Mit paniki - mechanizmy poznawcze, emocjonalne i społeczne reakcji ludzi na zagrożenie pożarem

• Autorzy: Tarnowski A. , Wizimirska N. , Ciszewski J.

Warianty tytułu

EN

The myth of panic - cognitive, emotional and social mechanisms determining reactions to fire threath

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

"Potoczna opinia o dużym niebezpieczeństwie związanym z wystąpieniem paniki w sytuacji ewakuacji jest mitem. Omawiane w artykule wyniki badań i teoretyczne modele pokazują, że człowiek w sytuacji zagrożenia przez długi czas działa racjonalnie, kierując się dostępnymi informacjami, dopóki zagrożenie nie stanie się rzeczywiście ekstremalne. Przedstawione modele reakcji człowieka na sytuację pożaru wykazują, że w pierwszej fazie następuje proces weryfikacji informacji o zagrożeniu, i jego przedłużanie się stanowi dużo bardziej realne niebezpieczeństwo niż wystąpienie paniki. Siła stresu (i ryzyko zachowań nieracjonalnych) rośnie wówczas, kiedy uczestnik zdarzenia odczuwa zwątpienie w możliwość poradzenia sobie z sytuacją. W artykule omówiono rolę czynników poznawczych, emocjonalnych i społecznych w rozwoju sytuacji. Ustalenia te prowadzą do sformułowania wskazówek dla osób kierujących ewakuacją i projektowania automatycznych dźwiękowych systemów ostrzegawczych".

EN

Common opinion on emergency evacuation causing panic reactions is nothing more than a myth. Empirical results and theoretical models presented in this paper prove that people in danger act rationally and follow given information and instructions until the threat is really extreme. According to presented models, initially people verify information about the threat; prolongation of this process is more dangerous than the risk of panic. The power of stress (and the risk of irrational behavior) increases when people doubt their coping ability. The paper discusses the impact of cognitive, emotional and social factors on the course of evacuation. It concludes with some directives for people responsible for emergency evacuation and for designers of automated acoustic warning systems.

Słowa kluczowe

PL

panika; ewakuacja; zachowania grupowe; psychologia

EN

panic; evacuation; group behavior; psychology

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka
• Rocznik: 2009
• Tom: nr 7/8
• Strony: 8--11
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz.

Twórcy

autor

Tarnowski A.

autor

Wizimirska N.

autor

Ciszewski J.

• Uniwersytet Warszawski, Wydział Psychologii, Katedra Psychologii Poznawczej, ul. Stawki 5/7, 00-183 Warszawa,

Bibliografia

• [1] J. D. Sime Crowd psychology and engineering. “Safety Science”, 21, 1995, 1-14
• [2] S. Reicher The psychology of crowd dynamic w: A. M. Hogg, R. S. Tindale (red.) Blackwell handbook of social psychology: group processes. Oxford 2001, 182-208
• [3] G. Proulx A stress model for people facing a fire. “Journal of Enviromental Psychology”, 13, 1993, 137-147
• [4] J. M. Chertkoff, R. H. Kushigan, M. A. Jr McCool Interdepending exiting: The effects of group size, time limit and gender on the coordination of exiting. “Journal of Enviromental Psychology”, 16, 1996, 109-121
• [5] N. R. Johnson, W. E. Feinberg The impact of exit instructions and number of exits in fire emergences: A computer simulation investigation. “Journal of Enviromental Psychology”, 17, 1997, 123-133
• [6] R. Dynes, E. L. Quarantelli A conversation with Russel Dynes and E. L. Quarantelli. “Enviromental Hazards”, 2, 2000, 3-9
• [7] F. Ozel, Time pressure and stress as a factor during emergency egress. “Safety Science”, 38, 2001, 95-107
• [8] N. E. Groner Intentional systems representations are useful alternatives to physical systems representations of fire-related human behavior. “Safety Science”, 38, 2001, s. 85-94
• [9] B. Misztal, Zachowania zbiorowe w: Encyklopedia socjologii. Suplement. Oficyna naukowa, Warszawa, 2005, 410-413
• [10] D. A. Purser, M. Bensilum Quantification of behavior for engineering design standards and escape time calculations. “Safety Science”, 38, 2001, 157-182
• [11] J. G. Doheny, J. L. Fraser MOBEDIC – a decision modeling tool for emergency situation. “Expert Systems with Applications”, 10, 1996, 17-27