Ujęcie i gospodarcze wykorzystanie metanu pokładów węgla z obszaru górniczego Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. jako element lokalnego rynku energii

• Autorzy: Gatnar K.

Warianty tytułu

EN

Drainage and economical utilisation of methane coal beds from Jastrzębie Coal Company as a part of local energy market

• Konferencja: Zagadnienia surowców energetycznych i energii w gospodarce krajowej (17 ; 05-08.10.2003 ; Zakopane, Polska)
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono zasoby metanu pokładów węgla w obszarze górniczym JSW S.A. (wraz z zasobami w kopalniach zlikwidowanych), specyfikę występowania i ilości metanu uwalnianego w trakcie prowadzenia robót górniczych oraz sposób gospodarczego wykorzystania tej części gazu, która jest ujmowana odmetanowaniem. Dokonano oceny stopnia wykorzystania metanu w istniejących instalacjach Elektrociepłowni zgrupowanych w Spółce Energetycznej Jastrzębie S.A., a także instalacjach energetycznych na bazie silników gazowych do skojarzonego wytwarzania energii elektrycznej i ciepła/chłodu. Omówiono specyfikę wzajemnej współpracy źródeł i odbiorów w ramach wspólnych układów elektro-energetycznych kopalń i zasady wzajemnych rozliczeń w oparciu o centralny układ pomiarowo-rozliczeniowy pomiędzy GZE S.A. - JSW S.A. a SEJ S.A. Referat przedstawia również sposób wkomponowania jednostek produkcyjnych w układy elektroenergetyczne i cieplne kopań, sposób zasilania w paliwo oraz wzajemne relacje cenowe pomiędzy energią kupowaną w Spółce dystrybucyjnej (GZE S.A.) a źródłach zgrupowanych w spółce własnej (SEJ S.A.). Dokonano oceny stopnia pokrycia zapotrzebowania na energie z lokalnych źródeł oraz możliwości, które stwarza obowiązujące Prawo Energetyczne tak w zakresie rozwoju rynku lokalnego jak zasady dostępu do sieci przesyłowych (TPA). Na przykładzie danych z lat 1999-2002 przeprowadzono analizę wpływu wykorzystania energii z lokalnych źródeł na obniżenie jednostkowego kosztu zakupu energii oraz zmniejszenia tempa wzrostu cen jednostkowych. W oparciu o dotychczasowe doświadczenia podjęto próbę analizy możliwości rozwoju produkcji w oparciu o metan dotychczas usuwany do atmosfery na drodze wentylacyjnej. W podsumowaniu omówiono rolę produkcji uzyskiwanej na bazie metanu pokładów węgla w zaopatrzeniu kopalń w energię, a także dalsze możliwości rozwoju lokalnego rynku energii.

EN

The paper presents methane sources from coal beds in mining area of JSW S.A. (including the sources in abandoned mines). It describes the existence and amount of methane released during mining works. The possibilities of economic utilisation of gas received from the demethanisation are described as well. The paper estimates the degree of methane utilisation both in power plants existing in Jastrzębie Coal Company and in gas engines for cogeneration of electric energy, heat and cold. Mutual cooperation of sources and receivers within joint electro-energy systems in mines is widely discussed. The settlements between GZE S.A - JSW S.A. and SEJ S.A. on the basis of central measuring-calculating set are presented as well. The paper presents the adjustments of working units to mines' heat and electric power systems. It describes fuel supply and mutual price relations between energy purchased from Distribution Company (GZE S.A.) and the one gained from own company sources (SEJ S.A.). The assessment of meeting the energy demand from local sources is done. The possibilities created by Energy Law for local market development and rules for distributing network access (TPA) was estimated as well. On the basis of data from 1999-2002 period the paper analyses the influence of energy use from local sources both on reduction of purchased energy unit cost and on prevention of excessive unit price increase. On the basis of experience the attempt was made to analyse possibilities of production development using the part of methane previously released to the atmosphere. Final conclusions sums up the role of production on the basis of methane from coal beds in meeting mines energy demand and evaluate possibilities of further local energy market development.

