Zastosowanie techniki dozymetrii pasywnej do oceny jakości powietrza wewnętrzego

Partyka, M.; Zabiegała, B.; Namieśnik, J.

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Zastosowanie techniki dozymetrii pasywnej do oceny jakości powietrza wewnętrzego

Autorzy

Partyka M. , Zabiegała B. , Namieśnik J.

Identyfikatory

Warianty tytułu

Application of Passive Sampling Technique for Assessment of Indoor Air Quality

Języki publikacji

Abstrakty

Jakość powietrza wewnętrzego jest istotnym parametrem wpływającym na dobre samopoczucie i zdrowie człowieka. Kluczowego znaczenia nabiera więc jego nieustanna kontrola i oznaczanie zawartości zanieczyszczeń, które występują w nim na bardzo niskich poziomach stężeń. Do pomiarów jakości powietrza wewnętrzego często wykorzystywana jest (znana od ponad pół wieku) technika dozymetrii pasywnej. W literaturze nadal pojawiają się doniesienia o nowych rozwiązaniach metodycznych i technicznych w tym zakresie. Niniejsza praca poświęcona jest klasyfikacji zanieczyszczeń powietrza wewnętrzego oraz klasyfikacji dozymetrów pasywnych oraz pasywnych metod wzbogacania. Na podstawie najnowszej literatury dokonano charakterystyki wybranych dozymetrów pasywnych pod kątem: obszaru praktycznego wykorzystania, budowy, rodzaju medium zatrzymującego anality oraz metody oznaczeń końcowych.

Indoor air quality is a significant parameter, which has an effect on good comfort and human health. Continuous control and determination of pollutant contents at low concentrations is very important. Passive sampling technique often is used for assessment of indoor air quality - that technique is known for half-century. However papers still appear on new methodology and technical developments. This piece of work is focused on classification of indoor pollutants, classification of passive dosimeters and passive preconcentration techniques. Based on the most recent literature the characterisation of selected passive dosimeter has been done. Our particular attention has been concerned on area of application of dosimeters, the construction of dosimeters, type of sorption medium and methodology used for final analytes determination.

Słowa kluczowe

jakość powietrza wewnętrznego źródła emisji dozymetry pasywne budowa dozymetrów medium sorpcyjne

indoor air quality sources of emission passive dosimeters construction of dosimeters sorption medium

Wydawca

Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej

Czasopismo

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

Rocznik

2003

Tom

Vol. 10, nr 6

Strony

521--551

Opis fizyczny

6 tabel, bibliogr. 90 poz.

Twórcy

autor

Partyka M.

chemanal@pg.gda.pl

Katedra Chemii Analitycznej, Wydział Chemiczny, Politechnika Gdańska, ul G. Narutowicza 11/12, 80-952 Gdańsk (Department of Analytical Chemistry, Chemical Faculty, Gdansk University of Technology, 11/12 Narutowicza Str., PL 80- 952 Gdańsk, Poland)

autor

Zabiegała B.

chemanal@pg.gda.pl

Katedra Chemii Analitycznej, Wydział Chemiczny, Politechnika Gdańska, ul G. Narutowicza 11/12, 80-952 Gdańsk (Department of Analytical Chemistry, Chemical Faculty, Gdansk University of Technology, 11/12 Narutowicza Str., PL 80- 952 Gdańsk, Poland)

autor

Namieśnik J.

chemanal@pg.gda.pl

Katedra Chemii Analitycznej, Wydział Chemiczny, Politechnika Gdańska, ul G. Narutowicza 11/12, 80-952 Gdańsk (Department of Analytical Chemistry, Chemical Faculty, Gdansk University of Technology, 11/12 Narutowicza Str., PL 80- 952 Gdańsk, Poland)

Katedra Chemii Analitycznej, Wydział Chemiczny, Politechnika Gdańska, ul. G. Narutowicza 11/12, 80-952 Gdańsk (Department of Analytical Chemistry, Chemical Faculty, Gdansk University of Technology, 11/12 Narutowicza Str., PL 80-952 Gdansk, Poland), chemanal@pg.gda.pl

