Azot w glebie i jego wpływ na środowisko

• Autorzy: Staszewski Z.

Warianty tytułu

EN

Nitrogen in soil and its impact upon environment

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Największa ilość azotu w glebach mineralnych występuje w poziomach próchnicznych gleb. W Polsce w warstwie ornej gleb uprawnych całkowita ilość azotu wynosi od 0,02% do 0,035%, przy założeniu, że masa gleby na 1 ha wynosi 3 mln kg, to znajduje się w niej od 600 do 10500 kg azotu. Azot jest potrzebny roślinom jako materiał budulcowy białek. Azot w formie chemicznie związanej dostaje się do atmosfery głównie w formie amoniaku i tlenków azotu, na skutek ich ulatniania się z gleb i ścieków. Azot w glebie jako składnik bardzo ruchliwy, ulega: zbiałczaniu, amonifikacji, nitryfikacji, denitryfikacji oraz sorpcji. Wymywanie azotu z gleby jest większe przy dużych opadach i lżejszych glebach oraz w przypadku stosowania większych dawek tego składnika, zależy również od szaty roślinnej. Związki azotowe niekorzystnie wpływają na środowisko a mianowicie na: jakość wód powierzchniowych i podziemnych, zmianę stosunków biologicznych w glebie, skażenie środowiska nitrozoaminami, utlenianie żelaza znajdującego się w hemoglobinie.

EN

The biggest amount of nitrogen in mineral soils can be found in humus layers. In Poland's arable soils the total nitrogen amounts to 0.02% - 0.035%. Assuming the soil mass per 1 ha is 3 M kg, it contains 600 – 1-500 kg of nitrogen. Plants need nitrogen as protein building material. Nitrogen in a chemically bounded form gets into the atmosphere mainly in form of ammonia and nitric oxides as they escape from soils and sewage. Nitrogen as a soil component is very active; it is subject to immobilization, ammonization, nitrification, denitrification and sorption. More nitrogen is washed out from soil when rainfall is high and soil is light and in the case higher doses of this components are applied, it also depends on the flora. Nitrogen compounds adversely impact the environment, namely, quality of surface and underground waters, change of biological proportions in the soil, environment contamination with nitrosomonas and oxidation of iron found in haemoglobin.

Słowa kluczowe

PL

azot; gleba; atmosfera; rośliny; środowisko; wody gruntowe

EN

nitrogen; soil; atmosphere; plants; environment; underground water

• Wydawca: Instytut Badawczo-Rozwojowy Inżynierii Lądowej i Wodnej "Euroexbud" ; Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej Zarząd Oddziału Ziemi Kaliskiej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe. Inżynieria Lądowa i Wodna w Kształtowaniu Środowiska
• Rocznik: 2011
• Tom: Nr 4
• Strony: 50--58
• Opis fizyczny: Bibliogr. 7 poz., rys.

Twórcy

autor

Staszewski Z.

• Instytut Badawczo-Rozwojowy "EUROEXBUD" w Kaliszu, 62-800 Kalisz, ul. Łódzka 218, tel. [phone]

Bibliografia

• 1. Fotyma E. Zasady nawożenia azotem z wykorzystaniem testów glebowych i roślinnych. Nawozy i Nawożenie 3(4), Rok II, 3a/2000, IUNG-Puławy: 17-37, 2000.
• 2. Sadowski S., Dunat-Witkowska S. Zawartość azotu mineralnego w glebach opolszczyzny. Chemia i Inżynieria Ekologiczna 5(7): 623-628, 1998.
• 3. Kucharzewski A., Nowak L. Monitoring zawartości azotu mineralnego w glebach ornych Dolnego Śląska. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych, zeszyt 526, Rola Melioracji wodnych w ochronie środowiska przyrodniczego, PAN Wydział Nauk Rolniczych, Leśnych i Weterynaryjnych: 404-414, 2008.
• 4. Zawadzki S. wydanie IV. Gleboznawstwo. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne Warszawa, Rozdział 6 Gliński J., 186-189.
• 5. Mercik S. Chemia rolna. Podstawy teoretyczne i praktyczne. SGGW Warszawa 2004
• 6. Manahan E. Stanley. Toksykologia środowiska. Aspekty chemiczne i biochemiczne. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006.
• 7. Pietrzak S., Urbaniak M., Sapek B. Ocena zmian stężenia mineralnych form azotu w roztworach glebowych i ich wymywania. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie t. 6 z. specj. (17) 51-63 IMUZ-Falenty 2006.