Martyrologia Polaków na Wschodzie zastygła w metalu

• Autorzy: Bogacz T.

Warianty tytułu

EN

The martyrdom of the Polish people in the East congealed in metal

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Szczególna wymowa trzech cmentarzy z dala od Polski, będących świadectwem dramatycznych losów żołnierzy, którzy nie zginęli w walce, lecz byli ofiarą zbrodni. Przedstawiono koncepcję zagospodarowania przestrzennego tych trzech cmentarzy wojennych, oraz zakres dużego przedsięwzięcia artystycznego i technicznego podjętego przez METALODLEW SA w Krakowie. W dalszym ciągu artykułu przedstawiono problemy techniczne, rozwiązane przez tę odlewnię, a polegające na dużej dokładności wymiarowej 16 tysięcy tablic z nazwiskami i stopniami wojskowymi pochowanych na tych cmentarzach ofiar zbrodni. Wykonawcy tych elementów musieli również rozwiązać konstrukcję licznych ciężkich odlewów ze względu na ich transport i zabudowę. Wszystkie elementy składające się na konstrukcję pomników sporządzono z żeliwa. Tworzywo to było odpowiednie z racji pewnej "surowości", a także rdzawego koloru powierzchni tych pomników, przypominającego zakrzepłą krew. Cmentarze te są również wyrazem bolesnej historii, łączącej losy Polaków i bohaterów pochodzących z tych sąsiednich krajów, którym zgotowano wspólny tragiczny los.

EN

A special meaning of these three cemeteries far from Poland being an evidence of dramatic destiny of soldiers who were not killed in the war, but were the victims of crime. A concept of site planning of these three war cemeteries is presented together with the range of a large plastic and technical project undertaken by METALODLEW Joint Stock Company in Krakow. In further part of the article technical problems are presented which were solved by this foundry. They consisted in high dimentional accuracy of 16000 plates with the names and military ranks of soldiers, the crime victims, buried in these cemeteries. The performers of these elements have also to solve the problem of designing numerous heavy castings on account of their transport and construction. All the elements being parts of the design of monuments were made of cast iron. This material was suitable non only because of some austerity, but also of the rust colour of its surface, recalling clotted blood.

Słowa kluczowe

PL

odlewnictwo; cmentarz wojenny; historia odlewnictwa

EN

foundry practice; history

• Wydawca: Stowarzyszenie Techniczne Odlewników Polskich
• Czasopismo: Przegląd Odlewnictwa
• Rocznik: 2000
• Tom: Vol. 50, z. 11
• Strony: 419--424
• Opis fizyczny: Bibliogr. 6 poz., fot.

Twórcy

autor

Bogacz T.

• Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Usługowe METALODLEW S.A. w Krakowie

Bibliografia

• 1. KOLBUSZEWSKIJ.: Cmentarze, Wyd. Dolnośląskie, Wrocław 1996.
• 2. KIPPENBERGER A.: Eisenguss. Reallexikon zur deutschen Kunstgeschichte, Bd. 4, Stuttgart 1958.
• 3. SCHÜTZ W.: Eisenkunstguss auf Altberliner Friedhöfen, K.u. Künstler 15, 1917.
• 4. SCHMITZ H.: Berliner Eisenkunst, Munchen 1917.
• 5. KIPPENBERGER A.: Der kunstlerische Eisenguss, Hamburg. a.d.L. 1952.
• 6. PIWOWARSKY E.: Hochwertigus Gusseisen (Grauguss), Springer Yerlag, Berlin-Götingen, Heidelberg, 1958.