Bibliografia

[1] Höppe P. i Maniniac I.: J. Int. Biometeorol. 1998, 42, 1-7.
[2] Lee H.S., Kang B.W., Cheong J.P. i Lee S.K.: Atmos. Envtron. 1997, 31(11), 1689-1693.
[3] Wesolowski J.: Ochr. Powiet. 1992, (1/147), 1-6.
[4] Elke K., Jermann E., Begerow J. i Dunemann L.: J. Chromatogr. A 1998, 826, 191-200.
[5] Ilgen E., Karfich N., Levsen K., Angerer J., Schneider P., Heirich J., Wichmann H.E., Dunemann L. i Begerow J.: Atmos. Environ. 2001, 35, 1235-1252.
[6] Chan A.T.: Atmos. Environ. 2002, 36, 1543-1551.
[7] Zabiegała B., Przyjazny A. i Namieśnik J.: J. Environ. Pathol. Toxicol. Oncol. 1999, 18(1), 47-59.
[8] Namieśnik J.: Chem. Inż. Ekol. 1999, 6(12), 1215-1223.
[9] Oparczyk G.: Probl. Ekol. 1999, 3(4), 136-139.
[10] Szymański T. i Wasiluk W.: Techn. Chłodn. Klimat. 1995, 6, 223-227.
[11] Przyk E., Zabiegała B. i Namieśnik J.: Chem. Inż. Ekol. 2001, 8, 917-924.
[12] Kozdroń-Zabiegała B., Namieśnik J. i Przyjazny A.: Indoor Environ. 1995, 4, 189-203.
[13] www.epa.gov/iaq
[14] Kończalik J.: X Konferencja Naukowa „Uwarunkowania środowiskowe zdrowia dzieci", Legnica 2001, s. 17-21.
[15] Bouhamra W.S.: Environ. Pollut. 1995, 90(1), 121-125.
[16] Edwards R.D., Jurvelin J., Koistinen K., Saarela K. i Jantunen M.: Atmos. Environ. 2001, 35, 4829-4841.
[17] Hoddinott K.B. i Lee A.P.: Chemosphere 2000, 41, 77-84.
[18] Kraenzmer M.: Environ. Int. 1999, 25, 541-551.
[19] Ott W.R. i Roberts J.W.: Świat Nauki, 1998, 4, 72-78.
[20] AI-Rehali A.M.: Environ. Monit. Assess. 2002, 79, 287-300.
[21] Camuffo D., Brimlecombe P., Van Grieken R. i Busse H.J.: Sci. Total Environ. 1999, 236, 135-152.
[22] Lee S.C., Chang M. i Chan K.Y., Environ. Int. 1999, 25, 489-496.
[23] Lee S.C.: Environ. Int. 1997, 23, 791-793.
[24] Lee S.C. i Chang M.: Chemosphere 2000, 41, 109-113.
[25] Siskos P.A., Bouba K.E. i Stroubou A.P.: Indoor Built Environ. 2001, 10, 185 192.
[26] Chau C.K., Tu E.Y., Chan D.W.T. i Burnett J.: Environ. Int. 2002, 27, 617-630.
[27] Ando M., Katagiri K., Tamura K., Yamamoto S. i Matsumoto M.: Atmos. Environ. 2002, 30(5), 695-702.
[28] Kingham S., Briggs D., Elliott P., Fischer P. i Lebret E.: Atmos. Environ. 2000, 34, 905-916.
[29] Lee S.C., Li W.M. i Ao Ch.H.: Atmos. Environ. 36, 2002, 225-237.
[30] Li W.-M., Lee S.C. i Chan L.Y.: Sci. Total Environ. 2001, 273, 27-40.
[31] Alm S., Mukala K., Tittanen P. i Jantunen M.: J. Atmos. Environ. 2001, 35, 6259-6266.
[32] Lee S.C., Guo H., Li W.M. i Chan L.Y.: Atmos. Environ. 2002, 36, 1929-1940.
[33] Sekhar S.C., Tham K.W. i Cheong D.: Build. Environ. 2002, 37, 241-255.
