Wpływ warunków zagęszczania wirówkowego proszków na kształtowanie struktury gradientowej spieków diamentowych

• Autorzy: Rozmus M.

Warianty tytułu

EN

The influence of high speed centrifugal compaction process on gradient structure of diamond compacts forming

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Głównym celem badań było zaprojektowanie oraz otrzymanie kompozytów diament - Ti3SiC2 z gradientem stężenia faz. Matematyczny model procesu sedymentacji wirówkowej bazował na modyfikacji równania Stokesa poprawką Barnea-Mizrahi. Dla opisu sedymentacji grup sferycznych cząstek o różnych rozmiarach dla różnorodnych materiałów skonstruowano algorytm na bazie programu Mathematica. Główne obliczenia dla modelowanego układu i realnych warunków procesu sedymentacji wirówkowej były wykonane za pomocą równania Barnea-Mizrahi. Proces zagęszczania był przeprowadzony metodą wirowania w ułtrawirówce UP 65M. Matematyczne symulacje przy zastosowaniu algorytmu wykazały, że możliwe jest otrzymywanie gradientu z ciągłą zmianą stężenia jednej fazy względem drugiej z zastosowanej wyjściowej zawiesiny. Diamentowe kompozyty były spiekane za pomocą aparatury do spiekania techniką wysokociśnieniową HP-HT. Na spieczonych kompozytach wykonano szereg badań materiałowych; Kompozyty diamentowe analizowano przy zastosowaniu skaningowego mikroskopu elektronowego wyposażonego w rentgenowski spektrometr EDS. Przeprowadzono pomiary gęstości pozornej oraz porowatości metodą hydrostatyczną oraz modułu Younga metodą ultradźwiękową. Wykonano pomiary twardości względem wysokości próbki. Na próbkach podłoża fazy wiążącej przeprowadzono wysokotemperaturowe badania kinetyki zwilżania. Spośród otrzymanych kompozytów gradientowych wytypowano material o najkorzystniejszej mikrostrukturze dla którego przeprowadzono testowe próby skrawania. Przedstawiono wyniki właściwości mechanicznych oraz skrawających dla diamentowych kompozytów gradientowych. Matematyczne symulacje wykazały, że możliwe jest otrzymywanie materiałów z ciągłą zmianą stężenia faz obu materiałów z wyjściowej zawiesiny. Metoda zagęszczania wirówkowego pozwala otrzymywać materiały gradientowe.

EN

The main scientific aim of the studies was design and obtaining of diamond -Ti3SiC2 composites with the gradient of phases distribution. Mathematical model of HCP basing on the modifications of the Stokes formula with Bamea-Mizrahi equation. Algorithm was constructed to describe sedimentation of the group of spherical particles of di fferent sizes and different materials. Main calculations for this system and real conditions of the high-speed centrifugal compaction process are made using the Bamea-Mizrahi equation. Deposition process was carried out using the ultra centrifuge UP 65M. The diamond composites have been prepared using the High Pressure - High Temperature apparatus. Various investigations methods for sintered samples were applied: The diamond composites were analysed using scanning electron microscopy (SEM) with EDS spectrometer. Apparent density and porosity were measured using hydrostatic method. Young modulus measurements was determined using ultrasonic method. Hardness measurements in relation to height of sample were measured using Vickers method. On the samples of binding phase substrate high temperature analysis of wetting kinetics was curried out using lying drop method. For samples with the most advantageous gradient microstructure cutting test was carried out. Results of some mechanical and cutting properties was presented. The mathematical simulations using algorithm show that it is possible to obtain continuous concentrations of the both materials with appropriate initial suspensions. Thus our method allows to obtain graded materials.

Słowa kluczowe

PL

zagęszczanie wirówkowe; struktura gradientowa; spiek diamentowy

EN

centrifugal compaction; gradient structure; diamond compact

• Wydawca: Instytut Zaawansowanych Technologii Wytwarzania
• Czasopismo: Prace Instytutu Zaawansowanych Technologii Wytwarzania. Zeszyty Naukowe
• Rocznik: 2011
• Tom: nr 89
• Strony: 117--117
• Opis fizyczny: s., Bibliogr. 137 poz., rys., tabl.

