Metoda doboru termoelementów do analizy termicznej stopów.

• Autorzy: Piątkowski J. , Binczyk F. , Szymszal J.

Warianty tytułu

EN

The method of thermoelements selection for thermal analysis of metal alloys.

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przemiany fazowe zachodzące podczas krystalizacji i stygnięcia odlewów przebiegają zazwyczaj z wydzieleniem ciepła. Możliwość oceny interpretacji wydzielonego ciepła pozwala na ocenę struktury pierwotnej, a tym samym ocenić spodziewane właściwości odlewów. Można tego dokonać poprzez termiczną analizę, rejestrując krzywe krzepnięcia T=f(t) i pochodne ATD. Termoelementy użyte w badaniach muszą spełniać wymóg powtarzalności wyników, zwłaszcza gdy małe ilości modyfikatora i dodatków stopowych wywołują niewielkie zmiany wartości temperatury. W pracy przedstawiono sposób oceny poprawności wskazań termoelementów wykorzystanych do pomiaru temperatury krystalizacji stopów odlewniczych. Dane odczytane z wykresów T=f(t) wprowadzono do arkusza kalkulacyjnego Microsoft Excel'97, a następnie wyznaczono podstawowe parametry statystyki opisowej: wartość oczekiwaną (średnia), odchylenie standardowe (SD) oraz górny i dolny przedział ufności. W badanej populacji 12 termoelementów stwierdzono dość znaczne wartości odchylenia standardowego SD, co świadczy o obecności w niej termoelementów wskazujących nieprawidłowo. Poszczególnym termoelementom nadano rangi punktowe, co pozwoliło na ostateczny wybór czterech termoelementów. Dla wybranych czterech termoelementów uzyskano wyraźne zmniejszenie wartości odchylenia standardowego. Przeprowadzone eksperymenty w zastosowaniu do badania jednoczesnej krystalizacji czterech próbek (odlanych z siluminu AlSi17) potwierdziły słuszność przyjętej metody oceny i doboru termoelementów.

EN

Phase changes occur during crystallisation and cooling of metal alloys proceed with heat emission. Possibilities of estimation of heat emission let to evaluation primary structure of alloys and theirs properties. It is possible during thermal analysis by registering solidification curves T=f(t) and ATD. The thermoelements using in these investigations must give good recurred results, especially when small port of master alloy, and alloy additions cause small changes of temperature. In this work the method of thermoelements choosing for crystallization investigation has been shown. Evidence instrument reading with curves T=f(t) inserted to the calculation analyses sheet of Microsoft Excel when determination basic descriptive statistic parameters: expected value, EV (mean), standard deviation SD, and top and lower confidence interval. It was found that thermoelements using in this investigation are off-grade. It is confirm occuring great difference standard deviation SD. The 12 thermoelements are examined on that group only four thermoelements were choosen. For four thermoelements obtained a small value of standard deviation. The method simultaneous crystallization of four thermoelements selection may be used to the investigation of Al-alloys crystallization.

Słowa kluczowe

PL

dobór; metoda doboru; termoelementy; analiza termiczna; stop; wydzielanie ciepła; ocena; krystalizacja

EN

selection method; thermoelements; thermal analysis; metal alloys; heat emission; estimation; crystallization

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Inżynieria Materiałowa
• Rocznik: 2001
• Tom: R. XXII, nr 6
• Strony: 1056--1060
• Opis fizyczny: Bibliogr. 13 poz., tab., rys.

Twórcy

autor

Piątkowski J.

• Wydział Inżynierii Materiałowej, Metalurgii i Transportu, Politechnika Śląska

autor

Binczyk F.

• Wydział Inżynierii Materiałowej, Metalurgii i Transportu, Politechnika Śląska

autor

Szymszal J.

• Wydział Inżynierii Materiałowej, Metalurgii i Transportu, Politechnika Śląska

• Politechnika Śląska, Wydział Inżynierii Materiałowej, Metalurgii i Transportu

Bibliografia

• [1] Poniewierski Z.: Krystalizacja, struktura i właściwości siluminów. Warszawa WNT, 1989
• [2] Poniewierski Z.: Zagadnienia modyfikacji siluminów eutektycznych i nadeutektycznych, Zeszyty Naukowe Politechniki Warszawskiej, Mechanika, Warszawa, 1963
• [3] Wasilewski P.: Siluminy- Modyfikacja i jej wpływ na strukturę i właściwości, Knepnięcie Metali i Stopów PAN, Katowice, 1993
• [4] Jura St., Sakwa J., Borek K.: Analiza różniczkowa procesów krzepnięcia i krystalizacji żeliwa szarego, Knepnięcie Metali i Stopów, PAN Katowi ce-Gliwice, 1980
• [5] Pietrowski St., Władysiak R.: Ocena efektu modyfikacji i krystalizacji siluminu nadeutektycznego metodą ATD, Knepnięcie Metali i Stopów PAN, Gliwice, 1992
• [6] Pietrowski S.: Krystalizacja siluminów w aspekcie oceny metodą ATO, Przegląd Odlewnictwa, 1994
• [7] Binczyk F., Piątkowski J., Smoliński A., Krzemień E.: Badania zjawisk podczas krystalizacji modyfikowanego siluminu AK20 metodą analizy DTA i ATD, IV Międzynarodowa „Konferencja Zjawiska powierzchniowe w procesach odlewniczych", Poznań-Kołobrzeg, l 998
• [8] Binczyk F., Piątkowski J., Smoliński A., Podolski P.: Krystalizacja siluminu AK20 po modyfikacji fosforem i sodem, III Międzynarodowa Konferencja Odlewnicza „Krzepnięcie Metali i Stopów" PAN Gliwice-Bielsko-Biała, 1998
• [9] Piątkowski J.: Rozprawa doktorska, Wpływ dodatków stopowych oraz modyfikacji na strukturę i właściwości obrabianych cieplnie siluminów średnionadeutektycznych, Politechnika Śląska, Katowice, 2000
• [10] Podolski P.: ANALDTA - program komputerowy do analizy krzywych stygnięcia, Politechnika Śląska, Katowice, I 998
• [11] Maliński M., Szymszal J.: Współczesna statystyka matematyczna dla medyków, Wydawnictwo Śl. Akademii Medycznej, Katowice, 1999
• [12] Greń J.: Statystyka matematyczna. Modele i zadania, Warszawa WNT, 1982
• [13] Binczyk F., Mendala J., Podolski P.: Analiza procesu krzepnięcia wybranych stopów metodą równoczesnej analizy różnicowej DTA i różniczkowej ATD III Seminarium Naukowe,,pt. ,,Nowe Technologie i Materiały w Metalurgii i Inżynierii Materiałowe J , Pol. Śląska, Katowice, 1995