Contamination of Serafa and Malinówka rivers (Kraków area) with heavy metals - changes after the flood of 1997

• Autorzy: Budek L. , Wardas M.

Warianty tytułu

PL

Zanieczyszczenie metalami ciężkimi rzeki Serafy i Malinówki (rejon Krakowa) - zmiany po powodzi w 1997 roku

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The subject of investigations was the environment of two rivers: Malinówka and Serafa. River environment was assumed as a three components system: water, bottom sediments and suspended matter. Concentrations of heavy metals: Cd, Cr, Cu, Pb and Zn were determined in water and in bottom sediments of investigated rivers. The fate of heavy metals was studied on the background of physico-chemical conditions in water characterized by pH, EC (electro conductivity) and an anion (F^-, Cl^-, NO₃^-, SO₄^- and PO₄^3-) concentrations. A comparison of both rivers environment, before and after the flood of 1997, has been done. It was found that heavy metal concentrations in bottom sediments of Malinówka and Serafa Rivers decrease after the flood. In the case of river water changes of heavy metal concentrations observed Malinówka River were different from those observed in Serafa River. Weil heavy metal concentrations in water of Malinówka River decrease, concentrations of those increased considerable in comparison to concentrations observed befole the flood. A discussion of probably processes responsible for the described state of water environment has been carried out. It was suggested that a specific distribution of heavy metals in the rivers studied was a result of (cause the flood) essential changes of pH and salinity of river water. On the base of the results obtained a probably sequence of processes has been propose.

PL

Przedmiotem badań było środowisko wodne dwóch rzek: Malinówki i Serafy, rozpatrywane jako układ trzech komponentów: woda, osad, cząstki zawieszone. Stężenia metali ciężkich: Cd, Cr, Cu, Pb i Zn oznaczono tak w wodzie, jak i w osadach rzecznych. Zachowanie badanych metali rozpatrywano na tle mierzonych z wody rzecznej wskaźników fizykochemicznych: pH, przewodności elektrolitycznej oraz stężenia anionów reprezentowanych przez F^-, Cl^-, NO₃^-, SO₄^- and PO₄^3-). Porównano stan rzek przed i po powodzi w 1997 roku. Stwierdzono, że koncentracja metali ciężkich w osadach dennych obu rzek uległa obniżeniu w stosunku do stanu sprzed powodzi. W przypadku wód rzecznych zaobserwowano natomiast zróżnicowanie środowisk obu rzek. O ile w wodach Malinówki stężenie metali ciężkich zmalało, to w wodach Serafy dość znacznie wzrosło. Rozpatrzono procesy, które najprawdopodobniej doprowadziły do opisanego stanu środowisk obu rzek. Stwierdzono, iż na charakter dystrybucji metali ciężkich w badanym środowisku w głównej mierze wpłynęły, spowodowane powodzią, istotne zmiany w zasoleniu wód jak również zmiany w pH. Zmiany te uruchomiły cały szereg procesów, które przedyskutowano w oparciu o wyniki przeprowadzonych badań.

Słowa kluczowe

EN

river environment; bottom sediments; heavy metals; salinity

PL

środowisko rzeczne; osady denne; metale ciężkie; zasolenie; powódź

• Wydawca: Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Chemia i Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2004
• Tom: Vol. 11, nr 4-5
• Strony: 285--295
• Opis fizyczny: Bibliogr. 13 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Budek L.

• Department of Environmental Protection, Faculty of Geology, Geophysics and Environmental Protection, AGH University of Science and Technology, Al. A. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Wardas M.

• Department of Environmental Protection, Faculty of Geology, Geophysics and Environmental Protection, AGH University of Science and Technology, Al. A. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

Bibliografia

• [1] Wardas M.: Baaania metali ciężkich w osadach rzecznych w rejonie Polski Południowej, [in:] Prolemy analityczne badań osadów dennych. Siepak J. (ed.). Sympozjum nauk. Komitetu Chemii Analitycznej PAN Komisja Analizy Wody, Radom-Jedlnia 2001, Poznań, 2001, 63-74.
• [2] Ciszewski D : Channel processes as a factor of controlling accumulation of heavy metals in river bottom sediments: consequences for pollution monitoring (Upper Silesia. Poland). Environ. Geol., 1998, 36(1-2), 45-54.
• [3] Wardas M Budek L. and Helios-Rybicka E.; Variability of heayy metals contentent in bottom sediments of the Wilga River. a tributary of the Vistula River (Kraków area. Poland). Appl. Geoch. 1996, 11, 197-202
• [4] Calmano W Forstner U., Kersten M. and Krause D.: Behaviour of dredged mud after stabilisation with different additives, [in:] Assink J.W. and Van den Brink W.J., Contaminated Soils. Martinus Nijhoff Publ. Dortrecht/Niederlande 1986, 737-746.
• [5] Helios-Rybicka E.: Factors describing the mobilisation processes of heavy metals in the dust, wastes, contaminated soils. and sediments from the area of a smelting industry, International Geological Correlation Programme, 1996, 405, 35-36.
• [6] Budek L., Wardas M. and Kasprzyk A.: Rozprzestrzenianie się metal, ciężkich w środowisku wód powierzchniowych wokół wysypiska odpadów komunalnych w Baryczy, Inż. Środow., 2001, 5(2), 397-413.
• [7] Wardas M., Budek L., Kijas A. and Rembalska R.: Wpływ powodzi z 1997 roku na rozprzestrzenianie metali ciężkich w środowisku wód potoku Malinówka, w rejonie wysypiska odpadów komunalnych w Baryczy, koło Krakowa, Inż. Środow. (in press)
• [8] Budek L., Wardas M., Kijas A. and Rembalska R.: Zanieczyszczenie metalami ciężkimi środowiska rzeki Serafy (rejon Krakowa) - porównanie stanu sprzzed i po powodzi AGH, (in press).
• [9] Adamiec E., Aleksander U., Budek L., Helios-Rybicka E., Lagan L., Skwarczek M., Sikora W.S., Strzebońska M., Wardas M. and Wójcik R.; Chemical Specification. Accummulation and Mobilisation ofHeavy Metals in Suspended Matter and Bottom Sediments of the Odra System and its Tribularies, Final Raport of Sub-Project 3 of the Int. Project . 2002, 72.
• [10] Aleksander U., Sikora W.S. and Wójcik R.: Rozkład zawartości cynku pomiędzy frakcje ziarnowe w osadach dennych rzeki Odry, Zesz. Nauk. Komitetu PAN “Człowiek i Środowisko”, 2002, 281-288.
• [11] Stoch L,: Własności fizykochemiczne i technologiczne minerałów ilastych, [in:] Minerały Ilaste, Wyd. Geol., Warszawa, 1974, 503 pp.
• [12] Bujas R.: Wpływ wysypisk na zanieczyszczenie cieków powierzchniowych na przykładzie wysypiska odpadów miejskich w Baryczy. Praca dyplomowa AGH. 1995, 72 pp.
• [13] Raport o stanie środowiska w 1998 roku na obszarze województwa małopolskiego: IOŚ, WIOŚ w Krakowie, Bibl. Monitor. Środow., Kraków, 1999, 140 pp.