Gleby wydm śródtorfowych w Kotlinie Biebrzańskiej i w dolinie Narwii

Czubaszek, R.

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Gleby wydm śródtorfowych w Kotlinie Biebrzańskiej i w dolinie Narwii

Autorzy

Czubaszek R.

Wybrane pełne teksty z tego czasopisma

http://pbc.biaman.pl/dlibra/

Identyfikatory

Warianty tytułu

The soils of the inpeatland dunes in the Biebrza River Valley and the Narew River Valley

Języki publikacji

Abstrakty

Badania prowadzono na ośmiu wydmach śródtorfowych, czterech w Kotlinie Biebrzańskiej i czterech w dolinie Narwi. Do badań włączono również cztery profile gleb wykształconych na polach wydmowych w Kotlinie Biebrzańskiej. Celem badań była bliższa charakterystyka gleb wykształconych na wydmach śródtorfowych. Gleby na wydmach śródtorfowych stanowią siedlisko o charakterze wybitnie mezotroficznym, a w niektórych przypadkach nawet eutroficznym. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono występowanie wielu cech wyróżniających gleby położone na grądzikach w stosunku do gleb pól wydmowych. Ich budowa profilowa sugeruje przynależność do gleb rdzawych, ale wyniki oznaczeń różnych form żelaza i glinu wyraźnie wskazują na obecność procesu bielicowania. Zanik poziomu eluwialnego spowodowany został jego wymieszaniem z poziomem próchnicznym podczas uprawy gleb na wydmach.

The investigations were performed on the eight dunes surrounded by peatlands. Four of them were located in the Biebrza River Valley and the other four in the Narew River Valley. Additionally, four soils developed on the dune fields in the Biebrza River Valley were included in the studies. The more detailed description of the soils developed on the inpeatland dunes was the aim of the studies. Studied soils form the mesotrophic or even eutrophic habitats. As the result of the investigations, many distinctive features of the soils developed on the inpeatland dunes were found. Their profile structure is typical of rusty soils, but the results of the determination of the various forms of iron and aluminum indicate the presence of the podzolization process. The eluvial horizon disappearance is an effect of its mixing with humus horizon during ploughing.

Słowa kluczowe

wydmy śródtorfowe gleby bielicowe przekształcenie gleb

inpeatlnd dunes podzol soils soils transformation

Wydawca

Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej

Czasopismo

Zeszyty Naukowe Politechniki Białostockiej. Inżynieria Środowiska

Rocznik

2006

Tom

Z. 17

Strony

41--62

Opis fizyczny

Bibliogr. 39 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Czubaszek R.

Politechnika Białostocka, Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska, Katedra Ochrony Gleby i Powierzchni Ziemi

