PL EN


Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
Tytuł artykułu

Możliwości kwantyfikacji synergizmu w tribologii.

Identyfikatory
Warianty tytułu
EN
About the possibility of quantification in tribology.
Języki publikacji
PL
Abstrakty
PL
W artykule omówiono najnowsze prace związane z synergizmem, zaproponowano pojęcie "synergizmu" i "współczynnika synergizmu", podano i omówiono definicję współczynnika synergizmu technologii, omówiono zdefiniowane potencjalne i użytkowe właściwości części maszyn i narzędzi, porównano pojęcia "systemu tribologicznego" z wprowadzonym pojęciem "systemu aerologicznego", podano przykłady kwantyfikacji właściwości tribologicznych niektórych systemów aerologicznych w takich samych warunkach smarowania i kwantyfikacji właściwości tribologicznych wybranych środków smarowych.
EN
The subject area of synergism began to be fashionable in the last years, but it was limited to verbally account of synergism effect. In 2000 year on proposed the introduction of idea of "synergism coefficient" to the quantification of define properties for minimum 2-elements system for quantitive them to determine. On the theme, of synergism coefficient of areological technology was executed some master's degree and one doctor's technical dissertation. In monografical book [1] generally the synergism of areological technology was described. It is true, that numerical it concerns areological technology, but in the conception it concerns not only this technologies, but generally all technologies, it is like elements and materials composition in construction and exploitation. In tribology for the theme of synergism over a dozen or so works was devoted, but without to give, of what synergism get about and what - numerically - the synergism existence was ascertained, and what the synergism was quantified. The synergism - reciprocal affect two or more factors (here: making or exploitation technology of areological system influencing on the friction and wear) either more effective then simple sum their separately affects, or egal the sum their separately affects (addytivism), or at last fewer effective, but always more then separatively affect of simple factor; at all cases can be obtain a new properties, not appearing by the working only one factor [1]. Above-mentioned kind of synergism - they are synergism: overall (complete), additiv and non-overall. Non-overall synergism - eatch positive co-operation minimum two factors. Overall synergism - particular strong cooperation only. Non-overall synergism appear very often, overall synergism - rarely. In the concerning to technology, synergism coefficient relate of the system of minimum two successive technological operation (ex. hardening and tempering), in the result of each change a determine properties of system (ex. strength, hardness, plasticity): in the simple case - only one, in the more complicated case - several properties. Synergism coefficient ks it is a multiplication factor of the change of "a" property, caused by the factor two "a2" in the rapport to this same property caused by the factor one "a1", and a factors are technological operations, by formula ks = a2/a1 Synergism of properties happen always for ks > 1. In tribology the notion of tribological system ST as a functional system two co-operating triboelements T1 i T2 and lubricant medium ŚS was introduced. In areology the notion of areological system SA as a system adequate: the core R + superficial layer WW or the base Pł (R+WW) + coating was introduced. In this mining: SA is a triboelement. Than: ST = T1 + ŚS + T2 = SA1 + ŚS + SA2 In this equation on seize functionally relations between tribology and areology and the fundamental bond between two sciences: the properties of ST depend from the properties of areological systems SA1 and SA2 of triboement T1 and T2 and from the kind and co-operation character with the lubricant medium ŚS. In the laboratory conditions triboelement T1 (or areological system SA1) usually is a investigated sample, and triboelement T2 (areological system SA2) is an antisample. In the real exploitation conditions the both triboelements (or both areological systems) are the co-operating tribological machine elements or tools and treat elements. Tribological system ST create friction point (WT). On the properties of friction point it is possible to influence by three ways: - by the using of different areological systems SA with just this same lubricant medium ŚS, - by the using of different lubricant mediums ŚS with just this same areological systems SA, - by the using different lubricant mediums ŚS and areological systems SA. In all this cases, in the result of co-operation of above mentioned of system elements it is possible to obtain: synergism, neutralism or antagonism of tribological properties, generally: wear and friction coefficient. The values of synergism for different elements and conditions was demonstrated.
Rocznik
Strony
17--29
Opis fizyczny
Bibliogr. 27 poz., rys., tab.
Twórcy
autor
  • Instytut Mechaniki Precyzyjnej, ul. Duchnicka 3, 01-796 Warszawa
Bibliografia
  • [1] Burakowski Т.: Rozważania o synergizmie w inżynierii powierzchni. Radom, Wydawnictwo Politechniki Radomskiej, 2004.
  • [2] Ferri R.: Issledovanije sinergeticheskogo modifikatora dlja vysokoprochnykh konstrukcjonnykh chugunov, Proc.: 34 Mezhdunarodnyjj Kongress Litejshhikov, Paris, Octobre 1967 (materiały tłumaczone na język rosyjski).
