Kryteria oceny rozwiązań przestrzennych zespołów zabudowy jednorodzinnej

• Autorzy: Szeszula W.

Warianty tytułu

EN

The Criteria for the Assessment of Spatial Solutions in the Family Housing

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W dobie intensywnej zabudowy przedmieść polskich miast zespołami zabudowy jednorodzinnej ujawnia się niepokojące zjawisko obniżającej się jakości ich przestrzennych rozwiązań. W artykule zaproponowano nowe kryteria jakościowe dla oceny podmiejskich zespołów mieszkaniowych. Kluczem do oceny jakości rozwiązania są właściwie zdefiniowane wymagania przestrzenne. Do istotnych, a powszechnie pomijanych należą te, które decydują o funkcjonowaniu socjosfery środowiska mieszkaniowego. Do wymagań tych, dotychczas postrzeganych jako niewymierne, przyporządkowano nowy zestaw kryteriów o konstrukcji umożliwiającej analizę porównawczą i wymierne wartościowanie. Zaproponowano osiem kryteriów: kompozycyjnej czytelności zespołu, możliwości wystąpienia synergicznych zjawisk krajobrazowych i przestrzennych, występowania przestrzeni bezpiecznej, występowania przestrzeni społecznie integrującej, stopnia złożoności przestrzeni, możliwości identyfikacji i anektowania przestrzeni półpublicznej przez określoną grupę mieszkańców, kryterium występowania konfliktów przestrzeni publicznej i prywatnej oraz kryterium ładu przestrzennego ze szczególnym uwzględnieniem potrzeby samostanowienia i odrębności. Dla graficznej ilustracji metody oceny zastosowano oznaczenia rysunkowe aplikowane na rzucie analizowanego zespołu. Zaproponowany zestaw kryteriów oceny rozwiązań przestrzennych – zarówno istniejących, jak i projektowanych zespołów zabudowy jednorodzinnej, uzupełnia powszechnie stosowaną, niekompletną metodę oceny. W rękach rad miejskich, inwestorów i przedsiębiorców budowlanych może stać się narzędziem poprawy jakości środowiska mieszkaniowego.

EN

In the age of intense one-family housing gradually covering Polish suburban areas, the alarming effect of lowering quality of their spatial arrangements becomes apparent. In this article new quality criteria for the assessment of spatial solutions in suburban housing are proposed. The key to such quality appraisal are the correctly defined spatial requirements. Essential – but often neglected – are these that concern the social frames of human functioning, i.e., the sociosphere of the residential environment. To these requirements, previously perceived as immeasurable, a new set of criteria has been assigned, which enables the comparative analysis and measurable value judgment. It includes 8 criteria which are: the readability (legibility) of the composition of the housing arrangement, the eventuality of getting synergetic spatial and landscape effects, the degree of privacy, the safety of the space, the existence of the space that brings people together, the degree of complexity of the spatial arrangement, the possibility of appropriation and identification with the semipublic space by a given group of inhabitants, and the criterion of possible conflict between the public and the private spaces. The drawing marks – applied to the analyzed plan – are the graphic illustration of the proposed assessment method. The proposed set of criteria for the assessment of the spatial arrangements of family housing – these already existing and these being designed – complements the universally applied but incomplete appraisal method. Well used by municipal authorities, investors and building contractors it may help to improve considerably the quality of our housing environment.

Słowa kluczowe

PL

zabudowa jednorodzinna; jakość przestrzeni; kryteria

EN

one-family housing; quality of space; criteria

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej
• Czasopismo: Architecturae et Artibus
• Rocznik: 2010
• Tom: Vol. 2, no. 1
• Strony: 76--84
• Opis fizyczny: Bibliogr. 29 poz., rys.

Twórcy

autor

Szeszula W.

• Politechnika Poznańska, Wydział Architektury, ul. Nieszawska 13 C, 60- 021 Poznań,

