Rola religii w kształtowaniu przestrzeni domu wiejskiego

• Autorzy: Sulima M.

Warianty tytułu

EN

The influence of religion in organising the space of the country house

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Religia wywierała ogromny wpływ na całokształt życia społecznego w kulturze polskiej wsi. Jej oddziaływanie przejawiało się niemal we wszystkich etapach życia: obrzędach, obyczajowości, a także w organizowaniu przestrzeni domostwa. Praktyki religijne wpisane w obręb obrzędowości domowej, tak istotne w kulturze ludowej, są kategorią nadal istotną w życiu wsi. Do dziś zachowało się wiele z tych elementów i rytuałów, co świadczy o tym, że religijność domowa może być nadal uznawana za tradycyjną - związaną z "wiarą ojców". Artykuł oparty na materiałach etnograficznych pokazuje, proces kształtowania się prywatnego obszaru zamieszkania człowieka w kulturze polskiej wsi. Praca nawiązuje do tekstu "Symboliczne przestrzenie domu" zamieszczonego w Zeszytach Naukowych PB nr 20 , w którym, analizując rozważania filozofów XX w.: M. Eliadego i G. van der Leeuwa, przedstawi obraz domu, jako przestrzeni świętej sacrum.

EN

The theme of this article is showing the sacral space of a rural house. The religion had a significant influence on human life. It appeared in every part of his life: ritual situations, and everyday inhabited space. The house was divided into the profanum and sacrum sphere. First of them was connected with everyday duties related to the main home implements such as: a window, a table, a stove and a door. Using them was linked with spiritual rituals. The second sphere was located outside the house where everything was unknown and unfamiliar. This essay aims at presenting the infuence of religion and faith on organising the interior of the house as a crucial element of the Polish rural culture. My work is based on ethnographic sources.

Słowa kluczowe

PL

dom; religia; tradycja; okno; stół; święty kąt; piec; drzwi; próg

EN

house; religion; tradition; table; window; stove; threshold

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Politechniki Białostockiej. Architektura
• Rocznik: 2008
• Tom: Z. 21
• Strony: 81--91
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz.

Twórcy

autor

Sulima M.

• Politechnika Białostocka, Zakład Urbanistyki i Planowania Przestrzennego, Białystok

Bibliografia

• 1. Bajburin A.K., W sprawie opisu struktury słowiańskiego rytuału budowniczego, Polska Sztuka Ludowa, Konteksty nr 3, 1990.
• 2. Benedyktowicz D.,Z., Symbolika domu w tradycji ludowej (cz. I), Polska Sztuka Ludowa, Konteksty nr 3, 1990.
• 3. Benedyktowicz D., Z., Symbolika domu w tradycji ludowej (cz. II), Polska Sztuka Ludowa, Konteksty nr 4, 1990.
• 4. Bułat J., Przestrzeń sakralna domu wiejskiego albo okno i stół, Polska Sztuka Ludowa, Konteksty nr 4, 1990.
• 5. Bystroń J. S., Tematy, które mi odradzano, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa, 1980.
• 6. Czarnowski S., Podział przestrzeni i jej rozgraniczenie w religii i magii, (w:) S. Czarnowski, Dzieła, t.3, Warszawa, 1956.
• 7. Dalewski Z., Zakładziny: obrzęd i mit. O słowiańskich zwyczajach i wierzeniach związanych z budową domu i zakładaniem miasta, Polska Sztuka Ludowa, Konteksty nr 4, 1990.
• 8. Dworakowski S., Kultura społeczna ludu wiejskiego na Mazowszu nad Narwią, Białystok, 1964.
• 9. Kubiak I., K., Chleb w tradycji ludowej, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa, 1981.
• 10. Szewczyk–Wierzbicka H., Semiotyka stołu w przestrzeni izby weselnej, Konteksty nr 4, 1990.