Miękkie metody estymacji prawdopodobieństwa w modelowaniu bezpieczeństwa systemów.

• Autorzy: Brandowski A.

Warianty tytułu

EN

Soft methods of probability estimation in system safety modelling.

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Dokonany został przegląd metody estymacji prawdopodobieństwa na podstawie sądów ujawnianych przez ekspertów, stosowanej w modelowaniu bezpieczeństwa systemów technicznych. Wyróżniono cztery grupy metod uznanych za odpowiednie w tym obszarze zastosowań. Są to metody: Mendela i Sheridana, klasyczna Cooke'a, porównywania parami oraz metody nazwane "prostymi". Zostały one opisane i poddane ocenie ze względu na możliwe obszary zastosowania. Zwrócono uwagę na niepewność wyników uzyskiwanych za pomocą miękkich metod estymacji prawdopodobieństwa, szczególnie w sytuacji, gdy sądy ekspertów nie są kalibrowane. Na niepewność tę ma istotny wpływ doświadczenie oraz wiarygodność ekspertów.

EN

Methodology of probability estimation on the base of expert judgments applied in the modelling of technology system safety has been presented. This methodology is used to safety model parameter estimation when lack of objective data for estimation. Two phases of estimation procedures have been described: elicitation the judgments from experts and processing the obtained data. Application of scoring rules for expert credibility evaluation has been focused too. Various kinds of expert errors have been depicted and analysed. Four groups of methods have been focused as especially appropriate in this case. These are methods Mendel and Sheridan, classic method of Cooke, paired comparison method and group of methods named "simple". The first method needs experts whose are very skilful in probabilistic estimations. The latter are appropriate in situation when experts have no experience in probability opinions expressing. Attention was paid on uncertainty those methods, which generally depend on experience and credibility of experts. The expert's judgments should be calibrated by objective data if they are available.

Słowa kluczowe

PL

prawdopodobieństwo; prawdopodobieństwo subiektywne; estymacja; model; parametr

EN

probability; subjective probability; estimation; model; parameters

• Wydawca: Komitet Budowy Maszyn PAN
• Czasopismo: Zagadnienia Eksploatacji Maszyn
• Rocznik: 2005
• Tom: Vol. 40, nr 1
• Strony: 181--190
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz.

Twórcy

autor

Brandowski A.

• Akademia Morska, ul. Morska 81/87, 81-225 Gdynia, fax: [phone],

Bibliografia

• [1] Apostolakis G., Mosleh A.: Expert Opinion and Statistical Evidence: an Application to Reactor Core Melt Frequency. Nuclear Science and Engineering Vol 70, 1979.
• [2] Brandowski A.: Metody szacowania parametrów modeli bezpieczeństwa systemów oceanotechnik. Politechnika Gdańska, Wydział Oceanotechniki i Okrętownictwa. Praca badawcza nr 32/2003/PB. Gdańsk 2003.
• [3] Cooke R.M.: Exerts in Uncertainty. Oxford University Press. New York, Oxford 1991.
• [4] Cooke R.M., van Steen J.F.J., Stobbelaar M.F., Mendel M.Mr.: Expert Opinions in Safety Study. Volume 3: Model Description Report. University of Technology, Netherlands Organization for Applied Scientific Research. 1989.
• [5] Goossens L.H.J., Cooke R.M, van Steen J.F.J.: Expert Opinions in Safety Study. Volume 1: Final Report. Delft University of Technology, Netherlands Organization for Applied Scientific Research. 1989.
• [6] Grabski F., Załęska-Fornal A.: Miękkie metody i algorytmy szacowania prawdopodobieństwa w modelach bezpieczeństwa systemów oceanotechniki - podstawy matematyczne. Politechnika Gdańska, Wydział Oceanotechniki i Okrętownictwa. Praca badawcza nr 39/2002/PB. Gdańsk 2002.
• [7] Jaźwiński J., Smalko Z.: Wykorzystanie metody ekspertowej do oszacowania parametrów rozkładu beta dla oceny nieuszkadzalności i bezpieczeństwa technicznych środków transportu. Wyd. Instytutu Technologii Eksploatacji, Radom 2001.
• [8] Kozielecki J.: Psychologiczna teoria decyzji. PWN, Warszawa 1977.
• [9] Mosleh A., Apostolakis G.: The Assessment of Probability Distributions from Expert Opinion with an application to Seismic Fragility Curves. Risk Analysis Vol. 6 No. 4, 1986.
• [10] Van Steen J.F.J., Gerlings P.D.: Expert Opinions in Safety Study. Volume 2: Literature Survey Report. Delft University of Technology, Netherlands Organization for Applied Scientific Research. 1989.
• [11] Winkler R.L.: The Quantification of Judgement: Some methodological suggestions. J. of American Statistical Association Vol. 62, 1967.
• [12] Winkler R.L.: The Assessment of Prior Distributions in Bayesian analysis. J. of American Statistical Association Vol. 62, 1967.