Praktyczne wykorzystanie zjawiska samorzutnego rozsypywania się odlewów z żeliwa wysokoaluminiowego

• Autorzy: Binczyk F. , Smoliński A.

Warianty tytułu

EN

Practical utilising the phenomenon of the spontaneous disintegration of castings made of high aluminium cast iron

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Odlewy z żeliwa wysokoaluminiowego, zawierającego powyżej 28% wag. Al ulegają stopniowemu pękaniu i rozsypywaniu na proszek, powodem czego jest reakcja chemiczna obecnych w żeliwie wydzieleń węglika AI4C3 z wodą otaczającego Środowiska. Zjawisko to nie występuje podczas pracy odlewów w temperaturze powyżej 1OO°C oraz w środowisku pozbawionym wody (w próżni). Intensywność zjawiska zależy głównie od morfologii wydzieleń węglika i maleje wyraźnie ze zmniejszeniem ich ilości i wielkości. Niniejsza praca poświęcona jest opracowaniu prostej i taniej technologii wytwarzania proszków metalowych, wykorzystującej zjawisko samorzutnego rozpadu. Wobec dynamicznie rozwijających się technologii proszków, samoistny rozpad to najbardziej ekonomiczny sposób na uruchomienie produkcji wielu gatunków proszków stopowych. Dotyczy to zarówno aluminków Fe ale także Cr, Cu, Ni i innych. Przedstawiono kierunki praktycznego wykorzystania uzyskanych w ten sposób proszków, między innymi w odlewnictwie.

EN

High aluminium castings containing over 28 % Al underg a gradual breaking and disintigration to powder as effect ol chemical reaction of the AI4C3 separations inherent in cast iron the water of the environment. This phenomenon does not occur during the exploitation of castings at temperatures over 100oC and in the environment devoid of water (in vacuum).lntensivity of the phenomenon depends mainly on the morphology of carbide separations and distinctly decreases with the reduction of their quantity and dimensions. This work deals with the development of a simple and cheap technology of producing metallic powders utilizing the phenomenon of the spontaneous disintigration. Such a technology will also allow to produce several kinds of alloyed powders. It concerns the aluminides of Fe as well as of Cr, Cu, Ni and others. The directions of practical utilizing of such powders, among others in the foundry industry, were presented.

Słowa kluczowe

PL

odlewnictwo; żeliwo; żeliwo wysokoaluminiowe

EN

foundry practice; high aluminium cast iron; cast iron

• Wydawca: Stowarzyszenie Techniczne Odlewników Polskich
• Czasopismo: Przegląd Odlewnictwa
• Rocznik: 2004
• Tom: Vol. 54, nr 12
• Strony: 968--972
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Binczyk F.

• Katedra Technologii Stopów Metali i Kompozytów, Politechnika Śląska w Katowicach

autor

Smoliński A.

• Katedra Technologii Stopów Metali i Kompozytów, Politechnika Śląska w Katowicach

Bibliografia

• 1. EMINGER Z.: Beitrag zur Frage der Herstellung von Gusstucken aus Eisen-Aluminium-Legierung „Pyroferal". Freiberger Forschunghefte, B-241, Akademie-Verlag, Berlin 1957, s. 121-144.
• 2. PLUCHAR J., VYKLICKY: Usporne zaruvzdorne slitiny po teploty nad 800°C. Slevarenstvi (1954), z.4, s.9.
• 3. DWORZAK R., JAWORSKI R.: Rośnięcie żeliwa aluminiowego. Przegląd Mechaniczny (1955), nr 3, s. 112-115.
• 4. PIWOWARSKY L.: Hochwertiges Gusseisen (Grauguss). Springer-Verlag, Berlin (Gottingen), Heidelberg 1951.
• 5. PODRZUCKI CZ., WOJTYSIAK A.: Trwałość fazy węglikowej w wysokoaluminiowym żeliwie. Problem międzyresortowy I-22. AGH-Kraków, Katowice 1983, sprawozdanie.
• 6. GIEREK A., BINCZYKF., PUCKA G., MIKUSZEWSKIT.: Samorozpadowe proszki metalowe -technologie otrzymywania, własności; i zastosowanie. Inżynieria Materiałowa (1989), z.2, s.51-57.
• 7. BINCZYK F.: Czynniki kształtujące strukturę wysokoaluminiowych stopów układu Fe-AI-C i analiza zjawisk destrukcyjnych prowadzących do ich samorzutnego rozpadu, Zeszyt Naukowy Pol. Śl., Hutnictwo z.40, Gliwice, 1991.
• 8. BINCZYK F., SKRZYPEK S.J.: The inter-metallic powders of Ni-AI., Cu-AI and Cr-AI. systems obtained by the self-disintegratio method. Powder Technology, 120 (2001), s. 159-163.
• 9. BINCZYK F., SKRZYPEK S.J., GIEREK A., SMOLIŃSKI A.: Właściwości fizyczne i strukturalne samorozpadowych proszków zawierających fazy międzymetaliczne układów Fe-AI i Ni-Fe-AI. Inżynieria Materiałowa 24 (2003), s. 178-181.
• 10. BINCZYK F., SKRZYPEK S.J., SMOLIŃSKI A.: Struktura i właściwości spieków na osnowie faz międzymetalicznych układu I Fe-AI.. Archiwum Odlewnictwa, PAN- Katowice, rocznik 4, tom 1 (2004),nr 11, s. 53-59.
• 11. BINCZYK F., GIEREK A., SKRZYPEK S.J., SMOLIŃSKI A.: Żaroodporność i odporność na ścieranie powłok z proszków samorozpadowych zawierających fazy międzymetaliczne. X Medzinarodna Konferencja Slovenskych, Ceskych a Polskych Zlievacov, 28-30.04.2004, Tatranska Łomnica, s.241-247.
• 12. BINCZYK F., GIEREK A. Kierunki praktycznego wykorzystania samorozpadowych proszków metalowych zawierających Fe i. oraz inne pierwiastki stopowe. Inżynieria Materiałowa, (1994), nr3/4, s. 55-61.
• 13. KOSTYRA J.: Próba wytwarzania uszczelniających kitów odlewniczych na bazie stosowanych żywic i samorozpadowych proszków Fe-AI. Praca dyplomowa, Politechnika Śląska, Katowice, 1991 r.
• 14. BINCZYK F., SKRZYPEK S.J., SMOLIŃSKI A.: Wtapianie laserowe proszków zawierających fazy międzymetaliczne układ Fe-AI. na stopy żelaza. Archiwum Odlewnictwa 3, 2003, nr 7, s.217-222.
• 15. BINCZYK F., POLECHOŃSKI W., SKRZYPEK S.J.: lntensive grinding of powders in an electro-magneto-mechanical mill. Powder Technology 114 (2001), s.237-243.