[34] Tham K.W., Sekhar S.C. i Cheong D.: Build. Environ 2002, 37, 947-960.
[35] Helaleh M.I.H., Ngudiwaluyo S., Korenaga T. i Tanaka K.: Talanta 2002, 58, 649-659.
[36] Begerow J., Jermann E., Keles T., Koch T. i Dunemann L.: J. Chromatogr. A 1996, 749, 181-191.
[37] Begerow J., Jermann E., Keles T. i Dunemann L.: Fresenius J. Anal. Chem 1999, 363, 399-403.
[38] Bouhamra W.S., BuHamra S.S. i Thomson M.S.: Environ. Int. 1997, 23(1), 197-204.
[39] Begerow J., Jermann E., Keles T., Ranfi U. i Dunemann L.: Fresenius J. Anal. Chem. 1995, 351, 544-554.
[40] Gesser H.D. i Giller E.: Environ. Int. 1995, 21(6), 839-844.
[41] Ilgen E., Levsen K., Angerer J., Schenider P., Heinrich J. i Wichmann H.E.: Atmos. Environ. 2001, 35, 1265-1279.
[42] Ilgen E., Levsen K., Angerer J., Schenider P., Heinrich J. i Wichmann H.E.: Atmos. Environ. 2001, 35, 1253-1264.
[43] Kostiainen R.: Atmos. Environ. 1995, 29(6), 693-702.
[44] Pandit G.G., Srivastava P.K. i Mohan Rao A.M.: Sci. Total Environ. 2001, 279, 159-165.
[45] Righi E., Aggazzotti G., Fantuzzi G., Ciccarese V. i Predieri G.: Sci. Total Environ. 2002, 286, 41-50.
[46] Schneider P., Gebefügi I., Richter K., Wölke G., Schnelle J., Wichman H.E., Heinrich J., INGA Study Group: Sci. Total Environ. 2001, 267. 41-51.
[47] Srivastava P.K., Pandit G.G., Sharma S. i Mohan Rao A.M.: Sci. Total Environ. 2000, 255, 161-168.
[48] Heavner D., Morgan W.T. i Ogden M.W.: Environ. Int. 1995, 21, 3-21.
[49] Daisey J.M., Hodgson A.T., Fisk W.J., Mendell M.J. i TenBrinke J.: Atmos. Environ. 1994, 28(22), 3557-3562.
[50] Niocoara S., Culea M., Palibrona N. i Cozar O.: Indoor Environment 3, 1994, 83-86.
[51] Schreiner H., Wetzel H. i Kirbach I.: Umweltmed Forsch. Prax. 2001, 6(3), 143-149.
[52] Zabiegała B., Namieśnik J., Przyk E. i Górecki T.: Chemosphere, 1999, 39(12), 2035-2046.
[53] Zabiegała B., Górecki T., Przyk E. i Namieśnik J.: Atmos. Environ. 2002, 36, 2907-2916.
[54] Tuomainen M., Pasanen A.L., Tuomainen A., Liesivuori J. i Juvonen P.: Atmos. Environ. 2001, 35 305-313.
[55] Olansandan, Amagai T. i Matsushitta H.: Talanta 1999, 50, 851-863.
[56] Viau C., Hakizimana G. i Bouchard M.: Int. Arch. Occup. Environ. Health 2000, 73, 331-338.
[57] Palmiotto G., Pieraccini G., Moneti G. i Dolara P.: Chemosphere 2001, 43, 353-361.
[58] Hong J., Maguhn J., Freitag D. i Kettrup A.: Fresenius J. Anal. Chem. publ. on-line 20.10.2001.
[59] Tham K.W., Sekhar S.C. i Cheong D.: Build. Environ. 2002, 37, 947 960.
[60] Tang H. i Lau T.: Environ. Monit. Assess. 2000, 65, 129-137.
[61] Elkilani A. i Bouhamra W.: Environ. Int. 2001, 27, 443-447.
