Etyczne aspekty działalności gospodarczej.

• Autorzy: Zabieglik S.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

"Refleksja nad etycznymi aspektami działalności gospodarczej rozwinęła się stosunkowo niedawno, choć niektóre zagadnienia były obecne w myśli europejskiej już od czasów starożytnych. Jednak dopiero ukształtowany w ramach cywilizacji Zachodu kapitalistyczny system społeczno-ekonomiczny pobudził filozofów do wyraźnego wyartykułowania problemu sprowadzającego się do pytania: Jakie miejsce w tym systemie zajmują zasady etyczne? Czy ich stosowanie jest tylko zewnętrznym ograniczeniem nałożonym na działalność gospodarczą, czy też stanowi ono nieodłączną składową tego systemu? W pierwszym wypadku zasady etyczne traktowane są jako hamulec dla żądnych zysku kapitalitów, gdyż ""biznes podobny jest do pokera i wiele dzieli go od moralności dnia codzienego"". W drugim natomiast zakłada się, że zasady etyczne mają także wymiar ekonomiczny i stosowanie ich na dłuższą metę sprzyja realizacji głównego celu kapitalistycznej przedsiębiorczości, jakim jest osiąganie zysku. Innymi słowy, nieuczciwość w biznesie nie opłaca się, gdyż nieuczciwy przedsiębiorca czy kontrahent jest po pewnym czasie eliminowany z rynku. Ponad dwa wieki rozwoju kapitalizmu dostarczają jednak licznych przykładów zadających kłam tej optymistycznej teorii. W ostatnim półwieczu coraz częściej spotkać można głosy krytyczne, według których współczesny kapitalizm pogrąża się w kryzysie moralnym, nasilają się problemy globalne, a zagrożenia cywilizacyjne i ekologiczne stawiają pod znakiem zapytania przyszłość ludzkości. Z drugiej strony, kraje tzw. Trzeciego Świata, a może jeszcze bardziej te, które uwolniły się spod dominacji ideologicznej Związku Radzieckiego, zdają się nie zważać na owe głosy krytyków kapitalizmu i deklarują wolę podążania drogą rozwoju społeczno-ekonomicznego, jaką przeszły społeczeństwa Zachodu. Wszystko to sprawia, że zapotrzebowanie na apologię kapitalizmu jest dziś chyba większe niż w przeszlości. Tradycyjnie dostarczać jej może liberalizm, a pod pewnymi względami także myśl chrześcijańska. W tym kontekście warto zwrócić uwagę na podejście amerykańskiego neokonserwatysty Michaela Novaka, zdaniem którego ""system kapitalistyczny urzeczywistnił się, lecz jego cele moralne pozostają niewyartykułowane"". Uważa on zarazem, że argumenty moralne na rzecz kapitalizmu sformułowane zostały już u zarania tego systemu, a największy wkład wnieśli tu myśliciele szkockiego Oświecenia z D.Humem i A.Smithem na czele. Nie trzeba zatem tworzyć nowej aksjologii ""na rzecz twórczej gospodarki"", a wystarczy sięgnąć do dorobku filozofów XVII i XVIII w. W artykule ""Bogactwo i cnota: Rozwój chrześcijańskiej doktryny ekonomicznej"" autor ten przytacza dziewięć argumentów mających stanowić kościec etycznej apologii kapitalizmu."

Słowa kluczowe

PL

etyka a biznes

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Politechniki Gdańskiej. Filozofia
• Rocznik: 2000
• Tom: Nr 5(581)
• Strony: 3--5

Twórcy

autor

Zabieglik S.

• Katedra Nauk Filozoficznych Wydziału Zarządzania i Ekonomii Politechniki Gdańskiej