Przekład komputerowy z języków zachodniosłowiańskich na język polski oparty na leksykonie frazeologicznym

• Autorzy: Gajer M.

Warianty tytułu

EN

Machine translation from west -slavonic languages into the polish language based on phrasal lexicon

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Tematem artykułu jest translacja automatyczna, czyli dziedzina informatyki stosowanej, której celem jest wypracowanie metod automatycznego przekładu pomiędzy językami naturalnymi. W latach dziwięćdziesiątych pojawiły się alternatywne podejścia w translacji automatycznej, które bazują na tłumaczeniu poprzez analogię i wykorzystują istniejący już dorobek translatorski występujący w postaci korpusu tekstów równoległych. Pewną odmianę takich metod stanowi translacja automatyczna oparta na leksykonie frazeologicznym. W tym przypadku w lingwistycznej bazie danych przechowywane są gotowe wzorce tlumaczeń zawiązków frazeologicznych. System automatycznej translacji pracuje poprzez proste podstawianie w miejsce fraz języka źródłowego ich semantycznych odpowiedników z języka docelowego przekładu. Rozważana metoda sprawdziła się w praktyce dla potrzeb realizacji przekladu z języka hiszpańskiego na kataloński i generalnie uważa się, że jest ona skuteczna w przypadku realizacji przekładu pomiędzy językami o wysokim stopniu pokrewieństwa genetycznego. Zdaniem autora, translacja automatyczna oparta na leksykonie frazeologicznym może być również stosowana z powodzeniem w przypadku realizacji przekładu na język polski z innych języków należących do grupy języków zachodniosłowiańskich, co zostało dokładniej przedyskutowane w artykule.

EN

The topic of the article is machine translation that is a discipline of applied computer science the purpose of which is to deliver methods of computer translation between natural languages. In the 90s there appeared the new alternative approaches to machine translation that are mostly based on the translation by analogy and implement the existing bilingual corpus of text. One of these methods is machine translation based on phrasal lexicons. This method proved to be effective in the case of translation between closely related languages, e.g. between Spanish and Cata-lan. In the opinion of this author this method of machine translation can be successfully applied also in the case of translation into the Polish language from other West-Slavonic languages which was discussed in the paper.

Słowa kluczowe

PL

lingwistyka komputerowa; translacja automatyczna; leksykony frazeologiczne

EN

computational linguistics; machine translation; phrasal lexicons

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej
• Czasopismo: Informatyka Teoretyczna i Stosowana
• Rocznik: 2008
• Tom: R. 8, nr 13
• Strony: 71--80
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz.

Twórcy

autor

Gajer M.

• Katedra Automatyki, Akademia Górniczo-Hutnicza, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

Bibliografia

• [1] Hutchins W. J., Machine Translation - Past, Present, Future, Ellis Horwood Series in Computers and Their Applications, London 1986.
• [2] Arnold D., Balkan L., Meijer S., Humphreys R.L., Sadler L., Machine Translation: An Introductory Guide, NCC Blackwell, London 1994.
• [3] Szczepaniak L., Królikowski Z., Kontrolowane języki naturalne - przegląd rozwiązań i zastosowań, Pro Dialog 2000, 11, 47-67.
• [4] Whitelock P., Kilby K., Linguistic and Computational Techniques in Machine Translation System design, UCL Press, London 1995.
• [5] Melby A., Machine translation and philosophy of language. Machine Translation Review 1999, 9, 6-17.
• [6] Canals R., Esteve A., Garrido A., InterNOSTRUM: a Spanish-Catalan machine translation system, Machine Translation Review 2000, 11, 21-25.
• [7] Perez C. R., From novelty to ubiquity: computers and translation at the close of the industrial age, Translation Journal 2001, 5, 1.
• [8] Schaler R., Beyond translation memories, MT Summit VIII, Santiago de Compostela 2001.
• [9] Krcova A., Slovencina pre posluchacov slovakistiky. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1998.
• [10] Rutova J., Cesky jazyk pro pokrocile, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1999.
• [11] Majewicz A. F., Języki świata i ich klasyfikowanie, Państwowe Wydawnictwo Naukowe. Warszawa 1989.
• [12] Penrose R., Nowy umysł cesarza. O komputerach. umyśle i prawach fizyki. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa 1995.