Twórcy

autor

Rozmus M.

• Instytut Zaawansowanych Technologii Wytwarzania, ul. Wrocławska 37a, 30-011 Kraków,

Bibliografia

• [1] Olszyna A.: Ceramika supertwarda, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa, 2001.
• [2] Hodor K., Zięba P., Olszowska-Sobieraj В.: Materiały gradientowe jaku nowe możliwości współczesnej techniki, Inżynieria Materiałowa, 1999, t. 20, nr 6, s. 595- 600.
• [3] Rozmus M.: Cermetalowe materiały gradientowe, Materiały Ceramiczne, 2006, t. 58, nr 4, s. 142-147.
• [4] Wrona F.: Ceramiczne tworzywa gradientowe otrzymywane specjalnymi technikami, Praca dyplomowa, AGH, Kraków 2005.
• [5] Rozmus M. i in.: Functionally Graded Materials prepared using PM methods, problems of modern techniques in aspect of engineering and education, Monography, ISBN 83-86256-79-6, Pedagogical University, Kraków, 2006, s. 195.
• [6] Kim J.H., Paulino G.H.: The interaction integral for fracture of orthotropic functionally graded materials: Evaluation of stress intensity factors, International Journal of Solids and Structures, 2003, vol. 40, nr 15, s. 3967-4001.
• [7] Rousseau C.E., Tippur H.V.: Influence of elastic gradient profiles on dynamically loaded functionally graded materials: cracks along the gradient, International Journal of Solids and Structures, 2001, vol. 38, nr 44-45, s. 7839-7856.
• [8] Kawasaki A., Watanabe R.: Concept and P/M fabrication of Functionally Gradient Materials, Ceramics International, 1997, t. 23, nr 1, s. 73-83.
• [9] Raabe J., Szymański A., Bobryk E.: Wstępne próby otrzymywania materiałów supertwardych metodami niekonwencjonalnymi, XVII Naukowa Szkoła Obróbki Ściernej, Kraków, 1994, s. 257-264.
• [10] Koizumi M.: The Concept of FGM, FGM - News, Journal of the FGM - Forum, National Aerospace Laboratory, Nippon Oil Company, 1994, nr 24, s. 3-6.
• [11] Kawasaki A., Watanabe R., In Sintering'87 Tokyo, vol. 2 ed. S. Somiya i in., Elsevier, London, 1988, s. 1197-1202.
• [12] Bever M.B., Duwez P.E.: Gradients in composite materials, Materials Science and Engineering, nr 10, 1972, s. 1-8.
• [13] Tsuda K. i in.: Technical Report Sumitomo Denki, nr 147, 1995.
• [14] Szafran M., Bobryk E., Konopka К.: Projektowanie kompozytów ceramika metal z gradientem stężenia cząstek metalu, Kompozyty, 2005, t. 5, nr 3, s. 10-15.
• [15] Konopka K., Szafran M., Bobryk E.: Wytwarzanie kompozytów gradientowych Al203-Fe metodą odlewania z mas lejnych, Kompozyty, 2006, t. 6, nr 1, s. 57-61.
• [16] Sasaki M., Hirai Т.: Fabrication and Properties of Functionally Gradient Materials, Journal of the Ceramic Society of Japan, 1991, nr 99, s. 970-980.
• [17] Lis J., Pampuch R.: Spiekanie, Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne AGH, Kraków, 2000.
• [18] Kieback В., Neubrand A., Riedel J.: Processing techniques for functionally graded materials, Materials Science and Engineering, 2003, nr 362A, s. 81-105.
• [19] Koizumi M.: Recent progress of functionally gradient materials in Japan, Ceramic Engineering and Science Proceedings, 1992, nr 13, s. 333-347.
• [20] Mortensen A., Suresh S.: Functionally graded metals and metal-ceramic composites: Part 1 Processing, International Materials Reviews, 1995, nr 40, s. 239- 265.
• [21] Łopaciński M.: Ceramiczne materiały gradientowe odporne na udar i ścieranie, Praca Doktorska AGH, Kraków 2002.
