Wpływ warunków meteorologicznych na stężenie zanieczyszczeń powietrza w śródmieściu Wrocławia

• Autorzy: Drzeniecka A. , Pereyma J. , Pyka J.L. , Szczurek A.

Warianty tytułu

EN

The Influence of Meteorological Conditions on Atmospheric Pollutions in Centre of Wrocław

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Czynniki meteorologiczne, w szczególności stan warstwy granicznej odgrywają kluczową rolę dla jakości powietrza. W pracy zwrócono uwagę na możliwości, jakie daje sodarowy sondaż atmosfery w ciągłym monitoringu ABL i tym samym w kontroli jakości powietrza. Analizę materiału badawczego, zawierającego: podstawowe parametry meteorologiczne oraz dane sodarowe (Zakład Meteorologii i Klimatologii Uniwersytetu Wrocławskiego); średnie półgodzinne wartości stężenia CO, NOx, SO2, O3 (Stacja Monitoringu Atmosfery Politechniki Wrocławskiej) przeprowadzono dla 5 charakterystycznych epizodów, wyłonionych z okresu I 1996 - XII 1998. Zbudowane modele regresji złożonej potwierdziły istnienie silnej zależności stężenia poszczególnych polutantów od czynników meteorologicznych. Współczynnik determinacji (r2) dla wybranych przypadków wynosił powyżej 0,7 (maksymalnie 0,94). Dyspersja zanieczyszczeń uzależniona była w szczególności od kierunku i prędkości wiatru, wysokości i czasu trwania inwersji (niekorzystnie są sytuacje długo utrzymującej się inwersji przygruntowej lub niskiej inwersji wzniesionej (wysokość warstwy mieszania h < 80 m n.p.g.), z silnie ograniczonym dopływem promieniowania słonecznego i mgłą. Często takie warunki pojawiają się w chłodnej porze roku przy cyrkulacji antycyklonalnej). Wzrost prędkości wiatru powoduje obniżenie koncentracji zanieczyszczeń pierwotnych CO, NO, SO2 (efekt "wymiatania" najsilniej uwidacznia się po okresie ciszy i słabego wiatru) oraz podwyższenie stężenia O3 (transport z terenów pozamiejskich, a także z wyższych warstw troposfery w wyniku silnie rozwiniętej turbulencji). Analiza danych sodarowych pozwoliła na wyróżnienie okresów prowadzących do wzrostu koncentracji zanieczyszczeń: 1. "przełomu porannego" oraz 2. połączenia się inwersji wzniesionej z przygruntową.

EN

A structure of a boundary layer (ABL) and meteorological parameters have a key meaning for air quality. This paper shows possibilities of acoustic sounder in continuous monitoring of ABL. The analyses of meteorological conditions on air pollutant concentrations were carried out for 5 characteristic episodes for the period January 1996 - December 1998. The following parameters were used in this work: I) meteorological data (such as solar radiation, air temperature, wind velocity, etc. and sodar data) from Dpt. of Meteorology and Climatology; 2) ambient air pollutant concentration data from Air Pollution Monitoring Station - University of Technology, Wrocław. The complex regression model built in this work showed the strong relationships between the concentrations of particular gases and meteorological factors as well as another chemical compounds participating in air pollutant transformations. The determination coefficient for the selected cases can be assumed on the level higher than 0,7 (max. 0,94). The key meteorological factors governing the dispersal of pollutants were wind speed and direction, presence and height any inversion (the situations with the inversion layer persisting for a long time, with relatively small thickness (h<80 m), in anticyclone condition were particularly disadvantageous) and the convection growth. The increasing windspeed effect on decreasing CO and NO concentration. Especially there were great impacts after longer period of calm wind. In opposite, the concentrations of O3 obtained greater values, when windspeed is higher. There were same periods in ABL evolutions, which were connected with suddenly "peak" of pollutant concentration: I) the "morning transition" and 2) time, when capping layer (E) connects with grand-base one.

Słowa kluczowe

PL

zanieczyszczenie powietrza; dyspersja zanieczyszczeń; warstwa graniczna atmosfery; sodar; Wrocław

EN

air pollution; dispersion of pollutants; atmospheric boundary layer; sodar; Wrocław

• Wydawca: Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Chemia i Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2000
• Tom: Vol. 7, nr 8-9
• Strony: 865--882
• Opis fizyczny: Bibliogr. 24 poz., rys., tab

Twórcy

autor

Drzeniecka A.

autor

Pereyma J.

autor

Pyka J.L.

autor

Szczurek A.

• Zakład Meteorologii i Klimatologii, Instytut Geograficzny, Uniwersytet Wrocławski, ul. Kosiby 8, 51-113 Wrocław, tel. [phone], faks 071/372 94 98,