Badania budowy krystalicznej zapraw typu ZnTi

• Autorzy: Krajewski W. K.

Warianty tytułu

EN

Investigations of crystal structure of ZnTi-based master alloys

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono charakterystykę struktury zapraw modyfikujących typu ZnTi, przeznaczonych głównie dla wysokoaluminiowych stopów cynku lub stopów aluminium, zawierających cynk. Na podstawie badań dyfraktometrii rentgenowskiej (XRD) oraz mikroskopii skaningowej (SEM) połączonej z mikroanalizą rentgenowską (EDS) stwierdzono, że podwójna zaprawa ZnTi posiada w swej strukturze wydzielenia fazy Ll2TiZn3, występujące na tle eutektycznej osnowy Zn-ZnTi[6. Z kolei jej potrójna odmiana, tj. zaprawa (Zn,Al)-Ti, posiada w swej strukturze cząstki fazy L12 Ti(Al,Zn)3, występujące w osnowie typowej dla podwójnych, wysokoaluminiowych stopów cynku. Obie fazy, TiZn3 i Ti(Al,Zn)3, posiadają budowę krystaliczną fcc Al - taką samą, jak budowa krystaliczna a' dendrytów stałego roztoru cynku w aluminium oraz, dodatkowo, nieomal taki sam parametr sieciowy, jak faza a'. Co więcej, zaprawy ZnTi oraz (Zn,Al)-Ti, łatwo rozpuszczalne w ciekłym metalu o stosunkowo niskiej temperaturze 500 °C, powodują znaczne rozdrobnienie struktury wysokoaluminiowych stopów cynku i w następstwie polepszenie plastycznych właściwości zmodyfikowanych stopów.

EN

The paper comprises characterization of the structure of ZnTi-based master alloys designated mainly for grain-refinement of the high-aluminium zinc alloys or aluminium-based alloys containing zinc. On the basis of the X-ray diffractometry (XRD) and scanning microscopy (SEM) connected with the X-ray microanalysis (EDS) it was stated, that binary ZnTi master alloy contains in its structure particles of the Ll2TiZn3 phase existing in the Zn-ZnTi|6 eutectic matrix. In turn, its ternary alternative, i.e. (Zn,Al)-Ti master alloy, contains in its structure particles of the L12 Ti(Al,Zn)3 phase existing in the matrix of the typical structure of highaluminium Zn-Al binary alloy. Both the phases TiZn3 and Ti(Al,Zn)3 have the same fcc Al crystal structure as the one of the a' dendrites of solid solution of Zn in Al and additionally nearly the same lattice parameter as a' phase. Furthermore, the ZnTi and (Zn,Al)-Ti master alloys, easily soluble in a melt of relatively low temperature of 500 °C, cause significant refinement of the high-aluminium alloys structure which positively influences plastic properties of the refined alloy.

Słowa kluczowe

PL

zaprawa modyfikująca; stopy cynku; stopy aluminium; mikroskopia skaningowa

EN

aluminium alloy; zinc alloys; scanning miscroscopy

• Wydawca: Stowarzyszenie Techniczne Odlewników Polskich
• Czasopismo: Przegląd Odlewnictwa
• Rocznik: 2003
• Tom: Vol. 53, nr 10
• Strony: 349--354
• Opis fizyczny: Bibliogr. 13 poz., il.

Twórcy

autor

Krajewski W. K.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydzial Oldewnictwa

Bibliografia

• 1. Kubel E.J.: Expanding Horizonts for ZA Alloys. Metal Progress 7 (1987) 51
• 2. Barnhurst R.J.: A Practical Approach to ZA Alloys. Foundry Trade Journal 165 (1991) 962
• 3. Murray J.L.: The Al-Zn (Aluminium-Zinc) System. Bulletin of Alloy Phase Diagrams 4 (1983) 55
• 4. Skenazi A.F., Pelerin J., Coutsouradis D., Magnus B., Meeus M.: Some Recent Developments in the Improvement of the Mechanical Properties of Zinc Foundry Alloys. Metall 37 (1983)
• 5. Abdel-Hamid A.A.: Structure Modification of the a' Phase in Zn-Al Cast Alloy by Microalloying. Zeitschrift für Metallkunde 83 (1992) 314
• 6. Pollard W.A., Pickwick K.M., Jubb J.T. and Packwood R.H.: The Grain Refinement of Zinc-Aluminium Alloys by Titanium. Canadian Metallurgical Quarterly 13 (1974) 535
• 7. Krajewski W.: Modification of the High-aluminium Zinc Alloys with Zn-Ti Master Alloy. Solidification of Metals and Alloys 22 (1995) 124
• 8. Krajewski W.: Investigation of the High-Aluminium Zinc Alloys Grain Refinement Process due to Ti Addition. Archives of Metallurgy 44 (1999) 51
• 9. Krajewski W.: Shaping the Structure of Zn-Al Alloys by Doping with Zn-Ti Master Alloy. University of Mining and Metallurgy. Krakow 2001. ISBN 83-914313-6-3. Pp. 67 (in polish)
• 10. Krajewski W.: Środek do modyfikacji stopów Zn-Al. Patent PL 181198 B1 (2000)
• 11. Krajewski W.: The own-research projects (unpublished)
• 12. Krajewski W.: Structural Research of the (AI,Zn)-Ti Master Alloy for High-Aluminium Zinc Foundry Alloys Grain Refine- ment. Solidification of Metals and Alloys 38 (1998) 91
• 13. Krajewski W. e.a.: To be published in Advanced Engineering Materials in 2004