[62] Namieśnik J., Łukasiak J. i Jamrógiewicz Z.: Pobieranie próbek środowiskowych do analizy, PWN, Warszawa 1995.
[63] Namieśnik J. I Górecki T.: LC-GC Europe 2000, 9, 678-683.
[64] Górecki T. i Namieśnik J.: TrAC 2002, 21(4), 276-291.
[65] Przyk E., Zabiegała B. i Namieśnik J.: Chem. Inż. Ekol. 1998, 5, 1033-1043.
[66] Kot A., Zabiegała B. i Namieśnik J.: TrAC 2000, 19(7), 446-459.
[67] Namieśnik J. i Wardencki W.: Polish J. Environ. Studies 2002, 11(3), 211-218.
[68] Hotz P., Carbonnelle P., Haufroid V., Tschopp A., Buchet J.P. i Lauwerys R.: Int. Arch. Occup. Environ. Health 1997, 70, 29-40.
[69] Shih T.S., Chan C.Y., Cheng R.I. i Wu L.J.: Int. Arch. Occup. Environ. Health 2000, 73, 98-104.
[70] Bates M.S., Gonzales-Flesca R., Sokhi R. i Cocheo V.: Environ. Monit. Assess. 2000, 65, 89-97.
[71] Cao X.L. i Hewitt C.N.: J. Chromatogr. A 1994, 688, 368-374.
[72] Gelencser A., Kiss Gy., Hlavay J., Hefkenscheid Th.L., Peters R.J.B. i de Leer E.W.B.: Talanta 1994, 41(7), 1095-1100.
[73] Hellen H., Hakola H., Laurila T., Hiltunen V. i Koskentalo T.: Sci. Total Environ. 2002, 298, 55-64.
[74] Chao Ch.Y.H.: Build. Environ. 2001, 36, 999-1007.
[75] Bytnerowicz A., Tausz M., Alonso R., Jones D., Johnson R., i Grulke N.: Environ. Pollut. 2002, 118, 187-203.
[76] Copper Ch.L. i Callahan J.H.: Talanta 2002, 58, 823-830.
[77] Delcourt J. i Sandino J.P.: Int. Arch. Occup. Environ. Health 2001, 74, 49-54.
[78] Leong S.T., Muttamara S. i Laortanakul P.: Atmos. Environ. 2002, 36, 651-661.
[79] Plaisance H., Sagnier I., Saison J.Y., Galloo J.C. i Guillermo R.: Environ. Monit. Assess. 2002, 79, 301-315.
[80] Kasper-Giebl A., Krenn S. i Puxbaum H.: Fresenius J. Anal. Chem. 1999, 363, 73-76.
[81] Krochmal D. i Kalina A.: Environ. Pollut. 1997, 96(3), 401-407.
[82] Oparczyk G.:Ochr. Powiet. Probl. Odpad. 2001, 35(3), 87-93.
[83] Roche A., Jacob V., Garcia C., Baussand P. i Foster P.: Sens. Actuat. B 1999, 59, 103-107.
[84] Shaw C.Y., Salares V., Magee R.J. i Kanabus-Karmenska M.: Build. Environ. 1999, 34, 57-69.
[85] Gobba F., Ghittori S., Imbriani M. i Cavalleri A.: Int. Arch. Occup. Environ. Health 2000, 73, 56-60.
[86] Pedersen E.K., Bjřrseth O., Syversen T. i Mathiesen M.: Environ. Int. 2002, 27, 579-587.
[87] Czaplicka M. i J. Klejnowski K.: Chromatogr. A, 2002, 976, 369-376.
[88] Camel V. i Claude M.: J. Chromatogr. A, 1995, 710, 3-19.
[89] Dewulf J. i van Langenhove H.: Atmos. Environ. 1997, 31, 3291-3307.
[90] Helmig D.: J. Chromatogr. A 1996, 732, 414-417.

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-article-BPG1-0013-0006