Wilgotność gleby w różnych agrosystemach

• Autorzy: Pabin J. , Włodek S. , Biskupski A.

Warianty tytułu

EN

Water Content in Different Agrosystems

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Na podstawie wyników badań zagranicznych i krajowych oraz opracowań własnych przeprowadzono ocenę zdolności zatrzymywania wody w glebie uprawianej w systemie zerowym i konwencjonalnym. Z uzyskanych danych wynika, że retencja wody w glebie uprawianej w systemie zerowym przebiega odmiennie niż w uprawie tradycyjnej. Głównymi przyczynami tej odmienności mogą być: wzrost zagęszczenia gleby, kumulowanie się na powierzchni gleby resztek pożniwnych i słomy oraz nagromadzanie się węgla organicznego w powierzchniowej warstwie gleby pozostającej w uprawie zerowej. W pierwszym przypadku efekt zależy od tego, w jak odległym terminie od wystąpienia ostatniego opadu wykonano oznaczenie zawartości wody. Jeśli pomiaru dokonano w stosunkowo krótkim okresie po opadach deszczu, to w powierzchniowej warstwie gleby nieuprawianej (uprawa zerowa) gromadzi się więcej wody aniżeli na uprawianej w sposób tradycyjny. W warstwie głębszej relacje są odwrotne, tzn. więcej wody zatrzymuje gleba w uprawie tradycyjnej niż zerowej. W następnym okresie gdy gleba wysycha, wówczas straty na ewaporację są większe z gleby silniej zagęszczonej (uprawa zerowa) niż spulchnionej (uprawa tradycyjna). W rezultacie uprawa zerowa może w pewnym okresie wegetacji oddziaływać niekorzystnie na gospodarkę wodną. W pozostałych przypadkach występowania wymienionych uprzednio przyczyn odmiennej retencji wodnej gleby w uprawie zerowej (nagromadzanie się mulczu w postaci resztek pożniwnych oraz węgla organicznego) efekt gospodarowania wodą jest korzystniejszy na uprawie zerowej. Poza tym wyrażanie wilgotności gleby w procentach objętości obrazuje tylko pozorny wzrost wilgotności, który wynika, przede wszystkim, ze wzrostu gęstości gleby będącej w uprawie zerowej.

EN

Basing up on literature data and own research, the effect of zero-tillage on water retention in soil was assessed. As it results from the analysis carried out, the retention of water in soil cultivated in zero-system is different from that under conventional tillage. The main reasons of the difference may be increased compaction of soil, cumulation of crop residue and straw on the soil surface and accumulation of organic carbon in the surface layer of soil under zero-tillage. In the first case the effect appeared to depend on how long after the last precipitation the water content in soil was determined. If the measurement was taken rather short after rainfall then more was found in the surface layer of uncultivated (zero-tillage) than cultivated soil. In deeper layer the relations were inverse. In following period, when the soil was drying up, the losses for evaporation were higher from the soil under zero than conventional tillage. In result, in some period of vegetation zero-tillage may exert an unfavourable effect on water balance in soil. In the other cases of occurrence of the above mentioned reasons of different water retention (accumulation of muIch in form of crop residue and organic carbon) the effeet of water management was more favourable in soil under zero-tillage. Besides, expression of soil moisture in percentage by volume shows only its seeming increase, resulting from increased density of soil under zero-tillage.

Słowa kluczowe

PL

wilgotność gleby; uprawa tradycyjna; uprawa zerowa

EN

water content; traditional tillage; no-tillage

• Wydawca: Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Chemia i Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2003
• Tom: Vol. 10, nr S2
• Strony: 319--325
• Opis fizyczny: Bibliogr. 33 poz., rys.

Twórcy

autor

Pabin J.

• Zakład Technik Uprawy Roli i Nawożenia, Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa, 55-230 Jelcz-Laskowice, ul. Łąkowa 2, tel./fax [phone]

autor

Włodek S.