Bibliografia

• 1. Adamczewska–Wejchert H. (1985), Kształtowanie zespołów mieszkaniowych, Arkady, Warszawa.
• 2. Bańka A. (1984), Behawioralne podstawy projektowania architektonicznego, Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań.
• 3. Böhm A. (2004), „Wnętrze” w kompozycji krajobrazu, Politechnika Krakowska, Kraków.
• 4. Chmielewski J. M. (2001), Teoria urbanistyki w projektowaniu i planowaniu miast, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa.
• 5. Czarnecki W., Ullman J. (1985), Zabudowa niska – kierunki poszukiwania optimum na przykładzie budownictwa mieszkaniowego, Zeszyty Naukowe Politechniki Białostockiej, seria „Architektura” nr 2.
• 6. Dubos R. (1986), Pochwała różnorodności, PIW, Warszawa.
• 7. Gyurkovich J., (1995), Forma i kontekst w architekturze współczesnej, [w:] Materiały Międzynarodowej Konferencji, Kraków 20-21 października 1995, Wydział Architektury Politechniki Krakowskiej, Kraków.
• 8. Heczko-Hyłowa E. (1995), Aktualne tendencje w urbanistyce, [w:] Materiały Międzynarodowej Konferencji Kraków 20-21.X.1995, Wydział Architektury Politechniki Krakowskiej, Kraków.
• 9. Jakość życia na osiedlu (1986), Prace Naukowe Instytutu Architektury i Urbanistyki Politechniki Wrocławskiej, Seria: „Monografie” 22/13, Wrocław.
• 10. Bagiński E. (red.) (1986), Jakość życia w osiedlu, Wydawnictwo Politechniki Wrocławskiej, Wrocław.
• 11. Jałowiecki B. (1980), Człowiek w przestrzeni miasta, ŚIN, Katowice.
• 12. Jędraszko A. (2005), Zagospodarownie przestrzenne w Polsce – drogi i bezdroża regulacji ustawowych, Wyd. Platan, Warszawa.
• 13. Korzeniewski Wł. (1989), Budownictwo mieszkaniowe poradnik projektanta, Arkady, Warszawa.
• 14. Lewin K. (1935), A dynamic theory of personality, Mc Graw- Hill, N.Y.
• 15. Raszeja E. (2002), Procedury i instrumenty kształtowania krajobrazu na obszarach Wielkopolski w aspekcie integracji z Unią Europejską, Studioteka “Zarysy”, Poznań.
• 16. Rusz–Pruszyńska H., Przepisy prawne dotyczące polityki terenowej w zakresie budownictwa jednorodzinnego, Materiały TUP, z. 35.
• 17. Schneider–Skalska G., (2002), Jakość środowiska mieszkaniowego. Potrzeba ludzkiej psychiki i rynku, Zeszyty Naukowe WSU nr 4, Kielce.
• 18. Schneider–Skalska G. (2005), Hierarchizacja przestrzeni a bezpieczeństwo w obszarach mieszkaniowych, [w:] Materiały konferencyjne, konferencja naukowa „Przestrzeń bezpieczna”, Politechnika Krakowska, Kraków.
• 19. Seruga W. (1984), Warunki i kryteria kształtowania niskiej, intensywnej zabudowy mieszkaniowej, „Monografia” 27, Politechnika Krakowska, Kraków.
• 20. Setkowicz M. (2004), Kryteria psychologiczne w kształtowaniu przestrzeni bezpiecznej,
• 21. Przestrzeń bezpieczna, Urbanistyczne i architektoniczne uwarunkowania kształtowania przestrzeni miejskiej dla zwiększenia bezpieczeństwa mieszkańców, Politechnika Krakowska, Kraków.
• 22. Sommer R. (1969), Personalspace; The behavioral basis of design, Engelwood Clifs, New Jersey, Prentice Hall.
• 23. Szeszuła W., Kozaczko M., Biskupski P., Pulikowski J. (1990), Metoda sterowania wpływu środowiska architektonicznego na postawy społeczne mieszkańców, Poznań.
• 24. Szeszuła W., Przestrzeń społeczna w zespołach zabudowy mieszkaniowej, [w:] Zeszyt Naukowy Politechniki Poznańskiej, praca zbiorowa pod red. E. Cichy-Pazder.
• 25. Praca zbiorowa (1990), Ścieżka urbanistyczna, PWN, Warszawa- Łódź.
• 26. Ullman J. (1985), Przestrzenno – użytkowe kryteria oceny obiektów i technologii realizacji budownictwa jednorodzinnego, [w:] Materiały na VI Ogólnokrajową Konferencję Naukowo – Techniczną „Jednorodzinne budownictwo mieszkaniowe”, PZiTB, Kraków.
• 27. Wallis A. (1977), Miasto i przestrzeń, PWN, Warszawa.
• 28. Wejchert K. (1984), Elementy kompozycji urbanistycznej, Arkady, Warszawa.
• 29. Żórawski J. (1962), O budowie formy architektonicznej, Arkady, Warszawa.