Ikona w mediach a ikona sakralna. Jedno polęcie a dwie odmienne rzeczywistości

• Autorzy: Misijuk T.

Warianty tytułu

EN

Icon in mass media and sacred icon. One term adn two diffrent meanings

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Niniejszy artykuł sygnalizuje proces zmian w odniesieniu do pojęcia ikona. Przykłady wybranych aspektów kanonu sztuki ikonograficznej - sposób przedstawiania światła, przestrzeni, skali, perspektywy – mają pokazać, że stosowany obecnie termin ikona ma zupełnie inne znaczenie. Kluczem do rozumienia tradycyjnej ikony jest pojęcie symbol, bowiem ikona jest synonimem symbolu. Problem pojmowania ikony i współczesnego (nad)używania tego terminu spowodowany jest postrzeganiem symbolu jako „czegoś, co przedstawia coś, czym nie jest”. Współczesny język mediów i informatyki przejął i posługuje się terminologią, która określa zupełnie inną rzeczywistość.

EN

The paper indicates a process of changes with reference to the term icon. Examples of selected aspects of iconography canon – manner of presenting light, space, scale, perspective – are to show that the term icon in its contemporary usage has completely different meaning. The key to understand traditional icon is the term symbol because icon is in a sense synonymus to the symbol. The problem of understanding of icon and contemporary usage of the term is caused by perception of symbol as “something that presents something which it is not”. Conteporary mass media and computer technology language has adopted and makes use of terminology which defines completely different reality.

Słowa kluczowe

PL

ikona; obraz sakralny; symbol; kanon ikonografii; historia sztuki; semiotyka; redukcjonizm znaczeniowy; ikona w mediach; proces ikonizacji

EN

icon; sacred art; symbol; canon of iconography; history of art; semiotics; reductionism of meaning; icon in mass media; process of iconization

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej
• Czasopismo: Architecturae et Artibus
• Rocznik: 2011
• Tom: Vol. 3, no 1
• Strony: 30--38
• Opis fizyczny: Bibliogr. 39 poz., il.

Twórcy

autor

Misijuk T.

• Politechnika Białostocka, Wydział Architektury, ul. Grunwaldzka 11/15, 15-893 Białystok,

Bibliografia

• 1. Baggley J. (1995), Doors of Perception: Icons and Their Spiritual Significance, St. Vladimir’s Seminary Press, Crestwood, New York.
• 2. Beckwith J. (1979), Early Christian and Byzantine Art: The Pelican History of Art, Penguin Books, New York.
• 3. Belting H. (1994), Likeness and Presence, A History of the Image Before the Era of Art, The University of Chicago Press, Chicago.
• 4. Bułgakow S. (2002), Ikona i kult ikony, Homini, Bydgoszcz.
• 5. Cavarnos C. (1993), Guide to Byzantine Iconography, vol. 1, Holy Transfiguration Monastery, Boston.
• 6. Cormack R. (2000), Byzantine Art. Oxford History of Art, Oxford University Press, Oxford.
• 7. Dionizjusz z Furny (2003), Hermeneia, czyli objaśnienie sztuki malarskiej, Wydawnictwo UJ, Kraków.
• 8. Evans H.C., Wixom W.D. (editors) (1997), The Glory of Byzantium, Art and Culture of the Middle Byzantine Era (8431261), The Metropolitan Museum of Art, New York.
• 9. Evdokimov P. (1990), The Art of the Icon: a Theology of Beauty, Oakwood Publications.
• 10. Faludy A. (1984), Malarstwo bizantyńskie, Arkady, Warszawa.
• 11. Florenski P. (1984), Ikonostas i inne szkice, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa.
• 12. Florenski P. (2001), Ikony. Najpiękniejsze ikony w zbiorach polskich, Bosz, Olszanica.
• 13. Hallick M.P. (2001), The Story of Icons, Holy Cross Orthodox Press, Brookline.
• 14. Jazykowa I. (2003), Świat ikony, WydawnictwoKsięży Marianów, Warszawa.
• 15. Jensen R.M. (2000), Understanding Early Christian Art. London, England: Routledge.
• 16. Kalokyris C.D. (1971), The Essence of Orthodox Iconography, Holy Cross School of Theology,Hellenic College, Brookline.
• 17. Ladner G.B. (1953), The Concept of the Image in the Greek Fathers and the Byzantine Iconoclastic Controversy, [w:] Dumbarton Oaks Papers, vol. 7, pp. 1-34.
• 18. Lowden J. (1997), Early Christian and Byzantine Art, Phaidon Press Limited, London.
• 19. Martin L. (2002), Sacred Doorways, A Beginner’s Guide to Icons, Paraclete Press, Brewster.
• 20. Nelson R S., Collins K.M. (editors) (2006), Holy Image, Hallowed Ground: Icons from Sinai, J. Paul Getty Museum, Los Angeles.
• 21. Nes S. (2004), The Mystical Language of Icons, William B. Eerdmans Publishing Company, Grand Rapids.
• 22. Onasch K., Schnieper A. (1995), Icons, the Fascination and the Reality, Riverside Book Company, New York.
• 23. Onasch K., Schnieper A. (2002), Ikona. Fakty i legendy, Arkady, Warszawa.
• 24. Ouspensky L., Lossky V. (1989), The Meaning of Icons, SVS Press, Crestwood, NY.
• 25. Pearson P. (2005), A Brush with God, An Icon Workbook, Morehouse Publishing, Harrisburg.
• 26. Paprocki H. (1997), Ikona we współczesnym świecie, [w:] „Wiadomości Bractwa”, nr 3 (25).
• 27. Podgórzec Z. (1985), Wokół ikony. Rozmowy z Jerzym Nowosielskim, Warszawa.
• 28. Popova O., Smirnova E., Cortesi P. (2000), Ikony. Ikony różnych kręgów kulturowych od VI w. po czasy współczesne, Arkady, Warszawa.
• 29. Quenot M. (1997), Ikona okno ku wiecznośc, Orthdruk, Białystok.
• 30. Quenot M. (2001), Zmartwychwstanie i ikona, Orthdruk, Białystok.
• 31. Sendler S.J., (ed.), (1988), The Icon, Image of the Invisible, Elements of Theology, Aesthetics, and Technique. Oakwood Publications, Torrance.
• 32. Siemaszko A. (2003), Czerni K., Andrej Rublow i ruskie ikony, Warszawa.
• 33. Smykowska E. (2002), Ikona. Mały słownik, Verbinum, Warszawa.
• 34. Ślesiński W. (1984), Techniki malarskie. Spoiwa organiczne, Arkady, Warszawa.
• 35. Śpidlik T., Rupnik M.I. (2001), Mowa obrazów, Verbinum, Warszawa.
• 36. Tofiluk J. (1997), Duchowa treść ikony, [w:] „Wiadomości Bractwa”, nr 3 (25).
• 37. Uspienski L. (2004), Symbolika cerkwi, Białystok.
• 38. Uspienski L. (1993), Teologia ikony, [w:] „W drodze”, Poznań.
• 39. (2001) What Do You Know About Icons? An Aesthetics, Historicaland Theological Approachto the Icons of the Orthodox Church in the Form of Questions and Answers, “Etoimasia” Publications, Kareas.