Fundusze unijne jako główne źródło finansowania inwestycji środowiskowych w Polsce

• Autorzy: Gos M. , Wąsowicz M.

Warianty tytułu

EN

European Funds as a main source of financing environmental investments in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Za jedno z pierwszych określeń pojęcia "zrównoważony rozwój" uważa się definicję sformułowaną przez Gro Harlem Brundtland w 1987r. Uważał on, iż na obecnym poziomie cywilizacyjnym możliwy jest już rozwój zrównoważony, to jest taki, w którym potrzeby obecnego pokolenia mogą być zaspokajane bez jednoczesnego umniejszenia szans przyszłych pokoleń na ich zaspokojenie. Obecnie pod pojęciem trwałego i zrównoważonego rozwoju rozumie się rozwój społeczno-ekonomiczno-ekologiczny, który prowadzi do pod-noszenia i wyrównywania się poziomu życia społeczeństw, jednocześnie przyczyniając się do poprawy i utrzymywania wysokiej jakości środowiska naturalnego. Powszechnie uważa się, iż w bieżącym stuleciu ludzkość osiągnie tak wysoki poziom rozwoju cywilizacyjnego, iż można będzie świadomie i skutecznie realizować ww. koncepcję w skali globalnej. Jednak inwestycje związane z ochroną środowiska naturalnego w poszczególnych państwach często są niewystarczające z powodu konkurencyjności wielu niezaspokojonych jeszcze innych potrzeb. W Polsce środki budżetowe tylko w niewielkim stopniu przeznaczane są na inwestycje środowiskowe. Jednostki samorządu terytorialnego oraz inne podmioty powinny więc, dokonując inwestycji proekologicznych, w jak największym stopniu korzystać z innych źródeł finansowania, tj.: funduszy ekologicznych, kredytów bankowych, środków zagranicznych i innych o mniejszym znaczeniu. Po zapoznaniu się z danymi dotyczącymi możliwości i poziomu wykorzystania funduszy unijnych w latach 2004-2006 i 2007-2013 można postawić tezę, iż stanowią one niepowtarzalną szansę na skuteczną realizację w Polsce koncepcji trwałego i zrównoważonego roz-woju, a tym samym znaczącą poprawę środowiska naturalnego. Duża część z przyznanych funduszy unijnych jest bowiem przeznaczona właśnie na realizację celów środowiskowych. W ostatnich latach znacząco wzrósł udział nakładów finansowych pozyskiwanych z Unii Europejskiej zarówno na ochronę środowiska, jak i gospodarkę wodną. Pokazują to wszystkie dostępne dane statystyczne. Fundusze unijne stanowią więc coraz ważniejsze źródło finansowania inwestycji środowiskowych. Konieczne zatem jest dążenie do jak największego stopnia wykorzystania środków zarezerwowanych na te cele dla Polski w budżecie Unii Europejskiej. Jak wiadomo, do tej pory żadnemu z państw członkowskich nie udało się wykorzystać całej puli przyznawanych środków (mająca najlepsze wyniki Hiszpania wykorzystała ok. 80% przyznanych środków unijnych). W referacie przedstawione zostały następujące kwestie: problematyka trwałego i zrównoważonego rozwoju, różne możliwości finansowania inwestycji środowiskowych w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem funduszy unijnych i analizą stopnia ich wykorzystania w perspektywach finansowych lat 2004-2006 oraz 2007-2013, opisem istniejących zagrożeń dla uzyskania wysokiej absorpcji środków zagranicznych oraz płynącymi stąd wnioskami.