• [22] Cline C.F.: Proc. 3rd Int. Symposium on: Structural and functional gradient materials, Lausanne, Szwajcaria, Presses Polytechniques et Universitaires Romandes, 1995, s. 595.
• [23] Kikuchi S., Kuwahara H., Urai S.: Proc. 3rd Int. Symposium on: Structural and functional gradient materials, Lausanne, Szwajcaria, Presses Polytechniques et Universitaires Romandes, 1995, s. 348-353.
• [24] L. Prchlik L. i in . -.Friction and wear properties of WC-Co and Mo2C based functionally graded materials, Wear, 2001, vol. 249, nr 12, s. 1103-1115.
• [25] Bandrowski J., Merta H., Zioło J.: Sedymentacja zawiesin - zasady i projektowanie, Wyd. Politechniki Śląskiej, Gliwice, 2001.
• [26] Suzuki H.Y. i in.: Effect of high centrifugal force on the properties of green compacts made by high-speed centrifugal compaction process, Proceedings of 2000 Powder Metallurgy World Congress, s. 582-585.
• [27] Suzuki H.Y., Tashima S., Kuroki H.: Homogeneous compaction of fine ceramic and carbide powders by High-Speed Centrifugal Compaction Process, Euro PM 2002, European Conference on Hard Materials and Diamond Tooling, Lausanne, Switzerland, 2002, s. 46-51.
• [28] Jaworska L. i in.: Tworzywa cermetalowe przeznaczone na ostrza narządzi skrawających. Kompozyty, 2005, t. 5, nr 3, s. 21 -25.
• [29] Jaworska L. i in.: Functionally graded cermets, Journal of Achievement in Materials and Manufacturing Engineering, 2006, vol. 17/1-2, s. 73-76.
• [30] Jaworska L. i in.: Diamentowy kompozyt o mikrostrukturze gradientowej. Punkt kontrolny nr 1: Opracowanie metody zagęszczania proszków z wykorzystaniem sedymentacji wirówkowej, Kraków, Prace IZTW, Seria Sprawozdania, nr 8641, 2005.
• [31] Hebda M., Wachal A.: Trybologia, WNT, Warszawa, 1980.
• [32] Kembłowski Z.: Reometria płynów nienewtonowskich, WNT, Warszawa, 1973, s. 29-54.
• [33] Derjaguin B.V., Muller V.M., Toporov Y.P.: Effect of contact deformations on the adhesion of particles, Journal of Colloid Interface Science, 1975, vol. 53, s. 314- 325.
• [34] Everett D.H.: Basic Principles Of Colloid Science, The Royal Society of Chemistry, UK, 1994.
• [35] Kaufman A.J.: Fluid dynamics and sediment transport, Geol 342 Sedimentation and Stratigraphy, Lecture 3: Fluid Dynamics and Sediment Transport, www.geol.umd.edu.
• [36] Mityushev V. i in.: Compaction of the diamond-Ti3SiC2 graded material by the High-Speed Centrifugal Compaction Process, Archives of Materials Science and Engineering, 2007, vol. 28, nr 11, s. 677-682.
• [37] Chechata D. i in.: Sedimentation of small particles, Seminar JPPT, November 2006, http://fluid.ippt.gov.pl.
• [38] Orzechowski Z.: Przepływy dwufazowe, PWN, Warszawa, 1980, s. 211-222.
• [39] Jones R.B., Kutteh R.: Sedimentation of colloidal particles near a wall: Stokesian dynamics simulations, Physical Chemistry Chemical Physics, 1999, nr 1, s. 21-2139.
• [40] Ekel-Jeżewska M L., Metzger В., Guazzelli E.: Spherical cloud of point particles falling in a viscous fluid, Physics of Fluids, 2006, vol. 18, nr 12, 038104, s. 123-130.
• [41] Bosse Т., Kleiser L., Meiburg E.: Small particles in homogeneous turbulence: Settling velocity enhancement by two-way coupling, Physics of Fluids, 2006, vol. 18, nr 2, 027102, s. 1-17.
• [42] Brener M.P.: Screening mechanism in sedimentation, Physics of Fluids, 1999, vol. 11, nr 4, s. 754-772.
• [43] Ladd A.J.C.: Effects of container walls on the velocity fluctuations of sedimenting spheres, Physical Review Letters, 2002, vol. 88, nr4, s. 1-4.
