Właściwości sorpcyjne plioceńskich iłów z KWB "Bełchatów" do neutralizacji kationów metali ciężkich

• Autorzy: Gąsiński A. , Sałaciński R.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Istotną częścią skał nadkładowych zdejmowanych podczas udostępniania złoża węgla brunatnego na Polu "Szczerców" w KWB "Bełchatów" stanowią iły plioceńskie. Wykonane badania miały na celu określenie ich surowcowych właściwości jakościowych, a przede wszystkim zróżnicowania składu mineralnego, chemicznego i uziarnienia. Docelowym zadaniem było określenie na drodze eksperymentalnej ich właściwości sorpcyjnych i ustalenie korelacji pomiędzy tym parametrem a zróżnicowaniem cech petrologiczno-mineralogicznych. Próbki kopalin ilastych pobrano z poziomu III i IV pola "Szczerców", tak by reprezentowały one typową litologię dla ilastych skał nadkładu. Dla porównania pobrano również próbkę iłów podścielających węgiel w polu "Bełchatów". Uzyskane wyniki badań świadczą o ścisłych zależnościach istniejących pomiędzy cechami petrologiczno-mineralogicznymi a właściwościami sorpcyjnymi badanych iłów. Są one tak wyraźne, że mogą być podstawą dla selekcjonowania odmian iłów o najbardziej optymalnych parametrach sorpcyjnych dla praktycznego wykorzystania przy neutralizacji metali ciężkich w wodach i płynnych odpadach.

EN

Clays rocks play important role in the beds overlying "Szczerców" field in brown coal deposit "Bełchatów". Samples of the clay raw materials were taken from III and IV level. The main goal of the research was to determinate mineral and chemical composition of theses rocks and their particle size distribution. Additionally, sorption properties of the raw clays were experimentally investigated. Then, sorption properties were correlated to mineral and chemical composition of investigated clay rocks. It was shown, that there is a strong dependence between the type of clay and its sorption capabilities. Basing on the results of geochemical and mineralogical investigation, clays of best sorption properties can be selected from rocks overlying brown coal deposit. These materials can be used to neutralize heavy metals in water solutions and fluid wastes.

Słowa kluczowe

PL

iły plioceńskie z Bełchatowa; kopaliny towarzyszące iłom; właściwości sorpcyjne iłów

EN

pliocene clays from Bełchatów; accompanying clay raw materials; sorption properties of clays

• Wydawca: Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Ceramiki i Materiałów Budowlanych
• Czasopismo: Szkło i Ceramika
• Rocznik: 2011
• Tom: R. 62, nr 5
• Strony: 13--18
• Opis fizyczny: Bibliogr. 9 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Gąsiński A.

autor

Sałaciński R.

• Uniwersytet Warszawski, Wydział Geologii

Bibliografia

• [1] Sałaciński R., GąsińskiA.: Charakterystyka mineralogiczna surowców ilastych z plioceńskich iłów z KWB "Bełchatów". Szkło i Ceramika, 2, 2011
• [2] Yamada H., Nakazawa H.: Isothermal treatment of regularly interstratified montmorillonit-beidellite at hydrothermal condition. Clays and Clay Minerals, Vol. 41, No. 6, 726-730, 1993.
• [3] Szamałek K., Speczik S.: Możliwości zastosowania krajowych surowców ilastych do utylizacji odpadów galwanicznych. Polski Biuletyn Ceramiczny, nr 8, 1994
• [4] Helios Rybicka E., Jędrzejczyk B.: Preliminary studies on mobilisation of copper and lead from contaminated soils and readsorption on competing sorbents. Applied Clay Science, 10, 1995.
• [5] Lin S.H., Juang R.S.: Heavy metal removal from water by sorption using surfactant-modified montmorillonite. Journal of Hazardous Materials B92, 2002.
• [6] Egirani D.E., Baker A.R., Andrews J.E.: Copper and zinc removal from aqueous solution by mixed mineral systems I. Reactivity and removal kinetics. Journal of Colloid and Interface Science 291, 2005.
• [7] Hyun S.P., Cho Y.H., Hahn P.S., Kim S.J.: Sorption mechanism of U(VI) on a reference montmorillonite: Binding to the internal and external surfaces. Journal of Radioanalytical and Nuclear Chemistry, Vol. 250, No. 1, 2001.
• [8] Rajaković-Ognjanović V., Aleksić G., Rajaković Lj.: Governing factors for motor oil removal from water with different sorption materials. Journal of Hazardous Materials 154, 2008.
• [9] Bajda T., Ratajczak T.: Możliwość wykorzystania bełchatowskich iłów beidellitowych jako sorbentów pierwiastków toksycznych na przykładzie związków chromu. Górnictwo Odkrywkowe, XLVII (2), 2005.