Spawanie stali odpornych na korozję niskoenergetycznymi metodami łukowymi w aspekcie emisji substancji o działaniu rakotwórczym

Matusiak, J.; Wyciślik, J.

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Spawanie stali odpornych na korozję niskoenergetycznymi metodami łukowymi w aspekcie emisji substancji o działaniu rakotwórczym

Autorzy

Matusiak J. , Wyciślik J.

Wybrane pełne teksty z tego czasopisma

Identyfikatory

Warianty tytułu

Welding of corrosion-resisting steels by low heat input arc methods from the point of view of carcinogenic substances emission

Języki publikacji

Abstrakty

Podczas procesów spawania wydzielane są do środowiska pracy zanieczyszczenia pyłowe i gazowe, które zawierają liczne substancje niebezpieczne dla zdrowia pracowników. Szczególne zagrożenie zdrowia spawaczy towarzyszy procesom spawania stali odpornych na korozję. Związki chromu i niklu występujące w pyle spawalniczym zaliczane są do substancji o udowodnionym lub prawdopodobnym działaniu rakotwórczym. W artykule przedstawiono wyniki badań emisji pyłu, substancji kancerogennych i gazów wydzielających się przy spawaniu stali odpornych na korozję przy zastosowaniu innowacyjnych niskoenergetycznych metod spawania łukowego w osłonie gazów - CMT (Cold Metal Transfer) i ColdArc. Głównym celem poznawczym badań było określenie wielkości emisji zanieczyszczeń oraz analiza składu chemicznego pyłu przy spawaniu metodami łukowymi niskoenergetycznymi wybranych stali odpornych na korozję oraz wyznaczenie zależności pomiędzy warunkami technologicznymi procesów a emisją zanieczyszczeń i zawartością w pyle pierwiastków stanowiących zagrożenie kancerogenne dla zdrowia pracowników. Badania emisji zanieczyszczeń prowadzono dla dwóch gatunków stali odpornych na korozję: stali austenitycznej X5CrNi18-10 oraz stali chromowej ferrytycznej X6Cr17.

In welding processes, dust and gas pollutants containing numerous substances dangerous for workers health are emitted to work environment. Especially dangerous is welding of corrosion-resisting steels. Chromium and nickel compounds occurring in welding dust are counted among incontrovertible or likely carcinogenic substances. In the paper it has been presented the results of testing of dust, carcinogens and gases emission during welding of corrosion-resisting steels by innovative low heat input gas shielded arc methods - CMT and ColdArc. The main research purpose of the work was to determine the amount of impurities and to analyze the chemical composition of the dust in welding of selected grades of corrosion-resisting steels by low-energy arc methods as well as to determine the relationship between technological conditions of the processes and pollutants emission and the content of carcinogens in welding dust. Testing of the pollutants emission was carried out for two grades of corrosion-resisting steels, namely austenitic X5CrNi18-10 steel and ferritic X6Cr17 chromium steel.

Słowa kluczowe

stal odporna na korozję spawanie niskoenergetyczne emisja zanieczyszczeń spawanie łukowe substancja rakotwórcza

corrosion resisting steel low energy welding pollutants emission arc welding carcinogen

Wydawca

Sieć Badawcza Łukasiewicz - Górnośląski Instytut Technologiczny

Czasopismo

Biuletyn Instytutu Spawalnictwa w Gliwicach

Rocznik

2012

Tom

R. 56, nr 5

Strony

71--81

Opis fizyczny

Bibliogr. 28 poz., rys., tabl.

Twórcy

autor

Matusiak J.

autor

Wyciślik J.

Instytut Spawalnictwa, Gliwice, Zakład Technologii Zgrzewania i Inżynierii Środowiska

