Wyznaczanie wyników pomiarów wieloparametrowych : stan obecny i perspektywy. Cz. II. Zaokrąglanie, przykłady, podsumowanie i wnioski

• Autorzy: Warsza Z. L.

Warianty tytułu

EN

Evaluation of multivariate measurement data : current status and needs. Part II. Rounding of results, examples, summary and conclusions

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W części I podano główne dziedziny stosujące pomiary wieloparametrowe i wskazano na potrzeb´ ujednolicenia sposobu wyznaczania, prezentacji i publikacji ich danych, tj. wartości, niepewności i współczynników korelacji. Zalecenia dla wyrażania wyników tych pomiarów, czyli parametrów multimenzurandu, ujmuje Suplement 2 do międzynarodowego przewodnika GUM-2008. Omówiono w skrócie zasady stosowanego w nim opisu wyników pomiarów wielkości powiązanych statystycznie za pomocą algebry wektorów losowych. W części II przedstawiono zniekształcenia przy zaokrąglaniu danych i omówiono zasady zaokrąglania pomiarów wieloparametrowych oraz korekt´ podanej w GUM poprawki do liniowej propagacji wariancji przy wyznaczaniu niepewności w pomiarach o funkcjach nieliniowych. Podano te˝ zależność pomiędzy liczba członów rozwinięcia w szereg Taylora a liczbami wielkości wejściowych i wyjściowych przy dokładnym wyznaczaniu niepewności pomiarów pośrednich wieloparametrowych o takich funkcjach. Przedstawiono pogląd, ˝e Suplement 2 powinien być uzupełniony standardem o sposobie publikowania danych pomiarowych w dualnej postaci: dotychczasowej - na papierze i towarzyszącej jej e-publikacji z oryginalnymi wynikami pomiarów, aby użytkownik mógł łatwo sam je pozyskiwać i weryfikować. Omówiono sposób gromadzenia i rozpowszechniania danych stosowany przez wiodące Światowe centra danych. Zmieszczono krótkie wnioski i bibliografię.

EN

In Part I the issue of status of the determination, presentation and publication of multivariate measurement data was discussed. Basic rules for the description of the statistically related measurement results by random vectors algebra were given. In Part II problems becoming with rounding of vector measurands were discussed. Propagation of uncertainty of nonlinear functions in single-and multi-parameter measurements proposed by GUM was presented and corrected. The number of members of Taylor series of nonlinear functions required for accurate determination of uncertainty was also evaluated. Upgraded recommendations for expressing the results of multivariate measurements should be added to Supplement 2 to Guide GUM-2008, which just has been published. It was also recommended as necessary complement the urgently needed standardization of the publishing measurement data in dual form: so far - on paper and on the accompanying e-publication containing the results of the original measurement raw data for easer acquisition and possibility of verification. A way of collecting and disseminating data already taken by the world's leading data centers was discussed. A brief conclusions and bibliography were also included.

Słowa kluczowe

PL

pomiary wieloparametrowe; multimenzurand; niepewność pomiaru; e-publikacja danych pomiarowych

EN

multivariate measurements; correlated data uncertainty evaluation; e-publishing fundamental constancies

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT ; Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego
• Czasopismo: Przegląd Mechaniczny
• Rocznik: 2012
• Tom: nr 10
• Strony: 41--46
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Warsza Z. L.

• Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów, Al. Jerozolimskie 202, 02-486 Warszawa,

Bibliografia

• 1. Ezhela V.: Physics and Metrology. Materiały V Kongresu Metrologii KM 2010. Politechnika Łódzka, CD.
• 2. Warsza Z., Ezhela V.: Nieścisłości stałych podstawowych i propozycja standaryzacji dualnego sposobu publikowania wyników pomiaru multimenzurandu. Pomiary Automatyka Kontrola Vol. 57, nr 5, 2011, ss. 486 – 490.
• 3. Wyrażanie Niepewności Pomiaru Przewodnik. Główn Urząd Miar, Wyd. Alfavero, Warszawa 2002 (polskie tłumaczenie): Evaluation of measurement data – Guide to the expression of uncertainty in measurement (GUM) 2nd ed. 1995. (aktualna wersja z 2008 www.bipm.org/utils/common/documents/jcgm/JCGM_100_2008_E.pdf).
• 4. Supplement 2 Extension to any number of output quantities. Joint Committee for Guides in Metrology JCGM 102 2011.
• 4. Measurement Uncertainty Analysis Principles and Methods. NASA Measurement Quality Assurance Handbook – ANNEX 3, NASA-HDBK-8739.19-3, July 2010.
• 5. Muciek A.: Matematyczny model propagacji niepewności w pomiarach pośrednich. Podstawowe Problemy Metrologii. Materiały Sympozjum ppm’03, seria: Konferencje nr 5, Oddz. PAN w Katowicach, 2003, ss. 593 –604.
• 6. Szydłowski H. i inni: Teoria pomiarów. PWN, Warszawa 1981.
• 7. Kukiełka L.: Podstawy badań inżynierskich. PWN, Warszawa 2002.
• 8. Ezhela V.: Comments on some clauses of GUM which provoking the incorrect presentation of measured data in scientific literature. Materiały V Kongresu Metrologii KM 2010, Pol. Łódzka, CD.
• 9. Warsza Z., Ezhela V.: Wyznaczanie parametrów multimenzurandu z pomiarów wieloparametrowych, Część 1. Podstawy teoretyczne w zarysie. PAR nr 2, 2011, ss. 55 – 61.
• 10. Warsza Z., Ezhela V.: Wyznaczanie parametrów multimenzurandu z pomiarów wieloparametrowych. Część 2. Reguły zaokrąglania, nieścisłości w przewodniku GUM. PAR nr 6, 2011, ss. 64 – 70.
• 11. Dorozhovetz M., Warsza Z.L.: Propozycje rozszerzenia metod wyznaczania niepewności wyniku pomiarów wg Przewodnika GUM (1). Uwzględnianie wpływu autokorelacji i nieadekwatności rozkładu wyników obserwacji w niepewności typu A. Pomiary Automatyka Robotyka nr 1, 2007, ss.16 – 25.
• 12. Galovska M., Warsza Z. L.: Estymatory wartości menzurandu próbek danych o rozkładach niegaussowskich. Monografia: Metrologia dziś i jutro. Oficyna Wyd. Pol. Wrocławskiej, Wrocław 2010, ss. 59 – 72.
• 13. Pawłowski J.: Wprowadzenie do teorii kopuł. Kraków, marzec 2009, Internet.
• 14. Ezhela V.: A multi-measurand ISO GUM supplement is urgent. Data Science Journal No. 6, pp. 676 –789 [Errata: CODATA DSJ 7, 2007 E2–21].
• 15. Mohr P.J., Taylor B.N., Newell D.B.: The 2010 CODATA Recommended Values of the Fundamental Physical Constants, [http://physics.nist.gov/cuu/Constants/index.html], NIST (web version 6.2).