Assessment of the Atmospheric Pollution in the Industrial Region of Devnia, Bulgaria

• Autorzy: Stanimirova I. , Simeonova P. , Simeonov V.

Warianty tytułu

PL

Ocena zanieczyszczenia atmosfery w Devnii - przemysłowym regionie Bułgarii

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The present study deals with long-term pollution monitoring data observation in the atmosphere of the industrial region of Devnia, Bulgaria. The species in consideration: S02, CO, H2S, 03, total suspended particles (TSP) and non-methane hydrocarbons (NMHC) are analysed with respect to their annual or monthly trend, to their seasonal behavior and source apportioning. Various multivariate statistical approaches (Iinear trend analysis, time-series analysis, principal components analysis, cluster analysis) are used to interpret and model the monitoring data sets. It is shown that over the whole time period the pollutant concentrations, although higher than the allowed levels, do not tend to increase. Seasonal information is obtained for all species with typical winter maxima and summer minima for TSP and ozone, summer maxima and winter minima for sulfur dioxide and non-methane hydrocarbons and more non-specific seasonality for carbon monoxide and hydrogen sulfide. Finally, four latent factors are identified as responsible for the pollution pattern of the region, conditionally named "dust", "organic", "fertilizer" and "warming" factor. In such a way a better emission source apportioning is possible.

PL

Analizowano dla przemysłowego regionu Devnia, Bułgaria dane długoterminowego monitoringu zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego: S02, CO, H2S, O), całkowity pył zawieszony (TSP) i węglowodory niemetanowe (NMHC). Badano zmiany miesięczne i roczne tych zanieczyszczeń ich zachowanie się w różnych sezonach oraz przypisywano je poszczególnym źródłom. Do interpretacji uzyskanych danych monitoringu oraz ich modelowania stosowano różne wielowariancyjne metody statystyczne (analizy linii trendu, analizy serii czasowych, analizy głównych składników, analizę klasterów). Stwierdzono, że podczas całego badanego okresu stężenia polutantów, chociaż były większe niż poziom dozwolony, to jednak nie wzrastały. Otrzymano sezonowe zależności dla wszystkich badanych polutantów: z typowymi zimowymi maksimami i letnimi minimami dla TSP i ozonu, letnimi maksimami i letnimi minimami dla S02 i NMHC oraz raczej nieokreśloną sezonowością w przypadku CO i H2S. Na koniec, cztery ukryte czynniki zostały zidentyfikowane jako odpowiedzialne za sposoby zanieczyszczania regionu, zostały one nazywane odpowiednio, jako czynnikiem "pyłowym", "organicznym", "nawozowym" oraz "cieplnym". Takie podejście umożliwia lepszą klasyfikację źródeł emisji.

Słowa kluczowe

EN

atmospheric pollution; trend analysis; time-series analysis

PL

zanieczyszczenie powietrza; analiza trendu; analiza serii czasowych

• Wydawca: Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Chemia i Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2003
• Tom: Vol. 10, nr 5
• Strony: 381--388
• Opis fizyczny: 3 rys., 2 tabele, bibliogr. 8 poz.

Twórcy

autor

Stanimirova I.

• Institute of Physical Chemistry, Bulgarian Academy of Sciences, Sofia, Bulgaria

autor

Simeonova P.

• Institute of Solid State Physics, Bulgarian Academy of Sciences, Sofia, Bulgaria

autor

Simeonov V.

• Chair of Analytical Chemistry, Faculty of Chemistry, University of Sofia “St. Kl. Okhridski”, 1164 Sofia, J. Bourchier Blvd. 1, Bulgaria

• Institute of Physical Chemistry, Bulgarian Academy of Sciences, Sofia, Bulgaria

Bibliografia

• [1] Monitoring Protocols of Devnia Region, Ministry of Environment and Waters, Sofia, Bulgaria, 2000.
• [2] Environmental Protection Report 21, Ministry of Environment and Waters, Sofia, Bulgaria, 2000.
• [3] Pollution Sources in Devnia Region, Ministry of Environment and Waters, Sofia, Bulgaria, 2000.
• [4] Recommended Analytical Procedures for Air Quality Monitoring: Methods, Standards, Detection Limits, Ministry of Environment and Waters, Sofia, Bulgaria, 1998.
• [5] Einax W., Zwanziger H. and Geiss S.: Chemometrics in Environmental Analysis, VCH, Weinheim 1997.
• [6] Massart D.L. and Kaufman L.; The Interpretation of Analytical Chemical Data by the Use of Cluster Analysis, J. Wiley, New York 1983.
• [7] Draper N. and Smith H.: Applied Regression Analysis, J. Wiley, New York 1981.
• [8] Vanderginste B., Massart D.L., Buydens L., De Jong S., Lewi P. and Smeyers-Verbeke J.: Handbook of Chemometrics and Qualimetrics, Elsevier, Amsterdam 1998.