EN

The definition used by Gro Harlem Brundtland in 1987 is considered to be one of the first terms of the sustainable development. He claimed that the sustainable development, which meets the needs of the present generations without compromising the ability of future generations to meet their own needs, is possible at the present level of civilization. Nowadays, the term of the sustainable development means the social, economical and ecological development that leads to the increment and equalization of the living standard of society and at the same time it helps to improve and keep the high standard of the natural environment. It is generally claimed that in the present century the mankind has reached so high level of development that the above concept may be used consciously and efficiently at the global scale. However, investments connected with the environmental protection in particular countries are insufficient as a result of the competitiveness of other unsatisfied needs. In Poland on-ly a small percentage of budgetary funds are used for environmental investments. Local government units as well as other business entities ought to take advantage of different sources of financing, e.g. environmental funds, bank credits, foreign funds and others of lesser importance if they make environmental investments. After analyzing the data of possibilities and the absorption levels of European Funds in 2004-2006 and in 2007-2013 a thesis may be stated that they can be a unique chance of efficient implementation of sustainable development in Poland and finally significant im-provement of the natural environment. A great part of granted European Funds is allocated for realization of environmental objectives. The share of European Funds expenditure on both environmental protection and water management has increased during recent years. All the accessible statistical data prove it. That is why they are more and more important source of financing of the environmental investments. Therefore it is necessary to utilize the funds allocated for Poland in the European Union Budget on the highest level that is possible. It is known, that none of the European Union member states has managed to spend all the granted funds (Spain, which has the best results, has used about 80% of granted European Funds). The paper presents the following issues: the main idea of the sustainable development, various possibilities of financing environmental investments in Poland, with emphasizing European Funds and the analysis of the degree of absorption of in years 2004-2006 and 2007-2013, the description of actual risks for high absorption of foreign funds and conclusions.

Słowa kluczowe

PL

fundusze unijne; iwestycja środowiskowa; Polska

EN

environmental investments; Poland; European funds

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Politechniki Białostockiej. Ekonomia i Zarządzanie
• Rocznik: 2008
• Tom: Z. 12
• Strony: 355--372
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Gos M.

autor

Wąsowicz M.

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Katedra Polityki Przemysłowej i Ekologicznej

Bibliografia

• 1. Piontek F. Piontek B., Ochrona środowiska w procesie globalizacji a w rozwoju zrównoważonym i trwałym, w: Globalizacja gospodarki a ochrona środowiska, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2002.
• 2. Poskrobko B., Zarządzanie środowiskiem, PWE, Warszawa 2007.
• 3. Walczak K., Próba czasu i cierpliwości, „Środowisko – ekologia, gospodarka, finanse, samorządy, edukacja” nr 1 (337)/07.
• 4. Zegar J., Kierowanie zrównoważonym rozwojem społeczno-gospodarczym (ekorozwojem), Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2003.
• 5. Narodowy Plan Rozwoju. Dokument przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 14 stycznia 2003 r.
• 6. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko.
• 7. Strona internetowa Głównego Urzędu Statystycznego: www.stat.gov.pl.
• 8. Strona internetowa Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej: www.nfosigw.gov.pl.
• 9. Strona internetowa Serwisu informacyjnego Ministerstwa Rozwoju Regionalnego: www.funduszestrukturlane.gov.pl.
• 10. Strona internetowa Ośrodka informacji ONZ w Warszawie: www.unic.un.org.pl.
• 11. Strona internetowa Ministerstwa Rozwoju Regionalnego: www.mrr.gov.pl.a. materiały z konferencji prasowej z dnia 8 lutego 2007 r. pt. „Poziom wykorzystania funduszy strukturalnych – Polska na tle państw członkowskich, które wstąpiły do UE w 2004 roku”, b. Informacja miesięczna na temat poziomu wykorzystania funduszy europejskich – stan na 31 stycznia 2008 r.
• 12. Strona internetowa organizacji ekologicznej WWF: www.wwf.pl.
• 13. Strona internetowa Centrum Informacji o Środowisku: www.ekoportal.pl.
• 14. Strona internetowa- Portal Unii Europejskiej: www.europa.eu.
• 15. Konstytucja RP z dnia 02.04.1997 Dz. U. Nr 78, poz. 483.
• 16. Ustawa z dnia 13.11.2003 o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. Nr 203, poz. 1966).
• 17. Ustawa z dnia 08.03.1990 o samorządzie gminnym (Dz. U. Nr 142, poz. 1591).
• 18. Uchwała z dnia 10.05.1991 w sprawie polityki ekologicznej (M.P. Nr 18, poz.118).
• 19. Uchwała z dnia 19.01.1995 w sprawie polityki zrównoważonego rozwoju (M. P. Nr 4, poz. 47).