Wpływ rozwiązania układu doprowadzającego polietylen do gniazda formy wtryskowej na jego termodynamiczne równanie stanu

• Autorzy: Bociąga E. , Samujło B.

Warianty tytułu

EN

The influence of constructional solution of the system running polyethylene to the injection mould cavity on the thermodynamic equation of state

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Sposób doprowadzenia tworzywa do gniazda formującego formy wtryskowej i związane z doprowadzaniem wielopunktowym, powstawanie obszarów łączenia strumieni tworzywa ma wpływ na zmianę wielu właściwości, głównie mechanicznych i cieplnych, w tym na termodynamiczne równanie stanu tworzywa wypraski. W artykule przedstawiono charakterystyki p-upsilon-T oraz parametry termodynamicznego równania stanu Spencera i Gilmore'a określane w pięciu miejscach wzdłuż osi wyprasek wtryskowych (w postaci próbek do rozciągania) z polietylenu dużej gęstości, uzyskanych w dwóch rozwiązaniach układu przepływowego doprowadzającego tworzywo do gniazda formy wtryskowej z jednej strony i jednocześnie z dwóch przeciwległych stron gniazda formującego. Stwierdzono, że rozwiązanie konstrukcyjne układu doprowadzającego tworzywo do gniazda formy wtryskowej ma wpływ na wartość i przebieg zmian objętości właściwej tworzywa w badanym zakresie temperatury i ciśnienia, co znajduje również odzwierciedlenie w wartościach otrzymanych stałych pi iśr oraz omega Mśr termodynamicznego równania stanu. Wykazano również występowanie zróżnicowanej objętości właściwej tworzywa w poszczególnych obszarach wyprasek, otrzymywanych przy doprowadzaniu tworzywa zarówno z jednej strony, jak i z dwóch stron gniazda formującego.

EN

The method of injection moulding cavity feeding and creation of weld lines, connected with multiple gates have on influence on the properties of moulded parts, mainly on the mechanical and thermal properties and also on the form of the thermodynamic equation of the state of the polymer. The p-upsilon-T characteristics and parameters of the Spencer and Gilmore equation of state, determined in five areas along the axis of high-density polyethylene tensile bars moulded at two different solution of cavity feeding - from one end or two opposite ends, were presented. It was found that the constructional solution of the runner system affects the values and the course of the polymer specific volume change in the used temperature and pressure range. It also influences the values of pi iśr and omega Mśr constants of the thermodynamic equation of state. Different values of the specific volume in particular areas of moulded parts, obtained both at one-end and two-end cavity feeding, were also stated.

Słowa kluczowe

PL

układ doprowadzający polietylen; gniazdo formy wtryskowej; termodynamiczne równanie stanu; właściwości mechaniczne; właściwości cieplne; tworzywo wypraski; wypraska

EN

system running polyethylene; injection mould cavity; thermodynamic equation of state; mechanical properties; thermal properties; polymer

• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
• Czasopismo: Archiwum Nauki o Materiałach
• Rocznik: 2001
• Tom: T. 22, nr 2
• Strony: 129--143
• Opis fizyczny: Bibliogr. 31 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Bociąga E.

• Politechnika Częstochowska, Katedra Przetwórstwa Tworzyw Sztucznych i Zarządzania Produkcją, ul. Armii Krajowej 19c, 42-200 Częstochowa

autor

Samujło B.

• Politechnika Lubelska, Katedra Procesów Polimerowych, ul. Nadbystrzycka 36, 20-618 Lublin

Bibliografia

• [1] D. F. Mielewski, D. R. Bauer, P. J. Schmitz, H. Van Oene, Polymer Eng. and Sci.,38, 2022 (1998).
• [2] J. K. Kim, J. H. Song, S. T. Chung, T. H. Kwon, Polymer Eng. and Sci., 37, 228 (1997).
• [3] R. Seldén, Polymer Eng. and Sci., 37, 205 (1997).
• [4] H. Zawistowski, D. Frenkler, Konstrukcja form wtryskowych do tworzyw termoplastycznych, WNT, Warszawa 1984.
• [5] E. Bociąga, Postępy Techn. Maszyn i Urządzeń (w druku).
• [6] E. Bociąga, Polimery, 46 (w druku).
• [7] T. Haupt, Podstawy termodynamiki, Wyd. AGH, Kraków 1980.
• [8] R. S. Spencer, G. D. Gilmore, J. of Applied Phys., 21, 523 (1950).
• [9] J. W. Sikora, B. Kowalska, Arch. nauki o mat, 2, 115 (1998).
• [10] H. Zawistowski, Mechanik, 2, 65 (1997).
• [11] H. Zawistowski, Wykorzystanie zależności p-v-T do prowadzenia procesu wtrysku. W: Technologie wtryskiwania i wytłaczania. Wyd. Polit. Częstochowskiej, Częstochowa 1988.
• [12] G. Menges, Spritzgiessen. Hanser-Verlag, Vien 1979.
• [13] K. Gissing, W. Knappe, Kunststoffe, 5, 24 (1983).
• [14] L. Cap t, M. R. Kamal, Intern. Polymer Processing, 15, 83 (2000).
• [15] C. A. Hieber, Intern. Polymer Processing, 12, 249 (1997).
• [16] C. B. Hobbs, C. S. Brown, Pressure/Volume/Temperature (PVT) Behaviour of Polymers During Rapid Cooling, PPS-15, Hertogenbosch 1999.
• [17] Processing of Thermoplastics Materials. E. Bernhardt (ed.), Reinhold, New York 1959.
• [18] B. Kowalska, R. Sikora, Experimental method of calculating thermodynamic equation of state for polymers. W: Nowe kierunki modyfikacji i zastosowań tworzyw sztucznych. Wyd. Polit. Poznańskiej, Poznań 1998.
• [19] R. Siraha, P. S. Wilson, O. Olabisi, Kolloid-Zeitschrift und Zeitschrift für Polymere,251, 402 (1973).
• [20] P. Zoller, J. of Appl. Polymer Sci., 22, 633 (1978).
• [21] P. Zoller, J. of Polymer Sci., 18, 157 (1980).
• [22] R. Sikora, Termiczne równanie stanu polimerów. W: Postęp w przetwórstwie tworzyw sztucznych. Wyd. Polit. Częstochowskiej, Częstochowa 1997.
• [23] R. C. Progelhof, J. L. Throne, Polymer Engineering Principles, Hanser Publishers, Munich-Vienna-New York-Barcelona 1993.
• [24] J. D. Mackenzie, Modern aspects of the vitreous state, Butter Worths, London 1964.
• [25] R. Sikora, T. Jachowicz, Przetw. Tworzyw, 5, 429 (1999).
• [26] H. L. Toor, S. D. Eagleton, J. of Appl. Chemistry, 3, 351 (1953).
• [27] B. Hartmann, A. M. Haque, J. of Appl. Polymer Sci., 30, 1553 (1985).
• [28] E. Bociąga, Polimery, 45, 89 (2000).
• [29] R. Sikora, Tworzywa wielkocząsteczkowe. Rodzaje, właściwości i struktura, Wyd. Polit. Lubelskiej, Lublin 1991.
• [30] Z. Bartczak, A. Gałęski, Polimery, 6, 321 (1996).
• [31] D. Żuchowska, Polimery konstrukcyjne, WNT, Warszawa 2000.