Ocena porozymetrycznych i filtracyjnych własności hydromieszanin popiołu lotnego do budowy barier izolacyjnych podziemnych składowisk

• Autorzy: Plewa F. , Pierzyna P. , Kanafek J.

Warianty tytułu

EN

Assessment of porosimetric and filter properties of fly-ashe hydromixtures for construction of isolation barriers in uderground waste disposal sites

• Konferencja: Zagadnienia surowców energetycznych i energii w gospodarce krajowej [23 ; 11-14.10.2009 ; Zakopane, Polska]
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Ilość powstających odpadów energetycznych skłania do poszukiwania nowych możliwości ichwykorzystywania np. do budowy barier izolacyjnych w składowiskach odpadów. Podstawowym warunkiem, jaki musi spełniać materiał stanowiący barierę izolacyjną, jest warunek szczelności. Szczelność scharakteryzowana jest poprzez współczynnik filtracji, którego wartość nie może przekraczać 1ź10-9 m/s. O wielkości współczynnika filtracji decyduje porowatość aktywna materiału, a więc pory o średnicy większej niż 0,2 ?m. W niniejszym artykule przedstawiono możliwość wykorzystania wybranych odpadów energetycznych do budowy barier izolacyjnych poprzez ocenę ich własności porozymetrycznych i filtracyjnych. Porowatość otwarta (no) zestalonych hydromieszanin popiołu z produktami odsiarczania spalin z El. "X" wynosi średnio 20,41%, a porowatość aktywna (na) średnio 3,04%. O porowatości otwartej no zestalonej hydromieszaniny popiołu decydują pory subkapilarne generalnie w zakresie średnic 0,01-0,1 ?m. Natomiast współczynnik filtracji omawianego materiału w zależności od metody badawczej wyniósł 1,55E-10 m/s dla permeametru Kamieńskiego oraz 1,81E-9 m/s dla "Flow pump".

EN

The most important requirement, which must be met by a material for an isolation barrier is its permeability. Permeability is characterized by filtration coefficient, which value must be not higher than 1ź10-9 m/s. Active porosity of a material decides on the value of filtration coefficient that means pores of diameter larger than 0,2 ?m. Open porosity (no) of stabilized mixtures of fly ash with desulphurization by-products from power plant "X" and water is equal in average to 20,41%, and its active porosity (na) 3,04% (see Table 2 and Fig. 2). Open porosity n0 regards on sub-capillary pores in a range of diameter 0,01-0,1 ?m. Filtration coefficient measured for discussed material equals, in relation to a method used, 1,55 10-10 m/s for Kamienski permeameter and 1,81 10-9 m/s for the flow pump method (see Table 3 and Figures 3 and 4). Obtained values of porosymetric properties and low filtration coefficient of mixture of fly ash with desulphurization by-products from "X" power plant prove positively on ability to use of this type of fly in different technologies related to isolation of structures, i.e. isolation barriers for underground waste disposal sites, sealing plugs and dams, shortcretes, etc.

Słowa kluczowe

PL

górnictwo; uboczne produkty spalania; bariera izolacyjna; składowiska odpadów; własności filtracyjne i porozymetryczne

EN

mining; coal combustion by-products; isolation barriers; waste disposal sites; filtration and porosymetric properties

• Wydawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Czasopismo: Polityka Energetyczna
• Rocznik: 2009
• Tom: T. 12, z. 2/2
• Strony: 475--484
• Opis fizyczny: Bibliogr. 8 poz., il.

Twórcy

autor

Plewa F.

autor

Pierzyna P.

autor

Kanafek J.

• Politechnika Śląska

Bibliografia

• [1] MARCINIAK M., PRZYBYŁEK J., HERZIG J., SZCZEPAŃSKA J., 1999 – Badania współczynnika filtracji utworów półprzepuszczalnych. Wyd. Sorus, Poznañ-Kraków;
• [2] MARCINIAK M., PRZYBYŁEK J., HERZIG J., SZCZEPAŃSKA J., 1998 – Laboratoryjne i terenowe oznaczanie współczynnika filtracji utworów półprzepuszczalnych. Instrukcja. Wyd. Sorus, Poznań
• [3] PALARSKI J., PLEWA F., BABCZYŃSKI W., 2002 – Modelowanie migracji zanieczyszczeń z poziemnych składowisk odpadów. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice.
• [4] PLEWA F, MYSŁEK Z., 2003 – Wpływ dodatków modyfikujących na wodoprzepuszczalność mieszanin popiołowo-wodnych. ZN Pol. Śl., nr 258, Gliwice.
• [5] PAZDRO Z., KOZERSKI B., 1990 – Hydrogeologia ogólna. Wyd. Geologiczne, Warszawa.
• [6] ROGOŻ M., i in., 1986 – Poradnik hydrogeologa w kopalni węgla kamiennego. Wydawnictwo Śląsk, Katowice.
• [7] SZTELAK T., 1987 – Hydrogeologia górnicza i sposoby zwalczania zagrożeń wodnych w kopalniach podziemnych. Skrypt uczelniany Politechniki Śląskiej nr 1343, Gliwice.
• [8] Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących lokalizacji, budowy, eksploatacji i zamknięcia, jakim powinny odpowiadać poszczególne typy składowisk odpadów (Dz.U. Nr 61, poz. 549 z dnia 24 marca 2003 r.).