Odlewnicze tradycje Krakowa

• Autorzy: Sękowski K.

Warianty tytułu

EN

Foundry Traditions in Cracow

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Tradycje odlewnicze Krakowa sięgają XIII w. Działały wówczas warsztaty konwisarskie i ludwisarskie mistrzów cechowych oraz odlewnia miejska i królewska. Wytwarzane odlewy można zaszeregować do trzech grup asortymentowych: przedmioty powszechnego użytku, dzwony i lufy armatnie. Szczytowy rozwój wytwórczości odlewniczej nastąpił w XVI w. Po okresie stagnacji i upadku w XVII i XVIII w., ponowny rozwój rozpoczął się w drugiej połowie XIX w., ale już o charakterze fabrycznym. W okresie międzywojennym znaczącymi fabrykami z dużym udziałem produkcji odlewniczej były zakłady: Zieleniewski-Fitzner-Gamper, Fabryka Armatur i Odlewnia Żeliwa W. Klimek, które w 1938 r. zatrudniały łącznie ok. 1600 robotników.

EN

Foundry traditions in Cracow go back to the XIII century. At that time pewterers and bell-founders master craftsman workshops were operating as well as a municipal foundry and a royal foundry. The manufactured castings can be classified in three assortment groups: objects of common use, bells and gun-barrels. The greatest development of foundry manufacturing took place in the XVI century. After the period of recession and decline, the renewal began in the second half of the XIX century, but it was of industrial character. In the interwar period the important factories with a considerable share of foundry production were as follows: Plant of Zieleniewski-Fitzner-Gamper, Fittings Factory and Iron Foundry W. Klimek. In the year 1938 they employed together approx. 1600 workers.

Słowa kluczowe

PL

odlewnictwo; tradycje odlewnicze

EN

foundry traditions; founding

• Wydawca: Stowarzyszenie Techniczne Odlewników Polskich
• Czasopismo: Przegląd Odlewnictwa
• Rocznik: 2000
• Tom: Vol. 50, z. 1
• Strony: 1--5
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., fot.

Twórcy

autor

Sękowski K.

• Instytut Odlewnictwa w Krakowie

Bibliografia

• 1. Kosmasa Kronika Czechów. Warszawa 1968.
• 2. KOŁACZKOWSKI J.: Wiadomości tyczące się przemysłu i sztuki. Kraków 1888.
• 3. PTAŚNIK J.: Cracovia artificum 1300-1500. Kraków 1917.
• 4. PTAŚNIKJ.: Cracovia artificum 1501-1550. Kraków 1936.
• 5. PTAŚNIK J.: Cracovia artificum 1501-1550. Kraków 1948. Wstęp w opracowaniu M. Friedberga.
• 6. PIEKOSIŃSKI F.: Kodeks dyplomatyczny miasta Krakowa 1257-1506. Kraków 1882.
• 7. PIEKOSIŃSKI F.: Prawa, przywileje i statuta miasta Krakowa (1507-1795), t. 1 (1507-1586) Kraków 1885.
• 8. SĘKOWSKI K.: Statuty krakowskiego cechu konwisarzy i ludwisarzy z roku 1412 i 1512 jako źródło do historii techniki. Kwartalnik His¬torii Nauki i Techniki PAN, 1984, nr 2, s. 399.
• 9. GIERDZIEJEWSKI K.: Zarys Dziejów Odlewnictwa Polskiego, PWN Stalinogród 1954
• 10. CHOTKOWSKI W.: Rzemiosła i cechy krakowskie. Kraków 1891.
• 11. BRFENSZTEJN M.: Zarys dziejów ludwisarstwa na ziemiach b. Wielkiego Księstwa Litewskiego. Wilno 1924.
• 12. KIRYK F.: Cechowe rzemiosło. Zarys dziejów do 1939 r. Kraków- Warszawa 1971.
• 13. ADAMCZEWSKI J.: Mała encyklopedia Krakowa. Kraków 1996.
• 14. BIENIARZÓWNA J., MAŁECKI J.M.: Dzieje Krakowa(XVI-XVIII w.) t. 2, Kraków 1984.
• 15. NOWAK T.M.: Polska artyleria, inżynieria i kartografia wojskowa w XVII w. Teoria i praktyka. Studia i Materiały do Historii Wojsko¬wości. 1979, t. XXII, s. 65.
• 16. SARYUSZ-ZALESKI W: Dzieje przemysłu w b. Galicji 1804-1929. Kraków 1930.
• 17. KROKOSZ J.: Pomnik Tadeusza Kościuszki w Krakowie. Przegląd Odlewnictwa 1998, nr 2, s. 73.
• 18. Zakłady Budowy Maszyn i Aparatury im. S. Szatkowskiego w Kra¬kowie. 1804-1979. Praca zbiorowa pod redakcją J. Zawistowskiego. Warszawa-Kraków 1979.
• 19. KOTEWICZ R.: Z dziejów przemysłu Krakowa w latach 1918-1939. Kraków 1981.