Bibliografia

1. BALWIERZ Z., ŻUREK S., 1987: The late-glacial and holocene vegetational history and paleohydrological changes at the Wizna site (Podlasie Lowland). Acta Paleobotanica, 27, 1: 121-136
2. BANASZUK H., 1979: Geneza i ewolucja pokrywy glebowej na wydmach Kotliny Biebrzańskiej. Rocz. Glebozn., 30, 2: 111-142
3. BANASZUK H., 2004: Geomorfologia Kotliny Biebrzańskiej, w: Henryk Banaszuk (red.) Kotlina Biebrzańska i Biebrzański Park Narodowy. Aktualny stan, walory, zagrożenia i potrzeby czynnej ochrony środowiska. Monografia przyrodnicza: 44-98
4. BANASZUK P., 1997: Wpływ warunków siedliskowych na produkcję biomasy i obieg składników pokarmowych w wybranych zbiorowiskach borowych. Rozprawa doktorska, Białystok
5. BANASZUK P., 2004: Gleby i siedliska glebotwórcze Narwiańskiego Parku Narodowego, w: Henryk Banaszuk (red.) Narwiański Park Narodowy, Monografia przyrodnicza: 141-158
6. BEDNAREK R., 1991: Wiek, geneza i stanowisko systematyczne gleb rdzawych w świetle badań paleopedologicznych w okolicach Osia (Bory Tucholskie). Rozprawy UMK, Toruń
7. BEDNAREK R., POKOJSKA U., 1996: Diagnostyczne znaczenie niektórych wskaźników chemicznych w badaniach paleopedologicznych. Konferencja „Metody badań paleopedologicznych i wykorzystanie gleb kopalnych w paleopedologii”, Łódź: 25-29.
8. BIAŁOUSZ S., 1978: Wpływ morfogenezy Pojezierza Mazurskiego na kształtowanie się gleb. Rocz. Nauk Rol., D-166: 87-154
9. BIAŁY K., 1997: Problem zniekształcenia i degradacji gleb na przykładzie ekosystemów leśnych w Drawieńskim Parku Narodowym. w: Gleby i roślinność ekosystemów leśnych w Drawieńskim Parku Narodowym., Idee Ekologiczne 11: 25-42. Wydawnictwo Sorus, Poznań.
10. BLASER P., Kernebeek P., TEBBENS L., VAN BREEMEN N., LUSTER J., 1997: Cryptopodzolic soils in Switzerland. European Journal of Soil Science, 48: 411-423
11. CZERWIŃSKI A., 1981: Ukształtowanie naturalnej roślinności leśnej na tle rozwoju procesu glebowego w wybranych obiektach północno-wschodniej Polski. Zesz. Nauk. Polit. Biał, 34
12. CZERWIŃSKI A., 1983: Problemy ochrony przyrody na tle planów zagospodarowania basenu środkowego Biebrzy. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 255: 245-257.
13. CZERWIŃSKI A., 1995: Geobotanika w ochronie środowiska lasów Podlasia i Mazur. Wydawnictwa Politechniki Białostockiej, Białystok
14. CZĘPIŃSKA-KAMIŃSKA D., 1992: Wpływ procesów glebotwórczych na rozmieszczenie mineralnych związków fosforu w glebach. Wyd. SGGW, Warszawa
15. DEGÓRSKI M., 1990: Warunki siedliskowe kateny ekosystemów leśnych na Wysoczyźnie Rawskiej (ze szczególnym uwzględnieniem dynamiki wodno-troficznych właściwości gleb). Dokumentacja Geograficzna z. 5-6. Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo PAN, Wrocław-Warszawa-Kraków
16. GOŹDZIK J., 1980: Wűrmskie osady peryglacjalne w Łodzi – Teofilowie. Acta Univ. Lodz. S.II, 22: 3-114
17. JANOWSKA E., 2001: Geneza i właściwości gleb rdzawych na obszarze zlodowacenia środkowopolskiego. Wyd. Fundacja „Rozwój SGGW”, Warszawa
18. KONECKA-BETLEY K., 1982: Gleby kopalne i reliktowe wydm okolic Warszawy. Rocz. Glebozn., 33, 3-4: 81-112
19. KONECKA-BETLEY K., CZĘPIŃSKA-KAMIŃSKA D., JANOWSKA E., 1994: Właściwości fizykochemiczne i chemiczne gleb w Kampinoskim Parku Narodowym (stan na rok 1991) w: Prognozowanie przemian właściwości chemicznych gleb Kampinoskiego Parku Narodowego na tle innych komponentów środowiska przyrodniczego. Wyd. Fundacja „Rozwój SGGW”, Warszawa: 17-70
20. KOVACH W.L., 1999: MVSP – A Multi-Variate Statistical Package for Windows, ver. 3.1. Kovach Computing Services, Pentraeth, Wales, U.K.
21. KRISTIANSEN S.M., DALSGAARD K., 2000: Soil evolution in the remnants of natural forest vegetation: An example from an old oak-lime coppice wood in Denmark. Danish Journal of Geography, 100: 27-36
22. KUŹNICKI F., BIAŁOUSZ S., KAMIŃSKA H., OSZMIAŃSKA M., SKŁODOWSKI P., ZIEMIŃSKA A., ŻAKOWSKA H., 1978: Typologia gleb wytworzonych z piasków Puszczy Białej w nawiązaniu do geomorfologii terenu, w: Gleby wytworzone z piasków Niziny Mazowieckiej. Rocz. Nauk Rol, seria D, 16: 57-86
23. LUNDSTRÖM U. S., VAN BREEMEN N., BAIN D., 2000: The podzolization process. A review. Geoderma, 94, 2-4
24. MADSEN H.B., NØRNBERG P., 1995: Mineralogy of four sandy soils developed under heather, oak, spruce and grass in the same fluvioglacial deposit in Denmark. Geoderma, 64: 233-256
25. MARCINEK J., KOMISAREK J., 2004: Antropogeniczne przekształcenia gleb Pojezierza Poznańskiego na skutek intensywnego użytkowania rolniczego. Wyd. Akad. Roln. w Poznaniu
26. MATUSZKIEWICZ W., 2001: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. PWN, Warszawa
27. MYCIELSKA-DOWGIAŁŁO E., 1982: Cechy teksturalne osadów eolicznych jako wskaźnik faz wydmotwórczych. Rocz. Glebozn., 33, 3-4: 135-143
28. NIELSEN K.E., DALSGAARD K., NØRNBERG P., 1987a: Effects on soils of an oak invasion of a Calluna heath, Denmark. I. Morphology and chemistry. Geoderma, 41: 79-95
29. NIELSEN K.E., DALSGAARD K., NØRNBERG P., 1987b: Effects on soils of an oak invasion of a Calluna heath, Denmark. I. Changes in organic matter and cellulose decomposition. Geoderma, 41: 97-106
30. NØRNBERG P., NIELSEN K.E., SLOTH L., 1993: Soil-vegetation interaction on heathland soils in Denmark. Scripta Geobot., 21: 135-140
31. POKOJSKA U., 1992: Adsorpcja i wymiana kationów w próchnicach leśnych. Rozprawy UMK, Toruń
32. PRUSINKIEWICZ Z., BIAŁY K., 1976: Gleby wybranych rezerwatów leśnych województw bydgoskiego, toruńskiego i włocławskiego. Studia Societatis Scientarum Torunensis, Sectio C (Geographia et Geologia), vol. 8, 3, Toruń
33. PRUSINKIEWICZ Z., DZIADOWIEC H., JAKUBUSEK M., 1974: Zwrot do gleby pierwiastków-biogenów z opadem roślinnym w lesie liściastym i mieszanym na luźnych glebach piaskowych. Rocz. Glebozn., 25, 3: 237-245
34. PUCHALSKI T., PRUSINKIEWICZ Z., 1975: Ekologiczne podstawy siedliskoznawstwa leśnego. PWRiL, Warszawa
35. RALSKA-JASIEWICZOWA M., 1991: Ewolucja szaty roślinnej, w: Geografia Polski. Środowisko przyrodnicze, red. Leszek Starkel, PWN, Warszawa: 106-126
36. REVISED STANDARD SOIL COLOR CHARTS, 1997, Eijkelkamp Agrisearch Equipment
37. STÜTZER A., 1998: Early stages of podzolisation in young aeolian sediments, western Jutland. Catena, 32: 115-129
38. SYSTEMATYKA GLEB POLSKI, 1989: Rocz. Glebozn., 40, 3/4: 148
39. TYBIRK K., STRANDBERG B., 1999: Oak forest development as a result of historical land-use patterns and present nitrogen deposition. Forest Ecology and Management, 114: 97-106

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-article-BPB2-0024-0003