Analiza chemometryczna w oznaczaniu chemicznych zanieczyszczeń opadów atmosferycznych w rejonie Trójmiasta. Cz. 1. Przygotowanie danych

• Autorzy: Astel A. , Mazerski J. , Polkowska Ż. , Namieśnik J.

Warianty tytułu

EN

Chemometric Analyses in Determination of Chemical Pollutants in Precipitation Waters in the Gdańsk Area. Part 1. Data Prepagation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Chemometria to potężne narzędzie w ręku wspólczesnego chemika analityka. Na przykładzie wyników badań próbek opadów atmosferycznych na obecność: Naj-, sa/-, r, AIJ+, cr, NH;, p04J-. FeJ+, Na+, Ca2+, KT i Mg2+ połączonych z pomiarami pH, objętości oraz przewodności elektrolitycznej przedstawiono procedurę wstępnego przygotowania danych pomiarowych do analizy chemometrycznej. Kontrola danych ma na celu wyeliminowanie ewentualnych "błędów grubych" oraz poznanie rozkladów wartości zmiennych. Większość metod statystycznych wymaga, aby rozkład zmiennych był zbliżony do rozkładu Gaussa. Poprawne przygotowanie danych do analizy chemometrycznej jest warunkiem szybkiego uzyskania użytecznej i wiarygodnej informacji z wielowymiarowych danych pomiarowych przy użyciu metod statystyki i matematyki.

EN

Chemometry is a significant tool for a modern chemical analyst. A procedure of preparing initial measurement data for chemometric anlysis was shown. Examplary resuls of examining precipitation waters for presence of: NOJ-, sol-, 1', Ae+, cr, NH:, pol-, FeJ+, Na+, Ca2+, K+ i Mg2+, as wll as their pH value, volume and electrolytic conductivity were used for the purpose. Data controlling aims at eliminating potential mistakes and learning variable value distribution. Most statistical methods requires the variabies distribution to be similar to the Gauss one. The appropriate data preparation for chemometric analysis is the main condition for obtaining useful information for multidimentional, measured data while using statistical and mathematical techniques.

Słowa kluczowe

PL

chemometria; rozkład normalny; błąd gruby; opady atmosferyczne; zanieczyszczenia nieorganiczne

EN

chemometrix; normal distribution; "thick errors"; nonparametric tests; rainwater; inorganic pollution

• Wydawca: Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Chemia i Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2001
• Tom: Vol. 8, nr 1
• Strony: 19--37
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Astel A.

• Katedra Chemii Analitycznej, Politechnika Gdańska, 80-952 Gdańsk, Polska

autor

Mazerski J.

• Katedra Technologii Leków i Biochemii, Politechnika Gdańska, 80-952 Gdańsk, Polska

autor

Polkowska Ż.

• Katedra Chemii Analitycznej, Politechnika Gdańska, 80-952 Gdańsk, Polska

autor

Namieśnik J.

• Katedra Chemii Analitycznej, Politechnika Gdańska, 80-952 Gdańsk, Polska

Bibliografia

• [1] http://ull.chemistry.uakron.edu/chemometrics/introduction.
• [2] Sharaf M.A., Illman D.L. i Kowalski B.R.: Chemometrics, John Wiley&Sons Inc., USA 1986.
• [3] Mazerski J.: Podstawy chemometrii, Wyd. Politechniki Gdańskiej, Gdańsk 2000.
• [4] Bobrowski D.: Probabilistyka w zastosowaniach technicznych, WNT, Warszawa 1986.
• [5] Karcher W. i Devillrs J.: Practical Applications of Quantitative Structure-Activity Relationships (QSAR) in Environmental Chemistry and Toxicology, Kluwer Academic Publishers Group, Dordrecht 1990.
• [6] Mańczak K.: Technika planowania eksperymentu, WNT, Warszawa 1976.
• [7] Polkowska Ż., Astel A., Grynkiewicz M., Górecki T. i Namieśnik J.: Studies on intercorrelation between cooccuring ions in precipitation waters in the area of Tricity (Poland), przygotowywane do druku w czasopiśmie „Atmospheric Environment”.
• [8] Polkowska Ż, Astel A. i Namieśnik J.: Oznaczanie poziomu zawartości zanieczyszczeń nieorganicznych w wodach opadowych na terenie Trójmiasta, Materiały konferencyjne „VI Polish Conference of Analytical Chemistry, 9.07-14.07.2000”, Gliwice, Polska, tom II, Komitet Chemii Analitycznej PAN, Gliwice 2000.
• [9] Polkowska Ż., Astel A., Grynkiewicz M., Namieśnik J., Rainwater Quality as an Indicator of Atmospheric Pollution in the Gdańsk-Sopot-Gdynia Tri-city Area (Poland), Materiały konferencyjne „Fifth International Symposium and Exhibition on Environmental Contamination in Central and Eastern Europe”, 12.09-14.09.2000, Praha, Cz.
• [10] Czermiński J.B., lwasiewicz A., Paszek Z. i Sikorski A.: Metody statystyczne dla chemików, PWN, Warszawa 1986.
• [11] Dobecki M., Zapewnienie jakości analiz chemicznych, Oficyna Wydawnicza Instytutu Medycyny Pracy im. prof. dra. med. Jerzego Nofera, Łódź 1998.
• [12] Bożyk Z. i Rudzki W.: Metody statystyczne w badaniu jakości produktów żywnościowych i chemicznych, WNT, Warszawa 1977.