  • [3] Gawroński Z., Kruszyński В., Kula P.: Synergistic effects of thermo-chemical treatment and super abrasive grinding in gears manufacturing. Journal of Materials Processing, 2005, nr 159, s. 249-254.
  • [4] Krawiec S.: Wpływ synergizmu wybranych wypełniaczy w smarze na zwiększenie trwałości ślizgowych węzłów maszyn. Wrocław, Prace Naukowe Instytutu Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn Politechniki Wrocławskiej, 1998.
  • [5] Kupczyk M.: Jakość technologiczna i użytkowa ostrzy skrawających z powłokami przeciwzużyciowymi. Rozprawy, nr 30, Poznań, Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej 1997.
  • [6] Molenda J.: Mechanizmy synergetycznych oddziaływań środka smarowego i elementów węzła tarcia. Radom, Sprawozdanie końcowe z realizacji projektu badawczego KBN nr 7 T07B 02519, 2003.
  • [7] Burakowski Т.: Koefficent sinergizma (sinergetiki) technologii. Problemy Mashinostroenija i Automatizacji, 2002, nr 1, s. 54-57.
  • [8] Burakowski Т.: The proposal of determining quantitative synergism in surface engineering. Proc: 3-rd International Conference on Surface Engineering (Oct. 10—13, 2002, Southwest Jiaotong University, Chengdu, P.R. China). Wersja polska: O możliwościach kwantyfikacji oddziaływania synergicznego w inżynierii powierzchni, Prace Naukowe Politechniki Radomskiej, 2002, nr 1, s. 17-28.
  • [9] Burakowski Т.: Współczynnik synergizmu technologii. Inżynieria Materiałowa, 2000, nr 6, s. 245-247.
  • [10] Burakowski T.: Możliwość wykorzystania pojęcia „współczynnika synergizmu" w projektowaniu procesów technologicznych. Referat: Konferencja: „Projektowanie procesów technologicznych - TPP' 20O6", 19-20.10.2006 Poznań. Drak: Komisja Budowy Maszyn PAN -Oddział w Poznaniu, IX Kolejna publikacja „Projektowanie procesów technologicznych", 2006, s. 77-84.
  • [11] Tybel A.: Współczynnik synergizmu jako miara zmian eksploatacyjnych właściwości olejów smarowych na przykładzie dodatku węglanu morfoliny. Praca doktorska, Sulejówek, Wojskowy Instytut Techniki Pancernej i Samochodowej, 2003.
  • [12] Burakowski T.: Badanie synergizmu wybranych technik inżynierii powierzchni. Problemy Eksploatacji, 2000, nr 2, s. 55-66.
  • [13] Burakowski T.: Synergism in surface engineering, Physico-Chemical Mechanics of Materials. Spec. Issue, 2000, nr 1, s. 639-642.
  • [14] Burakowski T.: Synergizm w eksploatacji, Problemy Eksploatacji, 2001, nr 4, s. 89-102.
  • [15] Kupczyk M.: Inżynieria powierzchni. Powłoki przeciwzużyciowe na ostrza skrawające, Poznań, Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, 2004.
  • [16] Wiśniewski M.: Analiza systemowa zjawisk trybologicznych: w: „Tribologia i Trybotechnika” - praca zbiorowa pod red. M. Szczerka i M. Wiśniewskiego, Wyd.: Polskie Towarzystwo Tribologiczne - Instytut Technologii Eksploatacji - Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich, Radom 2000.
  • [17] Napadłek W.: Badania wpływu hartowania laserowego na wybrane właściwości użytkowe stali 40H. Praca doktorska, Wojskowa Akademia Techniczna, Warszawa 2002.
  • [18] Napadłek W., Przetakiewicz W.: Badania wpływu obróbki laserowej na właściwości tribologiczne stali 40H. „Prace Naukowe Instytutu Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn Politechniki Wrocławskiej”, nr 87, 2002, s. 251-254.
  • [19] Wierzchoń T., Sobiecki J.R., Fleszar A.: Properties of multicomponent layer produced by combined methods. Proceedings - The 6th International Seminar of IFHT, 15-18 Oct. 1997, Kyongju, Korea, s. 486-494.
  • [20] Kasprzycka E.: Opracowanie podstaw technologii wytwarzania multifunkcjonalnych warstw kompozytowych na bazie chromu i tytanu. Sprawozdanie z pracy IMP, nr 13.0.01.124.1, Warszawa 2003.
  • [21] Wieczorowski K. (kier. proj.): „Raport z projektu badawczego KBN nr 7 0834/91/01: Badania procesu skrawania materiałów trudno obrabialnych narzędziami ze specjalnie konstytuowaną warstwą wierzchnią o zwiększonej odporności z uwzględnieniem czynników fizykalnych wspomagających proces obróbki", Poznań 1993 (maszynopis).
  • [22] Kupczyk M. (kier. proj.): „Raport z projektu badawczego KBN nr 7 T08A 011 17: Badania właściwości technologicznych i eksploatacyjnych twardych powłok z azotku boru nanoszonych metodąimpulsowo-plazmową (PPD) na ostrza skrawające", Poznań 2002 (maszynopis).
  • [23] Vereščaka A.S., Tretjakov LP.: Režuščije instrumenty s iznosostojkimi pokrytjami. Mašinostrojenije, Moskva 1986.
  • [24] Morozov D.: Badania wpływu dodatku dyspersyjnych cząstek molibdenu i miedzi na tribologiczne własności cieczy smarująco-chłodzących. Praca doktorska, Politechnika Radomska, Wydział Mechaniczny, Radom 2000.
  • [25] Ozimina D.: Przeciwzużyciowe warstwy wierzchnie w układach tribologicznych, Seria: „Monografie, Studia, Rozprawy”, nr 33, Wydawnictwo Politechniki Świętokrzyskiej, Kielce 2002.
  • [26] Molenda J.: Mechanizmy synergetycznych oddziaływań środka smarowego i elementów węzła tarcia. Sprawozdanie końcowe z realizacji projektu badawczego KBN nr 7 T07B 025 19, Radom 2003.
  • [27] Bołdok Z., Burakowski T., Iwanow J., Tacikowski J.: Metody badań dyfuzyjnych warstw azotowanych przy niszczącym oddziaływaniu tarcia i korozji. Materiały: „XXV Jubileuszowa Szkoła Tribologiczna - Tribologia na progu trzeciego tysiąclecia”, Lądek Zdrój, 23-26 września 2003, Druk: „Prace Naukowe Instytutu Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn Politechniki Wrocławskiej", nr 87, seria 27, Wrocław, 2002, s. 40-46.
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.baztech-article-BOS5-0017-0080
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.