Słowa kluczowe

EN

coal bed methane; power plants; cogeneration power system; energy supply for mines

• Wydawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Czasopismo: Polityka Energetyczna
• Rocznik: 2003
• Tom: T. 6, spec. [2]
• Strony: 423--436
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., il.

Twórcy

autor

Gatnar K.

• Jatrzębska Spółka Węglowa S.A., Jastrzębie Zdrój

Bibliografia

• [1] NAWRAT S., GATNAR K., 1998 — Ujęcie i gospodarcze wykorzystanie metanu pokładów węgla z obszaru górniczego Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. Mat. XII Konf z cyklu „Zagadnienia Surowców Energetycznych w Gospodarce Krajowej", Zakopane, Wyd. IGSMiE PAN, Kraków.
• [2] GATNAR K., PYTLIK P., 1999 — Racjonalizacja zużycia energii jako element obniżenia kosztów wydobycia węgla na przykładzie Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. Mat. Szkoty Eksploatacji Podziemnej, Szczyrk, Wyd. IGSMiE PAN, Kraków.
• [3] GATNAR K., 1999 — Racjonalizacja użytkowania paliw i energii w przemyśle węglowym na przykładzie efektów uzyskanych w kopalniach Jastrzębskiej Spółki Węglowej SA. Mat. XIII Kont'. z cyklu „Zagadnienia surowców energetycznych w gospodarcze krajowej". Zakopane, Wyd. IGSMiE PAN, Kraków.
• [4] GATNAR K., 2000 — Doświadczenia ruchowe w zakresie eksploatacji silnika gazowego TBG 632 V16 firmy MWM Deutz w Elektro-Energo-Gaz Suszec Spółka z o.o. Mat. Kont-. „Silniki gazowe 2000".Częstochowa — Vysne Ruzbachy.
• [5] NAWRAT S., GATNAR K., 2000 — Recovery and industrial utilisation of coalbed methane in Jastrzębska Coal Company Mining area. Mat. II Międzynarodowej Konf. Zagospodarowania Me- tanu. Nowosybirsk/Rosja.
• [6] GATNAR K., 2000 — Energetyczne wykorzystanie metanu pokładów węgla z obszaru górniczego JSW S.A. — stan obecny i perspektywy. Mat. I Konf. „Energetyka gazowa". Szczyrk, (Politechnika Śląska).
• [7] GATNAR K., 2001 — Poprawa efektywności wykorzystania metanu pokładów węgla na przykładzie realizacji skojarzonego układu energetyczno-chłodniczego centralnej klimatyzacji KWK Pniówek Mat. XV Kont'. z cyklu „Zagadnienia surowców energetycznych w gospodarce krajowej". Zakopane, Wyd. IGSMiE PAN, Kraków.
• [8] GATNAR K., RZEPSKI H., 2002 — Silniki gazowe TBG 632 V16 MWM Deutz pracujące w skojarzonym układzie energetyczno-chłodniczym centralnej klimatyzacji KWK Pniówek". Mat. II Konf. „Energetyka gazowa", Szczyrk (Politechnika Śląska).
• [9] GATNAR K., TOR A., 2002 — Drainage and economical utilization of methane from coal seams in the mining field Jastrzębie Coal Company in cogeneration power system. Mat. IX Międzynarodowego Forum Energii ENERGEX 2002, Kraków.
• [10] GATNAR K., TOR A., 2003 — Metan pokładów węgla jako paliwo w skojarzonych układach energetyczno-chłodniczych stanowiących element zaopatrzenia w energię zakładów JSW SA. Mat. Szkoty Eksploatacji Podziemnej, Szczyrk, Wyd. IGSMiE PAN, Kraków.
• [11] Materiały niepublikowane: GATNAR K., GEMBALCZYK J. — Energooszczędna gospodarka w JSW S.A.
• [12] NAWRAT S., GATNAR K. — Zagospodarowanie metanu w JSW S.A.
• [13] GATNAR K. — Program ujęcia i gospodarczego wykorzystania metanu na lata 2000-2004.
• [14] Podstawowa dokumentacja ruchowa i rozliczeniowo-finansowa Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. i Spółki Energetycznej „Jastrzębie" S.A.