Wykorzystywanie testu zarysowania do badania właściwości warstw powierzchniowych

• Autorzy: Janowski S. , Szudrowicz M. , Tacikowski M.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przeanalizowano możliwości wykorzystania testu zarysowania do badania właściwości mechanicznych i technologicznych warstw wierzchnich różniących się znacznie budową. Przeprowadzono badania wybranych warstw powierzchniowych powstających w wyniku chromowania dyfuzyjnego, borowania oraz wytwarzania powłok TiN przy różnym potencjale podłoża. Wykazano mozliwość wykorzystania testu w przypadku wszystkich trzech typów warstw powierzchniowych z tym jednak, że zakres uzyskiwanych informacji może być różny. Istnieje przy tym potrzeba dostosowania warunków badania oraz stosowania kryteriów określenia krytycznej siły normalnej do specyfiki poszczególnych warstw powierzchniowych.

EN

Utilization possibilities of the scratch test for investigations of mechanical and technological properties of surface layers of various structure were analyzed. Investigation of the selected surface layers generated as the result of diffusion chromizing, boriding and TiN coatings production at various substrate potential was carried-out. Utilization possibility of the test was demonstrated for all three types of surface layers, but the range of obtainable information can be different. It is also necessary to accommodate the investigation conditions and the assessment criteria of critical load to the specific character of individual surface layers. Possible solutions were analyzed. The suitable conditions of investigations and the assessment criteria of this load for the examined cases were selected.

Słowa kluczowe

PL

warstwy powierzchniowe

• Wydawca: Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut Mechaniki Precyzyjnej
• Czasopismo: Inżynieria Powierzchni
• Rocznik: 2002
• Tom: Nr 3
• Strony: 21--34
• Opis fizyczny: 8 rys., 6 tablic, bibliogr. 12 poz.

Twórcy

autor

Janowski S.

• Instytut Mechaniki Precyzyjnej, Warszawa

autor

Szudrowicz M.

• Wojskowy Instytut Techniki Pancernej i Samochodowej

autor

Tacikowski M.

• Politechnika Warszawska – Wydział Inżynierii Materiałowej

Bibliografia

• [1] Steinmann P. A., Hintermann H. E.: A review of the mechanical tests for assessment of thin-film adhesion "J. Vac. Sci. Technol", A7 (3) May/June 1989, s. 2267-2272.
• [2] Sekler J., Steinmann P. A., Hintermann H. E.: The scratch test: different critical load determination techniques , Surface and Coatings Technology, 36 (1988) s. 519-529.
• [3] Kupczyk M.: Identyfikacja uszkodzeń i utraty przy-czepności powłok przeciwzużyciowych do ostrzy skrawających w teście adhezji na zarysowanie. Komisja Budowy Maszyn PAN — Oddział w Poznaniu; „Archiwum Technologji Maszyn i Automatyzacji", 2001, VoI. 21 nr 2, s. 231.
• [4] Kupczyk M.: Jakość technologiczna i użytkowa ostrzy skrawających z powłokami przeciwzużyciowymi. Politechnika Poznańska — Rozprawy; Nr 320, Poznań 1997.
• [5] Burnett P. J., Rickerby D. S.: The scratch adhesion test: an elastic-plastic indentation analysis "Thin Solid Films 157 (1988) Metallurgical and Protective Coatings", s. 233–254.
• [6] Oettel H., Wiedemann R.: Residual stresses in PVD hard coatings, "Surface and coatings Technology", 76-77, 1950, s 265-273.
• [7] Bull S. J.: Failure modes in scratch adhesion testing, "Surface and Coatings Technology", 50, 1991, s. 25-32.
• [8] W aisman J. L., Phillips A.: Simpliefied measurement of residual stresses, "Proc of the Society Eksperimental Stress Analysis", 1952, t. XI nr 2, s.102-117.
• [9] Szyrle W., Janowski S.: Stanowisko do pomiarów naprężeń własnych w elementach o postaci płaskich prętów, „Metaloznawstwo i Obróbka Cieplna", 1979, nr 37, s. 42.
• [10] Janowski S., Węgrzyn E.: „Przykłady niekonwencjonalnych badań własności mechanicznych materiałów metalowych", Materiały Sesji Naukowej z okazji 40 lecia IMP, 15-16.10.1985.
• [11] Wieghardt G.: Stabilitat von Sprodschichtverbunden unter besondere Berucksichtigung von Metallkarbid-Schichten auf Werkzeugsttahlen, Dysertacja, Technische Hochschule - Karl- Marx-Stadt, 1979.
• [12] Tacikowski J., Janowski S., Senatorski J.: Widerstand gegen Bruch - ein Kriterium fur Eigenschaften von Diffusionsschichten, „Vortrage des Kolloquiums „Bruchverhalten" 17-18 03.1994 - Freiberg, s. 169-178.