Nowożytne fasady kościelne typu Albertańskiego

• Autorzy: Dziubecki T.

Warianty tytułu

EN

Modern „Albertian type” church façades

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł przedstawia problematykę bezwieżowych fasad kościołów nowożytnych w układzie bazylikowym, dla których w XV w. Leon Battista Alberti wypracował strukturę kompozycyjną wykorzystywaną w następnych stuleciach. Wzorzec ten powstał dla fasady gotyckiego kościoła Santa Maria Novella we Florencji: architekt zastosował w dolnej kondygnacji strukturę antycznego łuku triumfalnego, zaś w górnej pseudoportyku ujętego wolutami. Układ ten – zrealizowany zgodnie z estetyką renesansową opartą na matematycznych proporcjach – był naśladowany w wielu fasadach barokowych, takich jak Il Gesu czy Santa Susanna w Rzymie.

EN

The paper presents origin and evolution of the façade worked up by Leon Battista Alberti in the florentian church Santa Maria Novella in the 15th c. Its compositional structure consists of an ancient triumphal arch in the lower tier, portico in the upper tier and large volutes, thus masking the akward view of slopping roofs of the basilica. The solution was being used through the following centuries in accordance with current styles, what has been presented on the selected number of examples, like churches of Il Gesu or Santa Susana in Rome.

Słowa kluczowe

PL

kościół; fasada; łuk triumfalny; architektura nowożytna

EN

church; façade; triumphal arch; modern architecture

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej
• Czasopismo: Architecturae et Artibus
• Rocznik: 2012
• Tom: Vol. 4, no. 2
• Strony: 5--12
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., il.

Twórcy

autor

Dziubecki T.

• Politechnika Białostocka,Wydział Architektury, ul. Grunwaldzka 11/15, 15-893 Białystok,

Bibliografia

• 1. Bernatowicz T. (1998), Miles Christianus et Peregrinus. Fundacje Mikołaja Radziwiłła „Sierotki” w ordynacji nieświeskiej, Warszawa.
• 2. Białostocki J. (1966), Potęga piękna. O utopijnej idei L. B. Albertiego, [w:] eadem, Sztuka i myśl humanistyczna. Studia z dziejów sztuki i myśli o sztuce, Warszawa.
• 3. Białostocki J. (1976), „Barok”: styl, epoka, postawa, [w:] eadem, Pięć wieków myśli o sztuce, Warszawa.
• 4. Białostocki J. (1985), Teoretycy, pisarze i artyści o sztuce 1500-1600, Warszawa.
• 5. Blunt A. (2001), Borromini, Cambridge – Londyn.
• 6. Bonet Correa A. (2010), Unidad y diversidad del Barroco Hispano, [w:] K. Sabik, K. Kumor (red.), La cultura del barroco espaňol e iberoamericano y su contexto europeo, Varsovia.
• 7. Cattaneo E. (1957), Il San Giuseppe del Ricchini, Milan.
• 8. Dillon G. (1972, sv.), [w:] Dizionario enciclopedico Bolaffi dei pittori e degli incisori italiani dal’ XI al XX secolo, t. III, Torino.
• 9. Fagiolo M., Madonna M.L. (1985), Roma 1300-1875. La città degli anni santi, Milano.
• 10. Gärtner P.J. (1998), Filippo Brunelleschi 1377-1446, Köln.
• 11. Grabska E., Poprzęcka M. (wybór, przedmowa i komentarze) (1974), Teoretycy, artyści i krytycy o sztuce 1700-1870, Warszawa.
• 12. Hartt F., Wilkins D.G. (2007), History of Italian Renaissance. Painting. Sculpture. Architecture, New Jersey.
• 13. Heydenreich L.H., W. Lotz W. (1974), Architecture in Italy 1400 to 1600, N. Pevsner, J. Nairn (red.), The Pelican History of Art, Hammnondsworth.
• 14. Karpowicz M. (2002), Artisti ticinesi in Polonia nella prima meta ‘del ‘600, Ticino.
• 15. Karpowicz M. (1994), Matteo Castello, architekt wczesnego baroku, Warszawa.
• 16. Merzario G. (1989), I Maestri Comacini. Storia artistica di mille ducento anni (1600-1800), Bologna, (1 wyd. Milano 1893).
• 17. Miłobędzki A. (1980), Architektura polska XVII wieku, Warszawa.
• 18. Murray P. (1999), Architektura włoskiego renesansu, Toruń.
• 19. Wittkower R. (1999), Art and Architecture in Italy 1600-1750. Revised by J. Connors & J. Montagu, vol. I, The Early Baroque 1600-1625, Pelican History of Art, Yale.