• Zakład Technik Uprawy Roli i Nawożenia, Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa, 55-230 Jelcz-Laskowice, ul. Łąkowa 2, tel./fax [phone]

autor

Biskupski A.

• Zakład Technik Uprawy Roli i Nawożenia, Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa, 55-230 Jelcz-Laskowice, ul. Łąkowa 2, tel./fax [phone]

Bibliografia

• [1] Arshad M.A. i Gill K.S.: Barley, canola and wheat production under different tillage – fallow –green manure combinations on a clay soil in a cold, semiarid climate. Soil Till. Res., 1997, 43, 263-275.
• [2] Arshad M.A., Franzluebbers A.J. I Azooz R.H.: Components of surface soil structure under conventional and no-tillage in northwestern Canada. Soil Till. Res., 1995, 53, 41-47.
• [3] Ball-Coelho B.R., Roy R.C. i Swanton C.J.: Tillage Alters corn root distribution in coarse-textured soil. Soil Till. Res., 1998, 45, 237-249.
• [4] Rasmussen K.J.: Impact of ploughless soil tillage on yield and soil quality: A Scandinavian review. Soil Till. Res., 1999, 53, 3-14.
• [5] Sharratt B.S.: Barley yield and evapotranspiration governed by Ullage practices in interior Alaska. Soil Till. Res., 1998, 46, 225-229.
• [6] Doran J.W., Elliott E.T. i Paustian K.: Soil microbial activity, nitrogen cycling, and long-term changes in organic carbon pools as related to fallow tillage management. Soil Till. Res., 1998, 49. 3-18.
• [7] Hussain I., Olson K.R. i Ebelhar S.A.: Impacts of tillage and no-till on production of maize and soybean on en eroded Illinois silt loam soil. Soil Till. Res., 1999, 52, 37-49.
• [8] Hussain I., Olson K.R., Wander M.M. i Karlen D.L.: Adaptation of soil quality indices and application to three tillage systems in southern Illinois. Soil Till. Res., 1999, 50, 237-249.
• [9] Lyon J.D., Stroup W.W. i Brown R.E.: Crop production and soil water storage in long-term winter wheat-fallow tillage experiments. Soil Till. Res., 1998, 49, 19-27.
• [10] Sow A.A., Hossner L.R., Unger P.W. i Stewart B.A.: Tillage and residue effects on root growth and yields of grain sorghum following wheat. Soil Till. Res.. 1997, 44, 121-129.
• [11] Wolkowski R.P.: Row-placed fertilizer for maize grown with an in-row crop residue managament system in southern Wisconsin. Soil Till. Res., 2000, 54, 55-62.
• [12] Yang Xue-Ming i Wander M.M.: Temporal changes in dry aggregate size and stability: tillage and crop effects on a silty loam Mollisol in Illinois. Soil Till. Res., 1998, 49, 173-183.
• [13] Ferreras L.A., Costa J.L., Garcia F. O. i Pecorari C.: Effect of no-tillage on some soil physical properties of a structural degraded Petrocalcic. Paleudoll of the southern „Pampa" of Argentina. Soil Till. Res., 2000, 54,31-39.
• [14] McGarry D., Bridge B.J. i Radford B.J.: Contrasting soil physical properties after zero and traditional tillage of an alluvial soil in the semi-arid subtropics. Soil Till. Res., 2000, 53, 105-115.
• [15] Laddha K.C. i Totawat K.L.: Effects of deep tillage under rainfed agriculture on production of sorghum (Sorghum biocolor L Moench) intercropped with green gram (Vigna radiota L Wilczek) in western India. Soil Till. Res., 1997, 43, 241-250.
• [16] Selvaraju R. i Ramaswami C.: Evaluation of fallow management practices in a rainfed vertisol of peninsular India. Soil Till. Res., 1997, 43, 319-333.
