego doświadczenia polowego, na glebie o składzie granulometrycznym pyłu zwykłego. Gleba zawierała [wzór]. Pojemność sorpcyjna oznaczona w [wzór] wynosiła [wzór]. Zawartość metali oznaczono w ekstrakcie uzyskanym po roztwarzaniu próbki glebowej w mieszaninie kwasów azotowego(V) i chlorowego(VII) wynosiła: [wzór] gleby. Według oceny IUNG [Kabata-Pendias i in. 1993] zawartość metali ciężkich w glebie mieściła się w zakresie tła naturalnego. Pod uprawę lnu oleistego zastosowano [wzór] w formie nawozów mineralnych. Materiał roślinny, pochodzący z krajowej odmiany lnu oleistego "Opal", pobierano w pięciu charakterystycznych fazach rozwojowych, tj. w fazie jodełki (faza wegetatywna), pąkowania, początku kwitnienia, końca kwitnienia oraz w fazie dojrzałości technologicznej lnu do zbioru (dojrzałość pełna). Po zbiorze rośliny suszono w termostacie, w temperaturze 105°C, a następnie zmielono w młynku udarowym. W fazie pąkowania rośliny dzielono na łodygi i liście, a w fazie dojrzałości pełnej na słomę i nasiona. W materiale roślinnym po mineralizacji na sucho oznaczono zawartość: Cr, Zn, Pb, Cu, Cd, Ni, Fe, Mn, P, Mg, Ca, Na i K metodą ICP-EAS (atomowa spektrofotometria emisyjna z indukcyjnie wzbudzoną plazmą). Wielkość plonu nasion lnu oleistego wynosiła [wzór], natomiast słomy [wzór]. Zawartość badanych pierwiastków w lnie wahała się w granicach: [wzór]. Zawartości metali ciężkich w częściach nadziemnych lnu oleistego nie przekroczyły wartości uznawanych za graniczne dla koncentracji tych pierwiastków w paszach. Jedynie dla Cd stwierdzono we wszystkich stadiach rozwojowych przekroczenie granicznej zawartości tego pierwiastka w paszach. Pasza pastwiskowa odpowiadająca potrzebom bydła powinna zawierać przynajmniej [wzór]. Zasobność lnu w wyżej wymienione pierwiastki nie była w pełni wystarczająca. Zawartość badanych pierwiastków zależała także od części wskaźnikowej badanej rośliny. Największe ilości makroelementów zawierały liście, a nieco mniej łodygi lnu.

Słowa kluczowe

EN

linseed; yield; concentrations; Cr; Zn; Pb; Cu; Ni; Fe; Mn; P; Mg; Ca; Na; K

PL

len oleisty; plon; zawartość; Cr; Zn; Pb; Cu; Ni; Fe; Mn; P; Mg; język C; Na; K

• Wydawca: Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Chemia i Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2003
• Tom: Vol. 10, nr 9
• Strony: 849--855
• Opis fizyczny: 1 rys., 1 tabela, bibliogr. 11 poz.

Twórcy

autor

Antonkiewicz J.

• Department of Agriculture Chemistry, University of Agriculture, Al. A. Mickiewicza 21, 31-120 Kraków, tel. 0/.../12/662 43 50, tel./fax 0/.../12/662 43 41

autor

Zając T.

• Department of Agriculture Chemistry, University of Agriculture, Al. A. Mickiewicza 21, 31-120 Kraków, tel. 0/.../12/662 43 50, tel./fax 0/.../12/662 43 41

• Department of Agriculture Chemistry, University of Agriculture, Al. A. Mickiewicza 21, 31-120 Kraków, tel. 0/.../12/662 43 50, tel./fax 0/.../12/662 43 41

Bibliografia

• [1] Wałkowski T., Ladek A. and Piotrowska A.: Len oleisty. Wyd. IHAR, Poznań 1998, 36 p.
• [2] Kurchański M.: Uprawa lnu włóknistego. PWRiL, Warszawa 1982, 156 p.
• [3] Hojden B.: Wiad. Zielar., 1994, 9, 7-8.
• [4] Kabata-Pendias A., Motowicka-Terelak T., Piotrowska M., Terelak H. and Witek T.: Ocena stopnia zanieczyszczenia gleb i roślin metalami ciężkimi i siarką. Ramowe wytyczne dla rolnictwa. Puławy 1993, P(53), IUNG, 20 p.
• [5] Falkowski M., Kukułka I. and Kozłowski S.: Właściwości chemiczne roślin łąkowych. Wyd AR, Poznań 2000, 132 p.
• [6] Bobrecka-Jamro D. and Szpunar-Krok E.: Fragm. Agron., 2002, XIX(2/74), 52-58.
• [7] Badora A., Filipek T. and Grenda A.: Zesz. Probl. PNR, 2000, (472), 73-81.
• [8] Krzywy J. and Krzywy E.: Zesz. Probl. PNR, 2001, (480), 253-258.
• [9] Czuba R. and Mazur T.: Wpływ nawożenia na jakość plonów. PWN, Warszawa 1988, p 291-292.
• [10] Warda M. and Ćwintal H.: Zesz. Probl. PNR, 2000, (471), 841 -846.
• [11] Underwood S.J.: Żywienie mineralne zwierząt. PWRiL, Warszawa 1971, 319 p.