Próba oceny stanu zanieczyszczenia wód zwązkami azotu w świetle przepisów Unii Europejskiej

• Autorzy: Szczykowska J.

Warianty tytułu

EN

The estimation of warer's pollution by nitrogen compounds based on European Union's regulations

• Konferencja: Gospodarka wodno-ściekowa i odpadowa w świetle integracji Polski z Unią Europejską (9 ; 2001 ; Supraśl ; Polska)
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Problem jakości wód ujmowanych do celów pitnych jest zagadnieniem wyjątkowo ważnym. W szczególny sposób dotyczy on terenów intensywnie wykorzystywanych rolniczo, o zapóźnionej infrastrukturze sanitarnej. Oprócz najbardziej rozpowszechnionych w środowisku wodnym form występowania azotu, takich jak azotany, azotyny i azot amonowy często występują organiczne związki azotowe, należące zarówno do związków białkowych (aminokwasy, białka) jak i związki pozabiałkowe (mocznik, nitrobenzen, pirydyna). Głównymi źródłami azotu organicznego w wodach są obumarłe szczątki roślin i zwierząt, w tym nawozy pochodzenia organicznego jak obornik, gnojowica, ścieki związane z rolnictwem oraz wszelkie składowiska odpadów stałych zawierające materię organiczną. Pobieranie azotynów wraz z wodą i innymi produktami spożywczymi jest szkodliwe dla zdrowia ze względu na powstawanie methemoglobiny, która nie ma zdolności odwracalnego wiązania tlenu. Azotany są również szkodliwe, ponieważ pod wpływem mikroflory jelitowej mogą ulegać redukcji do azotynów. Ponadto obecność azotanów i azotynów w żywności jest nie tylko szkodliwa ze względu na ich toksyczność, ale także dlatego, że mogą być one prekursorami kancerogennych N-nitrozozwiązków. Prowadzone są wieloletnie, fizyczno-chemiczne badania wód studziennych, ze szczególnym uwzględnieniem form azotu jako wskaźnika o wiodącym znaczeniu przy ocenie poziomu zanieczyszczenia Przy czym monitoringiem objęto trzydzieści studni zlokalizowanych na terenach wiejskich woj. podlaskiego, a do prezentacji w niniejszej pracy wytypowano jedynie pięć obiektów badawczych. Znaczne zanieczyszczenie związkami azotu wód pochodzących z 60% analizowanych studni, w zasadzie eliminuje je z użytkowania gospodarczego, z uwagi na bezpośrednie zagrożenie zdrowia ludzi i zwierząt. Ponadto takie wody nie nadają się również do nawadniania roślin przeznaczonych do bezpośredniego spożycia oraz do produkcji zdrowej żywności. Należy jednak stwierdzić, że przebadane studnie pomimo ich niezadowalającego stanu sanitarnego są eksploatowane stale gdyż stanowią one najczęściej jedyne źródło wody pitnej na terenach wiejskich.

EN

Nitrogen, one of the most wide-spread element of the biosphere, is an indispensable component for life of plants and animals. The higher and higher concentration of manure components, particularly of nitrogen origin, is observed in environmental waters. Although in water environment the most frequently met forms of nitrogen are nitrates, nitrites and ammonium nitrogen, there can be also organic nitrogen constituents type of albumen compounds amino-acids, proteins as well as nonalbumens such as urea, pyridine, nitrobenzene and the others. High concentration of nitrates and nitrites in drinking water results in considerably increased toxic properties of the water. Both nitrates as well as nitrites are regarded at the first place as kancerogenic and mutagenous nitrosoamines. Creation of nitrocompounds can pass unenzimatic, at low pH, for example in natural or hyperacid stomach fluid. Moreover it can be catalysed by bacteria in neutral pH or light alkaline reaction. It was observed high level of pollution of nitrogen compounds above admissible standards obligatory in Poland and EU. In spite of it most of well water in Podlaskie voivodship are still exploited.

Słowa kluczowe

PL

jakość wody; normatywy Unii Europejskiej; związki azotowe

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Politechniki Białostockiej. Inżynieria Środowiska
• Rocznik: 2001
• Tom: Z. 15
• Strony: 37--40
• Opis fizyczny: Bibliogr. 6 poz., tab.

Twórcy

autor

Szczykowska J.

• Politechnika Białostocka, Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska, ul. Wiejska 45 E, 15-351 Białystok