Spawanie stali przeznaczonych na elementy nakrytyczne kotłów

Lalik, S.; Niewielski, G.

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Spawanie stali przeznaczonych na elementy nakrytyczne kotłów

Autorzy

Lalik S. , Niewielski G.

Identyfikatory

Warianty tytułu

Welding of steels used for supercritical components of boilers

Konferencja

II Krajowa Konferencja "Nowe Materiały - Nowe Technologie w Przemyśle Okrętowym i Maszynowym", Międzyzdroje, 7-10 września 2003

Języki publikacji

Abstrakty

W pracy przedstawiono problemy spawalności stali przeznaczonych na elementy urządzeń energetycznych pracujących przy parametrach nadkrytycznych (temperatura pary 580/620 stopni Celsjusza, ciśnienie pary świeżej do 30 MPa). Zestawiono wyniki badań złącz spawanych ze stali T91, T92, HCM12 i HCM12A wykonanych różnymi technikami. Wykazano, że spawalność stali uzależniona jest od składu chemicznego oraz od położenia temperatury początku i końca przemiany martenzytycznej, a także kształtu krzywych CTPcS. Decydujące są zmiany struktury w SWC, a zwłaszcza przemiany fazowe, skłonność do rozrostu ziarn, procesy wydzieleniowe węglików i azotków wpływające na utwardzenie tego obszaru złącza. Ścisłe dotrzymywanie technologii spawania, a zwłaszcza dobór właściwych spoiw oraz zabiegów obróbki cieplnej przed i po spawaniu pozwala na uzyskiwanie połączeń o wymaganych właściwościach.

In this work are presented the problems connected with weldability of steels to be used for production of components of the power equipment working at supercritical conditions (steam temperature 580-620 degrees centigrade; fresh steam pressure up to 30 MPa). There is also a sheet with test results of welded joints made of steels: T91, T92, HCM12 and HCM12A, executed in various technologies. It is proven that the weldability of steels depends on their chemical composition, and on positioning of the start and end of martensite transformation, as well as on the shape of TTTaW (Time-Temperature-Transformation at Welding) curves. Critical are the structural changes in HAZ, and in particular the phase transformations, tendency to grain growth, precipitation processes of carbides and nitrides having influence on hardening of this joint area. Strict observing of welding technology, and especially selection of proper filler metal and heat treatment processes before and after welding, will allow to obtain the joints of required properties.

Słowa kluczowe

spawanie spawanie stali elementy nadkrytyczne kocioł spawalność urządzenia energetyczne parametry nadkrytyczne

welding welding of steels supercritical components boiler weldability power equipment supercritical conditions

Wydawca

Wydawnictwo SIGMA-NOT

Czasopismo

Inżynieria Materiałowa

Rocznik

2003

Tom

R. XXIV, nr 6

Strony

727--730

Opis fizyczny

Bibliogr. 16 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Lalik S.

Politechnika Śląska, Katedra Nauki o Materiałach

autor

Niewielski G.

Politechnika Śląska, Katedra Nauki o Materiałach

Bibliografia

1. Hernas A.: Żarowytrzymalość stali i stopów, Wydawnictwo Politechniki Siakiej, Gliwice 2000
2. Kozłowski R. H., Rutkowska A.: Nowe materiały dla energetyki konwencjonalnej i ich obróbka cieplna, Inż. Mater. nr 3/1998
3. Pasternak J., Hemas A., Niewielski G., Kiełbus A.: Nowe ferryyczne stale na elementy kotłów o parametrach nadkrytycznych, Krajowa Konferencja Dobór Materiałów Inż., Jurata, 1997
4. Brózda J., Zeman M., Łomozik M., Szubryt M.: Niektóre problemy spawalności stali typu P 91 ze stalami 10H2M i X20CrMoV12.1, onferencja Naukowo-Techniczna "Materiały i technologie większające trwałość elementów maszyn i urządzeń w przemyśle energetycznym". Ustroń, 1998
5. Zeman M., Szubryt M.: Spawalność martenzytycznych stali przeznaczonych do pracy w podwyższonych temperaturach w itunku X20CrMoV12.1 i P91, Konferencja Naukowo-Techniczna "Materiały i technologie zwiększające trwałość elementów maszyn i urządzeń w przem. Energ.", Ustroń, 1998
6. Brózda J., Łomozik M., Zeman M.: Spawanie stali P91 z innymi gatunkami stali do pracy w podwyższonych temperaturach. Biuletyn Instytutu Spawalnictwa nr 5,1997
7. Jakobova A., Vodarek V., Hennhofer K., Foldyna V.: Microstructure and creep properties of P91 steel and weldments, Proceedings of the 6th Liege Conference: Mat. for Power Eng., 1998
8. Kiełbus A, Pasternak J., Niewielski G., Deshayes F.: Wyniki badań struktury i własności nowej stali P92, Konferencja Naukowo - Techniczna „Materiały i technologie zwiększające trwałość elementów maszyn i urządzeń w przemyśle energetycznym". Ustroń, 1998
9. Hernas A., Lalik S., Niewielski G., Pasternak J.: Nowoczesne stale na rurociągi energet. i ich spawanie. Biuletyn I. S. nr 5,1999
10. Lalik S., Niewielski G., Pastemak J.: Wpływ cyklu cieplnego technologii spawania na strukturę i własności złączy ze stali KM12 i HCM12A, Przegląd Spawalnictwa nr 10-11,1999
11. Zeman M., Brózda J., Pasternak J.: Ocena spawalności stali ICM12A przeznaczonej na elementy kotłów energetycznych pracujące przy parametrach nadkrytycznych, Przegląd Spawalnictwa nr6, 1999
12. Husemann R.U., Wachter O., Zabelt K.: Processing and Practitctical Application of New Materials in Power Plant Construction, VGB Kraftwerkstechnik, nr 3, 1995
13. Hernas A., Cieśla M., Niewielski G., Kiełbus A., Lalik S.: Ocena właściwości w stanie wyjściowym wybranych nowych gatunków stali Cr-Mo-V-W-(Cu) na rury kotłowe i ich połączeń spawanych do pracy w warunkach nadkrytycznych. Sprawozdanie z badań, nie publikowane, 1998
14. Sawaragi Y., Iseda A., Ogawa K., Masuyama F.: Development of High Strength 12Cr Steel (HCM12A), Proceedings of the 5th Liege Conference: Materials for Power Engineering, Part I,1994
15. Pasternak J.: Praca doktorska. Politechnika Śląska, 2000
16.Pasternak J., Rusek M., Niewielski G., Kiełbus A., Lalik S.: Stale lartenzytyczne o zwartości 12% chromu. Doświadczenia w zakresie opanowania spawania automatycznego łukiem krytym. VIII Konferencja Kotłowa, Prace IMiUE, Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, nr 2, 1998

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-article-BOS5-0007-0054