Bibliografia

1. Matusiak I.., Wyciślik J.. Marzec S.. Knapik P.: Ocena zagrożeń w środowisku pracy przy spawaniu i lutospawaniu łukowym metodami niskoenergetycznymi stali odpornych na korozję i blach stalowych powlekanych. Opracowanie zaleceń do profilaktyki zagrożeń z uwzględnieniem modyfikacji warunków technologicznych. IB 04/2011. Program Wieloletni pn. Poprawa bezpieczeństwa i warunków pracy - II etap. 2011-2013
2. Cunat P.J.: Chromium in stainless steel welding fumes. Dokument MIS VIII-1973-03
3. McMillan G.: Lung cancer and electric arc welding. Dokument MIS VIII-1988-05
4. Matusiak J.: Zagrożenia zdrowia spawaczy podczas spa- wania stali nierdzewnych. Przegląd Spawalnictwa, 2008, nr 3, s. 3-9
5. Matusiak J., Wyciślik A.: Spawanie stali nierdzewnych w aspekcie zagrożeń zdrowia i bezpieczeństwa pracy spawaczy. Hutnik. Wiadomości hutnicze. 2007, nr 10
6. Moreton J., Stiller K.R.: Fume emission characteristics of stainless steel MIG MAG welding. Dokument MIS VIII-1458-89
7. Jordan D.: Stainless steels and welding fume. Opracowanie Nickel Institute, UK 2005
8. Spiegel-Ciobanu V.E.: Chromium and nickel in welding and allied processes - some important aspects. Dokument MIS VIII -799-97
9. Marini F.: Does welding stainless steel cause cancer? Dokument MIS VIII-1767-95
10. Sjogem В.: Exposure to stainless steel welding fumes and lung cancer. Dokument MIS VIII-1748-94
11. Fiore S.: Reducing exposure to hexavalent chromium in welding fumes. Welding Journal, 2006, nr 8, s. 38-42
12. Matusiak J., Rams В.: Badanie wpływu warunków spawania wysokostopowych stali nierdzewnych na zawar- tość substancji kancerogennych w pyłach. Praca badawcza Instytutu Spawalnictwa, Bb-96/2003
13. International Agency for Research on Cancer: Mono- graphs on the Evaluation of Carcinogenic Risk to Humans. Vol. 49. Chromium, Nickel and Welding, France, Lyon, 1987-2002
14. Matczak W., Gromiec J.P.: Zasady oceny narażenia zawodowego spawaczy. Instytut Medycyny Pracy, Łódź, 2003.
15. Matczak W.: Ocena narażenia spawaczy na zanieczyszczenia wydzielające się w procesach spawania. Biuletyn Instytutu Spawalnictwa, 1998, nr 5, s. 54-64
16. Voitkevich V.: Welding Fumes. Formation, properties and biological effects. Abington Publishing, Cambridge 1995
17. Lausch H.: Nickel-containing dusts. Dokument MIS VIII-1893-00
18. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 1 grudnia 2004 r. w sprawie substancji, preparatów, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy. Dz.U. 2004, nr 280 poz. 2771,
19. Ustawa z dnia 25 lutego 2011 r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach, Dz.U. 2011, nr 63, poz. 322
20. Stenbacka N., Persson K.: Shielding gases for gas metal arc welding. Welding Journal, 1989, nr 11, s. 41-47
21. PN-EN ISO 15011-1:2010: Zdrowie i bezpieczeństwo przy spawaniu i procesach pokrewnych - Metoda laboratoryjna pobierania próbek dymu i gazów - Część 1: Określanie wielkości emisji dymu podczas spawania łukowego i pobieranie dymu do analizy.
22. PN-EN ISO 1501 l-4:2008/Al:2009: Zdrowie i bezpieczeństwo przy spawaniu i procesach pokrewnych - Metoda laboratoryjna pobierania próbek pyłu i gazów - Część 4: Karty charakterystyki pyłu (oryg.).
23. Himmelbauer K.: The CMT process - a revolution in welding technology. Dok. MIS XII-1875-05.
24. BivcknerJ.: Potential areas of use for the CMT process, notably in joining steel to aluminium. Dok. MIS XII- 1846-05
25. Goecke S. F.: Low Energy Arc Joining Process for Materials Sensitive to Ileal. Publikacja firmy F.WM Hightec Welding
26. Matusiak J., Czwómóg В., Pfeifer Т.: Nowe procesy spawania MIG/MAG o małej energii łuku w aspekcie ograniczania emisji zanieczyszczeń. Biuletyn Instytutu Spawalnictwa, 2007, nr 5
27. Matusiak J., Czwómóg В.: Niskoenergetyczne procesy spawania łukowego w osłonie gazów do łączenia cienkich blach stalowych. Hutnik. Wiadomości hutnicze, 2008, nr 3
28. Matusiak J., PfeiferT.: Niskoenergetyczne metody spawania łukowego w osłonie gazów-wpływ warunków materiałowo-technologicznych na jakość złączy i emisję zanieczyszczeń do środowiska pracy. Biuletyn Instytutu Spawalnictwa, 2008, nr 5

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-article-BOS4-0031-0033