Analiza możliwości wykorzystania odpadu energetycznego z mokrego odsiarczania spalin (10 01 05) w mieszaninach zestalających w kopalniach węgla kamiennego

• Autorzy: Plewa F. , Popczyk M. , Zając A. , Pierzyna P.

Warianty tytułu

EN

Analysis of possibilities for utilizing power generation waste from a wet flue gas desulphurization method (code 10 01 05) as a component of solidifying mixtures being applied in hard coal underground mines

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Od kilkunastu lat energetyka zawodowa coraz częściej wykorzystuje do odsiarczania spalin metody mokre, charakteryzujące się bardzo wysoką sprawnością, kształtującą się na poziomie oko?o 90-95%. Produktem ubocznym powstaj?cym podczas pracy instalacji jest tzw. reagips. Produkt ten w Polsce masowo wykorzystywany jest do produkcji różnych elementów gipsowych, z których najpopularniejszym są płyty gipsowo-kartonowe. Potencjalnym obszarem wykorzystania reagipsów może być także górnictwo podziemne, które masowo zagospodarowuje różne odpady drobnofrakcyjne pochodzące z energetyki zawodowej w technologii doszczelniania zrobów zawałowych. Jednakże z uwagi na brak właściwości wiążących reagipsu oraz wymagania dotyczące materiałów do technologii doszczelniania zawarte w normie PN-G 11011:1998, należy reagips wprowadzić do mieszaniny popiołowo--wodnej sporządzonej na bazie popiołu o właściwościach wiążących. W artykule przedstawiono wyniki badać właściwości fizykomechanicznych oraz wymywalności substancji chemicznych hydromieszanin popio?u o kodzie 100102 z dodatkiem reagipsu w zakresie 0-20% zarobionych wod? kopalnian?. Badane hydromieszaniny miały rozlewność 180, 220 i 260 mm (tab. 1). Na podstawie przedstawionych bada? podstawowych w?asno?ci fizykomechanicznych należ y stwierdzić, że : gęstość zmieniała się od 1362 do 1515 g/dm3 (rys. 1); wskaźnik wodno-popiołowy wynosił od 0,40 do 0,64 (rys. 2); ilość wody nadosadowej przyjmowała wartości od 0,3 do 9,8% (rys. 3); wytrzymałość na ściskanie po 28 dniach wynosiła od 0,12 do 0,43 MPa(rys. 4); rozmakalność zmieniała się od 2 do 48% (rys. 5). Badania wymywalności siarczanów i chlorków na zgodność z wymaganiami normowymi wykonane w akredytowanych laboratoriach wykaza?y nieznaczne przekroczenie chlorków w jednej mieszaninie o rozlewności 180 mm i udziale 20% reagipsu. W przypadku siarczanów przekroczeń wartości normowych nie zanotowano (tab. 2). Jak wynika z analizy wyników wyżej wymienionych bada? w?a?ciwo?ci fizykomechanicznych oraz wymywalności substancji chemicznych hydromieszanin stwierdza się, że wymagania normowe dla technologii doszczelniania zrobów spe?niaj? nast?puj?ce mieszaniny wykonane na bazie popio?u 10 01 02 i wody kopalnianej: przy rozlewności 180 mm z udzia?em reagipsu do 15%, przy rozlewności 220 mm z udzia?em reagipsu do 20%, przy rozlewności 260 mm z udzia?em reagipsu do 20%

EN

For several years, professional power generation more and more often applies wet methods for the desulphurization of flue gases which are characterized by very high efficiency, reaching a level of about 90–95%. A byproduct generated during the operation of such a plant is REA- -gypsum. This product sees broad usage in Poland for the production of different gypsum-based materials of which the most popular are gypsum-cardboards. A potential area where REA-gypsum could be applied is also underground mining which utilizes in bulk different, finely-grained waste, originating from professional power generation mainly in the technology for the grouting of cavings.

Słowa kluczowe

PL

górnictwo; doszczelnianie; odpady energetyczne; reagips

EN

mining; grouting; power generation waste; REA-gypsum

• Wydawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Czasopismo: Polityka Energetyczna
• Rocznik: 2012
• Tom: T. 15, z. 3
• Strony: 147--157
• Opis fizyczny: Bibliogr. 9 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Plewa F.

autor

Popczyk M.

autor

Zając A.

autor

Pierzyna P.

• Politechnika Śląska, Gliwice,

Bibliografia

• 1. BEDNORZ J., 2009 – Węgiel gwarancją bezpieczeństwa politycznego Polski. Polityka Energetyczna t. 12, z. 2/2.
• 2. DULEWSKI J., 2007 – Nowe regulacje prawne w zakresie gospodarki odpadami w przemyśle wydobywczym. Materiały Konferencyjne: Szkoła Eksploatacji Podziemnej. Szczyrk, 19–23 lutego 2007. Wyd. IGSMiE PAN, Kraków.
• 3 GÓRALCZYK S., BAIC I., 2009 – Odpady z górnictwa węgla kamiennego i możliwości ich gospodarczego wykorzystania. Polityka Energetyczna t. 12, z. 2/2.
• 4. MAZURKIEWICZ M., PIOTROWSKI Z., 2007 – Aktualny stan stosowania popiołów lotnych w kopalniach węgla kamiennego. IV Warsztaty pt. „Popioły lotne i spoiwa mineralne w technologiach górniczych”. Zbiór referatów wydanych przez UTEX Sp. z o.o. w Rybniku. Wisłła, 14–15 czerwca 2007.
• 5. MAZURKIEWICZ i in. 1997 – MAZURKIEWICZ M., PIOTROWSKI Z., TAJDUOE T., 1997 – Lokowanie odpadów w kopalniach podziemnych. Biblioteka Szko³y Eksploatacji Podziemnej, Kraków.
• 6. PALARSKI i in. 2005 – PALARSKI J., PLEWA F., PIERZYNA P., ZAJ¥C A., 2005 – Właściwości zawiesin z materiałów odpadowych z dodatkiem środka wiążącego w aspekcie możliwości ich wykorzystania do likwidacji zawodnionych szybów. Kwartalnik Górnictwo i Geoinżynieria, Wyd. AGH, nr 4, Kraków.
• 7. PLEWA F., MYS£EK Z., 2001 – Zagospodarowanie odpadów przemysłowych w podziemnych technologiach górniczych. Wyd. Politechniki Śląskiej, Gliwice.
• 8. PLEWA i in. 2007 – PLEWA F., POPCZYK M., MYS£EK Z., 2007 – Rodzaj produktów wytwarzanych w energetyce zawodowej i możliwości ich wykorzystania w podziemnych technologiach górniczych. Polityka Energetyczna t. 10, z. spec. 2.
• 9. PLEWA i in. 2011 – PLEWA F., POPCZYK M., PIERZYNA P., ZAJ¥C A., 2011 – Wykorzystanie materiałów z udziałem odpadów energetycznych do likwidacji zapadlisk wywołanych działalnością górniczą. Polityka Energetyczna t. 14, z. 2.