Metody syntaksonomii numerycznej i sposoby ich wykorzystania w analizie zróżnicowania roślinności

• Autorzy: Łaska G.

Warianty tytułu

EN

Methods of numerical syntaxonomy and their application in analysis of vegetation changes

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W niniejszym opracowaniu przedstawiono niektóre typy problemów, z którymi spotkano się w trakcie analizy statystycznej bogatego materiału zdjęciowego zbiorowisk zastępczych z terenu Puszczy Knyszyńskiej. Celem niniejszego opracowania jest ocena przydatności zastosowanych procedur badawczych dwóch różnych programów statystycznych (MVSP i SYN-TAX), dwóch różnych skal ilościowości (Londo i Braun-Blanqueta) i ich transformacji. Próbowano w ten sposób odpowiedzieć na pytanie - jakie należy przyjąć odpowiednie kryterium do klasyfikacji danych fitosocjologicznych zbiorowisk zastępczych przy zastosowaniu metod syntaksonomii numerycznej, które pozwolą na otrzymanie najbardziej wiarygodnych końcowych wyników analizy. W wyniku przeprowadzonej klasyfikacji numerycznej z zastosowaniem różnych transpozycji i transformacji danych (Tab. 1-2), na przykładzie zdjęć fitosocjologicznych zbiorowisk porębowych otrzymano 1 dendryt i 16 różnych dendrogramów (Fig. 1-17, Tab. 5). Na ich podstawie stwierdzono, że przydatność obu programów statystycznych, w zależności od różnorodności plików wejściowych (Tab. 3-4) i wyjściowych oraz od wyboru odpowiedniej skali ilościowości, jak też i innych wstępnych operacji wiążących się z różnymi sposobami transformacji danych (Tab. 1-2) czy też końcowymi wynikami ich zróżnicowanej analizy numerycznej jest różna. Porównanie otrzymanych dendrogramów pozwala stwierdzić, że te same dane są bardziej wiarygodnie uporządkowane przez program MVSP niż Syn-Tax. Ponadto stwierdzono również, że łatwość odczytania danych w końcowych plikach klasyfikacji numerycznej określających podobieństwo poszczególnych zdjęć w programie MVSP jest o wiele wyższa niż w programie Syn-Tax. Analiza kryterium wyboru skali ilościowości wykazała, że bardziej wiarygodne wyniki klasyfikacji można uzyskać przy wykorzystaniu znacznie dokładniejszej skali ilościowości Londo niż skali Braun-Blanqueta. Biorąc pod uwagę konieczny warunek transformacji danych, gdzie preferuje się transformację danych na skalę Janssena, stwierdzono, że wyniki klasyfikacji numerycznej wskazują na wyższą precyzję klasyfikacji przy zastosowaniu ilościowości gatunków oznaczonej w skali Londo niż skali Braun-Blanqueta, poprzez wyróżnienie mniejszej liczby jednostek syntaksonomicznych sklasyfikowanych na podstawie wyższych współczynników podobieństwa florystycznego (Fig. 4-5, Fig. 12-13, Tab. 5). Biorąc pod uwagę wszystkie analizy numeryczne przeprowadzone dla danych jakościowych i ilościowych (binarnych), z wykorzystaniem różnych współczynników podobieństwa florystycznego, stwierdzono, że najbardziej wiarygodne wyniki w niniejszej pracy uzyskano przy zastosowaniu skali ilościowości Londo po transformacji danych na skalę Janssena (Fig. 5, Fig. 13). W tym przypadku otrzymane końcowe wyniki analiz numerycznych, zarówno w programie Syn-Tax jak i w programie MVS, dały jednorodny wynik klasyfikacji.

EN

The paper presents selected problems encountered in statistical analysis of rich phytosociological material of secondary communities in Knyszynska Forest. The aim of study is an assessment of suitability of research procedures of two different statistical programs MVSP and SYN-TAX, two different numerical scales (Londo and Braun-Blanquet) and their conversions.The question was to establish a proper criterion for classification of phytosociological data on secondary communities ensuring the most reliable results of the analysis performed by the methods of numerical syntaxonomy.

Słowa kluczowe

PL

syntaksonomia numeryczna; Puszcza Knyszyńska

EN

Knyszyn Forest; numerical syntaxonomy

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Politechniki Białostockiej. Inżynieria Środowiska
• Rocznik: 2001
• Tom: Z. 12
• Strony: 83--119
• Opis fizyczny: Bibliogr. 38 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Łaska G.

• Katedra Ochrony Gleby i Powierzchni Ziemi, Politechnika Białostocka, ul. Wiejska 45 A, 15-351 Białystok