• [17] Aura Erkki: Effects of shallow tillage on physical properties of clay soil and growth of spring cereales in dry and moist summers in southern Finland. Soil Till. Res., 1999, 50, 169-176.
• [18] Ball B.C. i Ritchie R.M.: Soil and residue management effects on arable cropping conditions and 'nitrous oxide fluxes under controlled traffic in Scotland 1. Soil and crop responses. Soil Till. Res.. 1999, 52, 177-189.
• [19] Ball Bruce C., Scott A i Parker J.P, Field N2O. CO2 fluxes in relation to tillage, compaction and soil quality in Scotland. Soil Till. Res., 1999, 53, 29-39.
• [20] Flowers M. I Lal R.: Axle load and tillage effects on the shrinkage characteristics of a Mollic Ochraqualf in northwest Ohio. Soil Till., Res., 1999, 50, 251-258.
• [21] Kumar Ajay, Kanwar R.S., Singh P. I Ahuja L.R.: Avaluation othe root zone water quality model for predicting water and NO3-N mowementin an Iowa soil. Soil Till. Res., 1999, 50, 223-236.
• [22] Lal R. I Ahmadi M.: Axle load and tillage effects on crop yield for two soils in Central Ohio. Soil Till. Res., 2000, 54, 111-119.
• [23] Dzienia S., Piskier T. I Wereszczaka J.: Wpływ roślin mulczujących na wybrane właściwości fizyczne gleby po zastosowaniu siewu bezpośredniego bobiku. Konf. Nauk. Siew bezpośredni w teorii I praktyce. Szczecin-Barzkowice 1995, 57-61.
• [24] Pabin J., Włodek S., Biskupski A., Runowska-Hryńczuk B. i Kaus A.: Ocena właściwości fizycznych gleby i plonowania roślin przy stosowaniu uproszczeń uprawowych. Inż. Roln., 2000, 6, 213-219.
• [25] Woźnica Z., Pudełko J., Skrzypczak G. i Matysiak R.: Wpływ niekonwencjonalnych metod uprawy roli na zachwaszczenie i plony kukurydzy. Konf. Nauk. Siew bezpośredni w teorii I praktyce. Szczecin-Barzkowice 1995, 109-117.
• [26] Tebrugge F. i During R. A.: Reducing tillage intensity – a review of results from a long-term study in Germany. Soil. Till Res., 1999, 53, 15-28.
• [27] Mazzoncini M., Lorenzi R-, Risaliti R., Sorce C, Ginanni M., Curadi M. i Pini R.: Diclofop-methyl dissipation in day soil under different tillage systems in central Italy. Soil Till. Res., 1998, 46, 241 -250.
• [28] Selles F McConkey B.G. i Campbell C.A.: Distribution and forms of P. under cultivator- and zero- tillage for continuous- and fallow-wheat cropping systems in the semi-arid Canadian prairies. Soil Till. Res 1999, 51, 47-59.
• [29] Singh Baldev, Chanasyk D.S. i McGill W.B.: Soil water regime under barley with long-term tillage residue system. Soil Till. Res., 1998, 45, 59-74.
• [30] Lopez M.V. I Arrue J.L.: Growth, yield and water use efficiency of winter barley in response to conservation tillage in a semi-arid region of Spain. Soil Till. Res., 1997, 44, 35-54.
• [31] Mahboubi A.A. I Lal R.: Long-term tillage on changes in structural properties of two soils in central Ohio. Soil Till. Res., 1998, 45, 107-118.
• [32] Mielke L.N. iWilhelm W.W.: Comparisons of physical characteristics in long-term tillage winter wheat-fallow tillage experiments. Soil Till. Res., 1998, 49, 29-35.
• [33] Pabin J., Włodek S.: Wpływ zagęszczenia gleby lekkiej na niektóre jej właściwości fizyczne oraz plonowanie peluszki i jęczmienia jarego I. Dynamika wody użytecznej w glebie a plony roślin. Pam. Puł., 1986, 88, 71-85.