Badania rtęci w wybranych złożach ropy naftowej regionu karpackiego

• Autorzy: Klojzy-Karczmarczyk B. , Mazurek J.

Warianty tytułu

EN

Research on mercury content in selected petroleum deposits of Carpathian region (Poland)

• Konferencja: Zagadnienia surowców energetycznych i energii w gospodarce krajowej (22 ; 19-22.10.2008 ; Ustroń, Polska)
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Występowanie rtęci w złożach węglowodorów, takich jak złoża ropy naftowej i gazu ziemnego, jest zjawiskiem powszechnie znanym. Zawartość rtęci w ropie naftowej pochodzącej z różnych złóż światowych wynosi, od wartości zbliżonych do zera do ponad 20 ppm. Rtęć występująca wraz z innymi domieszkami w ropie naftowej, stanowi jeden z najbardziej niekorzystnych czynników, obniżających jej jakość i jednocześnie wpływających na zanieczyszczenie środowiska. Rtęć związana w środowisku glebowym pochodzi, w znacznym stopniu, z przemysłowych ognisk zanieczyszczeń, wśród których dominują między innymi procesy spalania różnego rodzaju paliw konwencjonalnych, będących produktami destylacji ropy naftowej. W paliwach tych stwierdza się często podwyższony poziom rtęci. Wpływ spalania paliw ciekłych na podwyższenie zawartości rtęci w glebie, stwierdzono między innymi w wyniku badań próbek gruntów pobranych z bezpośredniego otoczenia drogowych szlaków komunikacyjnych. W pracy przedstawiono wyniki badań zanieczyszczenia rtęcią ropy naftowej, pochodzącej z kilku polskich złóż, eksploatowanych w regionie karpackim. Do badań wytypowano próbki ropy naftowej pochodzące ze złóż: Brzegi, Grabownica Wieś, Harklowa, Krościenko, Wola Jasienicka. Są to złoża ropy o różnej wydajności ale zbliżone genetycznie. Wyniki badań potwierdziły, że rtęć występuje w ropie naftowej w zróżnicowanych ilościach i często w próbkach pochodzących z podobnych genetycznie złóż. Zawartości rtęci w ropie mogą różnic się nawet o kilka rzędów wielkości. W żadnej z badanych próbek nie stwierdzono jednak ilości rtęci przekraczających 0,1 ppm. Może to oznaczać, że karpackie złoża ropy naftowej charakteryzują się względnie niską zawartością rtęci.

EN

The occurrence of mercury in hydrocarbon deposits such as petroleum and natural gas deposits is a well known phenomenon. Mercury content in petroleum from diverse deposits worldwide varies from around 0 to over 20 ppm. Mercury with other additions which occur in petroleum is one of the most unfavourable factors which decrease its quality and contaminate the environment. Mercury trapped in soil mostly originates from industrial pollution and predominantly combustion processes of conventional fuels which are the products of petroleum distillation. Such fuels frequently have a higher mercury content. The impact of liquid fuel combustion on an elevated concentration of mercury in soil was determined based on studies of soil samples collected in an immediate vicinity of road transportation routes. This paper shows the results of studies on mercury contamination in petroleum from several Polish deposits in the Polish Carpathian mountains. Samples of petroleum from the following locations were collected: Brzegi Dolne, Grabownica, Harklowa, Krościenko, Wola Jasienicka. The efficiency of these deposits varies but they are genetically related. Study results confirmed that mercury occurs in petroleum deposits in diverse quantities and frequently samples from genetically related deposits displayed mercury content which differed up to several times. However, in none of the studied samples did mercury exceed 0.1 ppm. This may imply that the Carpathian petroleum deposits contain a relatively low amount of mercury.

Słowa kluczowe

PL

region karpacki; złoża ropy naftowej; rtęć w ropie; spalanie paliw

EN

Carpathian region (Poland); petroleum deposits; mercury content in petroleum; fuel combustion; emission of pollutants

• Wydawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Czasopismo: Polityka Energetyczna
• Rocznik: 2008
• Tom: T. 11, z. 1
• Strony: 211--217
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Klojzy-Karczmarczyk B.

autor

Mazurek J.

• Polska Akademia Nauk, Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią, Kraków

Bibliografia

• [1] Bilans Gospodarki Surowcami Mineralnymi Polski i Świata 2001-2005. Ministerstwo Środowiska, Polska akademia Nauk, Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią, Kraków 2007.
• [2] Bilans Zasobów Kopalin i Wód Podziemnych w Polsce. Wydawnictwo PIG, Warszawa 2007.
• [3] BOJAKOWSKA L, SZCZĘŚNIAK H., 1993 - Zagrożenie naturalnego środowiska w Polsce w wyniku spalania węgli. Przegląd Geologiczny nr 4, s. 252-257, Warszawa.
• [4] HINTELMANN H., HEMPEL M., WlLKEN R., 1995 - Observation of unusual organic mercury species in soil and sediments of industrially contaminated sites. Evironmental Science & Technology vol. 29, pp. 1845-1850.
• [5] KABATA-PENDIAS A., PENDIAS H., 1993 - Biogeochemia pierwiastków śladowych. Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa.
• [6] KLOJZY-KARCZMARCZYK B., MAZUREK J., 2005 - Rtęć w strefie aeracji otoczenia drogi krajowej 79 na odcinku Chrzanów - Kraków. XII Sympozjum „Współczesne Problemy Hydrogeologii". Toruń, tom XII, s. 337-344.
• [7] KLOJZY-KARCZMARCZYK B., MAZUREK J., 2006 - Obieg rtęci w systemie biologiczno-me-chanicznej oczyszczalni ścieków komunalnych. Wyd. IGSMiE PAN, Gospodarka Surowcami Mineralnymi t. 22, z. spec. 1, str. 139-148.
• [8] KLOJZY-KARCZMARCZYK B., MAZUREK J., 2007 - Rtęć w osadach dennych rzeki w- strefie zasilania poziomu triasowego. XIII Sympozjum „Współczesne Problemy Hydrogeologii". Kraków-Krynica, tom XIII cz.3, s. 563-571.
• [9] KLOJZY-KARCZMARCZYK B., MAZUREK J., 2007 - Zanieczyszczenie gleby związkami rtęci w zasięgu oddziaływania konwencjonalnej elektrowni na paliwo węglowe. Polityka Energetyczna t. 10, z. spec. 2, s. 593-601.
• [10] MAZUREK J., 2001 - Występowanie rtęci w środowisku przyrodniczym oraz sposoby jej oznaczania. Czasopismo Techniczne, Kraków.
• [11] 0'NEIL P., 1997 - Chemia środowiska. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa - Wrocław.
• [12] SZPADT R. 1994 - Zanieczyszczenie środowiska rtęcią i jej związkami. Biblioteka Monitoringu Środowiska PIOŚ, Warszawa.