Bibliografia

• BRZEZIECKI B. 1984: Zastosowanie metody „wzajemnego uśredniania" Hilla do porządkowania danych fitosocjologicznych. Wiadomości Ekologiczne 30(3): 281-293.
• BRZEZIECKI B. 1988: Wykorzystanie programów z pakietu Wildiego i Orlóciego do analizy danych fitosocjologicznych. Wiadomości Ekologiczne 34(4):415-429.
• CZERWIŃSKI A. Kręgi dynamiczne roślinności leśnej Puszczy Knyszyńskiej w skali 1:25000 (Mnskr.).
• DZWONKO Z. 1977 a: The use of numerical classification in phytosociology. Fragm. Flor. et Geobot. 23 (3/4): 327-343.
• DZWONKO Z. 1977 b: A numerical classification of the forest communities of the Slonne Góry Mountains (Polish Eastern Carpathians). Fragm. Flor. et Geobot. 23 (3/4): 345-353.
• DZWONKO Z. 1978: Application of Jaccerd's and Sörensen's formulas in numerical comparison and classification of phytosociological records. Zesz. Nauk. UJ. Prace Bot. 6: 23-38.
• DZWONKO Z. 1986: Klasyfikacja numeryczna zbiorowisk leśnych polskich Karpat. Fragm. Flor. et Geobot. 30: 93-167.
• DZWONKO Z., GRODZIŃSKA K., 1979: Numerical classification of epilithic and xerothermic communities in the Pieniny Mountains (Western Carpathians). Fragm. Flor. et Geobot. 25 (4): 493-508.
• DZWONKO Z., KOZŁOWSKI W.M., 1980: Analiza głównych współrzędnych i jej zastosowanie w synekologii. Wiadomości Ekologiczne, 26(3): 265-277.
• GAUCH H. G. 1981: Multivariate analysis in community ecology. Cambridge University Press, Cambridge. 298 pp.
• GREEN R. H. 1979: Sampling design and statistical methods for environmental biologists. Wiley, New York. 257 pp.
• HILL M. O. I979a: Decorana - a Fortran program for detrended correspondence analysis and reciprocal averaging. Ecology and Systematic, Cornell University, Ithaca, New York, USA, 52pp.
• HILL M. O. 1979b: Twinspan - a Fortran program for arranging multivariate data in an ordered two-way table by classification of the individuals and attributes. Ecology and Systematic, Cornell University, Ithaca, New York, USA, 90pp.
• JACCARD P. 1908: Nouvelles recherches sur la distribution flora/e. Bull. Soc. Vaud. Sci. Nat. 44: 223-270.
• JANSSEN J. G. M. 1975: A simple clustering procedure for preliminary classification of very large sets of phytosociological releves. Vegetatio 30 (1): 67-71.
• JASIEWICZ A. 1986: Nazwy gatunkowe roślin naczyniowych flory polskiej. Fragm. Flor. et Geobot. 30 (3): 217-285.
• KOVACH L. W. 1986-1993: MVSP Plus, version 2.1. Users' Manual. Kovach Computing Services, Pentraeth, Wales U.K. 55 pp.
• KUHN N. 1983: VEGTAB, ein Computer-Program als Hilfe zur tabellarischen Vegetationsgliederung. Tuexenia 3: 499-522.
• KULCZYŃSKI S. 1927: Pflanzenassoziationen der Pieninen. Extrait Bull. Acad. Pol. Sci. Ser. B, pp. 57-203.
• MAAREL VAN DER E. 1979: Multivariate methods in phytosociology, with reference to the Netherlands. W: Werger M. J. A. (red.), The study of vegetation, pp. 161-225. The Hague, Boston, London, Junk by Publishers.
• MATUSZKIEWICZ W. 1948: Roślinność lasów Lwowa. Ann. Univ. Mariae Curie-Skłodowska, Sect. C. 3: 119-194.
• MATUSZKIEWICZ J. 1976: Przegląd fitosocjologiczny zbiorowisk leśnych Polski. Część 3. Lasy i zarośla lęgowe. Phytocoenosis 5 (1): 3-66.
• MATUSZKIEWICZ J. 1977: Przegląd fitosocjologiczny zbiorowisk leśnych Polski. Część 4. Bory świerkowe i jodłowe. Phytocoenosis 6 (3): 151-226.
• MATUSZKIEWICZ W. 1981: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. PWN, Warszawa, 298 pp.
• MATUSZKIEWICZ W., MATUSZKIEWICZ A. 1973: Przegląd fitosocjologiczny zbiorowisk leśnych Polski. Część 1. Lasy bukowe. Phytocoenosis 2 (2): 143-202.
• MATUSZKIEWICZ W., MATUSZKIEWICZ J. 1973: Przegląd fitosocjologiczny zbiorowisk leśnych Polski Część 2. Bory sosnowe. Phytocoenosis 2 (4): 273-356.
• MATUSZKIEWICZ W., POLAKOWSKA M. 1955: Materiały do fitosocjologicznej systematyki borów mieszanych w Polsce. Acta Societalis Botanicorum Poloniae, 24: 421-458.
• MEDWECKA-KORNAŚ A. 1977: Zespoły leśne i zaroślowe. W: W. Szafer, K. Zarzycki (red.), Szata roślinna Polski, t.1: 383-441. PWN, Warszawa.
• MOTYKA J. 1947: 0 zadaniach i metodach badań geobotanicznych. Ann. UMSC, Sec. C, Suppl. I, 1-168.
• NIENARTOWICZ A., WARACHOWSKA K.,WOJDYLO K. 1990: Sposoby przygotowania danych w numerycznej syntaksonomii roślin. Wiadomości Ekologiczne, 36(3): 111-122.
• OCHYRA R., SZMAJDA P.1978: An Annotated List of Poland Mosses. Fragm. Flor. et Geobot. 24 (1): 92-145.
• ORLÓCI L. 1975: Multivariate analysis in vegetation research. Dr W. Junk B. V. Publishers, The Hague. 276 pp.
• ORLÓCI L. 1978: Multivariate analysis in vegetation research. Dr W. Junk B. V. Publishers, The Hague. 451 pp.
• PIELOU E. C. 1977: Mathematical ecology. Wiley-Interscience, New York, 385 pp.
• RALSTON A. 1983: Wstęp do analizy numerycznej. PWN, Warszawa, 550 pp.
• SCHWICKERATH M. 1954: Die Landschaft und ihre Wandlung auf geobotanischer Grundlage entwickelt und erläuter im Bereich des Messtichblattes Stolberg. Aachen. 128 pp.
• WILDI 0. 1979: GRID - a space density analysis for recognition of noda in vegetation samples. Vegetatio 41: 95-100.
• WILDI O., ORLÓCI L. 1983: Managment and Multivariate Analysis of Foresty Research, CH 8903, Brimensdorf.