Kombinowana metoda pomiarów okrągłości i prostoliniowości do oceny zarysów walcowości części maszyn

• Autorzy: Adamczak S. , Janecki D. , Świderski J.

Warianty tytułu

EN

Combined method of superimposition of measurements of roundness and straightness profiles for evaluation of cylindricity profiles of machine parts

• Konferencja: Krajowa i Międzynarodowa Konferencja Naukowo-Techniczna "Metrologia w Technikach Wytwarzania" (12, 3 ; 19-21.09.2007 ; Augustów, Polska)
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W ocenie walcowości części maszyn stosuje się obecnie głównie metody pomiarów zarysów okrągłości dokonywanych w n-przekrojach poprzecznych do osi mierzonego przedmiotu. Opracowane oprogramowanie komputerowe umożliwia również ocenę dokładności wykonania powierzchni walcowych poprzez pomiary zarysów prostoliniowości, które przeprowadza się w n-przekrojach wzdłużnych do osi mierzonego przedmiotu. Natomiast pozostałe zalecane metody pomiaru względem linii śrubowej lub pomiary odniesieniowe nie znalazły szerszego zastosowania. Wszystkie dotychczas stosowane metody pomiaru nie zawsze podawały pełną informację jakościową i ilościową o całej badanej powierzchni, zwłaszcza gdy pojawiają się znaczne lokalne nierówności, które niekiedy były trudne do wykrycia. Z tego względu poszukiwana jest metoda, która wyeliminuje powyższe wady. Metodą, która może być wykorzystana do tego typu ocen, jest kombinowany sposób, umożliwiający dla ustawionego na stole pomiarowym przedmiotu pomiar zarysów okrągłości w kilku przekrojach, dokonywany w płaszczyznach prostopadłych do osi sprawdzanego obiektu, a następnie pomiar zarysów prostoliniowości w kilku przekrojach, dokonywany w płaszczyźnie przechodzącej przez oś kontrolowanego obiektu. Dotychczas do oceny walcowości stosowano głównie przyrządy, które umożliwiają kontrolowany przesuw czujnika pomiarowego wzdłuż osi sprawdzanego przedmiotu. Natomiast pomiar prostoliniowości tworzących powierzchnię walcową był stosowany sporadycznie. W związku z tym opracowano układ pomiarowy, który umożliwiałby pomiar wyżej opisaną metodą kombinowaną. Dla tej metody rozbudowano model matematyczny, który stał się podstawą opracowania procedur pomiarowych umożliwiających zbudowanie programu komputerowego.

EN

Recently, evaluation of out-of-cylindricity of machine parts is carried out mainly through measurements of roundness profiles in n-cross sections perpendicular to the workpiece axis. Metrological software allows also evaluation of accuracy of cylindrical elements through measurements of straightness profiles that are performed in n-longitudinal sections that are parallel to the workpiece axis. However, another recommended measurement methods: a spiral trace method or reference methods are not commonly applied. In hitherto practice all applied measurement methods do not always allow complete qualitative and quantitative information on investigated surface, particularly if there are significant local irregularities that are sometimes hard to detect. Therefore methods that could eliminate above mentioned disadvantages are sought. The method that can be used to such evaluation is combined method allowing at first measurement in subsequent cross-sections and then measurement in subsequent longitudinal sections of the investigated workpiece. In hitherto practice mainly instruments allowing controlled displacement along the axis of the workpiece were applied for cylindricity measurements. However, measurements of out-of straightness of generatrices of cylindrical surfaces were applied rather rarely. Therefore a special-purpose measuring system was developed that allows performing cylindricity measurements by above mentioned combined method. For the method a mathematical model has been developed. The model has become the basis for the measurement procedures allowing development of the software controlling the measuring system.

Słowa kluczowe

PL

maszyna; walcowość; pomiary okrągłości; prostoliniowość

EN

machine; cylindricity; measurements of roundness; straightness

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT ; Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego
• Czasopismo: Przegląd Mechaniczny
• Rocznik: 2007
• Tom: nr 9 supl.
• Strony: 107--110
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., rys.

Twórcy

autor

Adamczak S.

autor

Janecki D.

autor

Świderski J.

• Politechnika Świętokrzyska, Katedra Technologii Mechanicznej i Metrologii

Bibliografia

• 1. Nyberg T. R.: Dynamie macro topography of large slowly rotating cylinders. Acta Polytechnica Scandinavica, Mechanical Engineering Series No. 108/1993, Helsinki.
• 2. Scheiding U., Weingraber H. V.: Bezugssystem Stützzylinder. wt-Z.und. Fertig 66, No. 2/1976, pp. 73 - 76.
• 3. Starcevic G., Osanna P. H.: Umrüstung eines Rundheitsmeßgerats. E&I, 113. Jg. H. No. 4/1996, pp. 293 - 295,
• 4. Weckenmann A., Eitzert H.: Ein Gerät für Koordinatenmessung und Formprüfung? 5 Internationales DAAAM Symposium, Maribor, pp. 487 - 488.
• 5. Whitehouse D. J.: Handbook of Surface Metrology. Institute of Physics Publishing, Bristol and Philadelphia 1994,
• 6. Żebrowska-Łucyk S.: Cyfrowe metody pomiaru odchyłki walcowości. Model matematyczny, oprogramowanie, wyniki badań. Konferencja "Metrologia Wspomagana komputerowo", Zegrze k. Warszawy 1993, t. 2/B, ss. 269 - 276.
• 7. Żebrowska-Łucyk S.: Bezodniesieniowa metoda makrogeometrii powierzchni elementów obrotowych. Prace naukowe: Mechanika, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2001.
• 8. Adamczak, S., Janecki, D.: Komputeryzacja oceny zarysów walcowości części maszyn. Konferencja "Metrologia w Technikach Wytwarzania", Zeszyty Naukowe Politechniki Świętokrzyskiej, Mechanika nr 63, Kielce 1997, ss. 195 - 202
• 9. Janecki D., Adamczak S.: Modernization of automated form measuring instruments. E&I 116.1999, H. 4, Springer Verlag ss. 244 - 248.
• 10. Adamczak S., Janecki D.: Reference measurement of cylindrity profiles of machine parts. Postępy Technologii Maszyn, vol. 25, nr 3/2001, s. 7 - 18
• 11. Adamczak S., Janecki D.: Modernizacja przyrządów do oceny struktury geometrycznej powierzchni. Cz. 2. Pomiary zarysów walcowości. Mechanik nr 7/2001, ss. 495-499
• 12. Norma ISO/DIS 12180-1. Geometrical Product Specifications (GPS) - Cylindricity - Part 1. Vocabulary.
• 13. Norma ISO/DIS 12180-2. Geometrical Product Cylindricity Part. 2. Specification operators.
• 14. Projekt badawczy KBN nr T07D00617: Teoretyczno-eksperymentalne podstawy odniesieniowych pomiarów zarysów walcowości części maszyn. Politechnika Świętokrzyska, Kielce 2003.