Procesy metropolizacji przestrzeni miejskiej

• Autorzy: Hajduk S.

Warianty tytułu

EN

Metropolitan processes of urban development

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Polskie miasta w ostatniej dekadzie uległy diametralnym przekształceniom przestrzenno-społecznym. Wzrost liczby mieszkańców spowodował rozlewanie się zabudowy miejskiej w przestrzeni. Centra miast stają się często obszarami o bardzo niskiej jakości, a przestrzenie ludyczne przenoszą się na jego obrzeża lub nawet na peryferie miasta, gdzie lokalizowane są centra handlowo-rozrywkowe. Przestrzeń miejską cechują silne kontrasty między fragmentami nowoczesnej zabudowy biurowej, mieszkaniowej i luksusowymi centrami handlowymi a socjalistycznymi wielkimi zespołami mieszkaniowymi i zdegradowaną przestrzenią publiczną. W polskich miastach obserwuje się dezindustrializację. Spadek zatrudnienia w przemyśle został przejęty przez wzrost liczby pracowników usług wyższego rzędu. Zmiany struktury zawodowej i społecznej wpływają na przekształcanie przestrzeni miast. Skutkiem tego jest zabudowywanie obszarów centralnych miast wysokimi budynkami biurowymi. Następuje silna segmentacja rynku pracy, podział na wysoko wykwalifikowanych, osiągających bardzo wysokie zarobki specjalistów i mało zarabiających, zagrożonych bezrobociem pracowników usług niskiej jakości. Nowym zjawiskiem w Polsce jest proces "gettowienia" mieszkalnictwa. Towarzyszy temu specyficzny model życia mieszkańców miast "z wyższej klasy średniej", który toczy się między ogrodzonym zespołem mieszkaniowym, biurowcem i galerią handlowo-rozrywkową. Bardzo mała ilość miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego powoduje brak ładu przestrzennego w miastach. Nowe budynki lokalizuje się często na przypadkowo wolnych działkach, bez związku z otoczeniem. W polskich miastach spotykamy chaos przestrzenny, który jest równoznaczny z zaniedbaniem, dekapitalizacją przestrzeni i destrukcją zasobów przyrody. Stanowi to wynik złej sytuacji i kontrastów społeczno-ekonomicznych, słabości prawa planistycznego i korupcji. Jednym ze sposobów przeciwdziałania chaosowi przestrzennemu w miastach będzie wprowadzenie standardów urbanistycznych, które ułatwią proces inwestycyjny.

EN

In the last decade Polish cities have emerged diametrical spatial and social transformation. The increase in the number of inhabitants has caused urban development spoil out in space. The city centers often become the areas of a very low quality and people migrate on the outskirts of the particular city. A very small number of local plans connected with land management brings about the lack of spatial orderliness in cities. The spatial chaos that is seen in large cities is equivalent to negligence, recapitulation of space and destruction of environmental resources. This constitutes to bad situation and social-economic contrasts, weakness of urban built-up law and corruption. One of the ways to counteract the spatial chaos in large cities will be to introduce some urban standards which will simplify the investment process.

Słowa kluczowe

PL

metropolizacja; przestrzeń miejska

EN

metropolitan processes; urban development

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Politechniki Białostockiej. Ekonomia i Zarządzanie
• Rocznik: 2008
• Tom: Z. 11
• Strony: 87--96
• Opis fizyczny: Bibliogr. 13 poz., tab.

Twórcy

autor

Hajduk S.

• Politechnika Białostocka, Katedra Zarządzania Produkcją, Białystok

Bibliografia

• 1. Gettoizacja polskiej przestrzeni miejskiej, red. B. Jałowieckiego i W. Łukowskiego, Scholar, Warszawa 2007.
• 2. Globalne problemy tożsamości miast, red. H. Zaniewskiej, A. Nadolnego, PP, Poznań 2007.
• 3. Gorzelak G., Smętkowski M., Metropolia i jej region w gospodarce informacyjnej, SCHOLAR, Warszawa 2005.
• 4. Jałowiecki B., Szczepański M., Miasto i przestrzeń w perspektywie socjologicznej, Scholar, Warszawa 2006.
• 5. Jędraszko A., Zagospodarowanie przestrzenne w Polsce: drogi i bezdroża regulacji ustrojowych, UMP, Warszawa 2005.
• 6. Małysa-Sulińska K., Normy kształtujące ład przestrzenny, Oficyna, Warszawa 2008.
• 7. Planowanie i zarządzanie w obszarach metropolitarnych, red. T. Markowskiego, KPZK PAN, Warszawa 2005.
• 8. Polska regionalna i lokalna w świetle badań EUROREG-u, red. G. Gorzelaka, Scholar, Warszawa 2007.
• 9. Przestrzeń rezydencjonalna w miastach polskich, red. T. Marszała i D. Stawasz, KPZK PAN, Warszawa 2005.
• 10. Raport o stanie i uwarunkowaniach realizacji prac planistycznych w gminach na koniec 2005 roku, red. P. Śleszyńskiego, Warszawa 2006.
• 11. Regionalne problemy tożsamości miast, red. H. Zaniewskiej, A. Nadolnego, PP, Poznań 2007.
• 12. Śleszyński P., Stan i uwarunkowania realizacji prac planistycznych w gminach w 2004 roku (analiza wstępna), Warszawa 2006.
• 13. Transformacja zdegradowanych struktur przestrzennych metropolii polskich, red. T. Parteki, KPZK PAN, Warszawa 2005.