• [44] Hinch E.J.: Sedimentation of small particles, In Disorder and Mixing, edited by E. Guyon, J.P. nadal and Y. Pomeau, Kluwer Academic, Dordrecht, 1988, s. 153.
• [45] Caflisch R.E., Luke J.H.C.: Variance in the sedimenting speed of suspension, Physics of Fluids, 1985, vol. 28, nr 3, s. 759-760.
• [46] H. Nicolai, Y. Peysson, E. Guazzelli: Velocity fluctuations of a heavy sphere falling through a sedimenting suspension, Physics of Fluids, 1996, vol. 8, nr 4, s. 855-862.
• [47] Guazzelli Ё.: Evolution of particle - velocity correlation in sedimentation, Physics of Fluids, 2001, vol. 13,nr6, s. 1537-1540. "
• [48] Nicolai H., Guazzelli Ё.: Effect of the vessel size on the hydrodynamic diffusion of sedimenting spheres, Physics of Fluids, 1995, vol. 7, nr 1, s.3-5.
• [49] Ladd A.J.C.: Sedimentation of homogeneous suspensions of non-Brownian spheres, Physics of Fluids, 1997, vol. 9, nr 3, s. 491-499.
• [50] Xue J.Z. i in.: Diffusion dispersion and settling of hard spheres, Physical Review Letters, 1992, vol. 69, nr 11, s. 1715-1718.
• [51] Segre P.N., Herbolzheimer E., Chaikin P.M.: Long-range correlations in sedimentation, Physical Review Letters, 1997, vol. 79, nr 13, s. 2574-2577.
• [52] Koch D.L., Shaqfeh E.S.G.: Screening mechanism in sedimenting suspension, Journal of Fluid Mechanics, 1991, vol. 224, s. 275-303.
• [53] Levine A. i in.: Screened and unscreened phases in sedimenting suspensions, Physical Review Letters, 1998, vol. 81, nr 26, s. 5944-5947.
• [54] Tong P., Ackenson B.J.: Analogies between colloidal sedimentation and turbulent convection at high Prandtl numbers, Physics of Fluids, 1998, vol. 58, nr 6, s. 2574.
• [55] Mucha P.J. i in.: A model for velocity fluctuations in sedimentation, The Journal of Fluid Mechanics, 2004, vol. 501, s. 71-104.
• [56] Nguyen N.Q., Laad A.J.С.: Sedimentation of hard-sphere suspensions at low Reynolds number, The Journal of Fluid Mechanics, 2005, vol. 525, s. 73-104.
• [57] Ladd A.J.C.: Numerical simulations of particulate suspensions via a discretized Boltzmann equation. Part 1: Theoretical foundation, The Journal of Fluid Mechanics, vol. 271, s. 285-309.
• [58] Ladd A.J.C.: Numerical simulations of particulate suspensions via a discretized Boltzmann equation. Part 2: Numerical results, The Journal of Fluid Mechanics, vol. 271, s. 311-339.
• [59] Ramaswamy S.: Issues in the statistical mechanics of steady sedimentation, Advances in Physics, 2001, vol. 50, nr 3, s. 297-341.
• [60] Robinson C.S.: Some factors influencing sedimentation, Industrial & Engineering Chemistry, 1926, vol. 18, nr 869, s. 869-871.
• [61] Coulson J.M. i in.: Chemical Engineering, vol. 2: Unit operations, Oxford, Pergamon Press, 1978, s. 172-184.
• [62] Bretsznajder S.: Prediction of transport and other physical properties of fluids, Oxford, Pergamon Press, 1971, s. 189-239.
• [63] Richardson J.F., Zaki W.N.: Sedimentation and fluidisation. Part 1, Transactions of the Institute of Chemistry Engineering, 1955, vol. 32, nr 35, s. 35.
• [64] Di Felice R., Kehlenbeck R.: Sedimentation velocity of solids in finite size vessels, Chemical Engineering & Technology, 2000, vol. 23, nr 12, s. 1123-1126.
• [65] Khan A.R., Richardson J.F.: Pressure gradient and friction factor for sedimentation and fluidisation of uniform spheres in liquids, Chemical Engineering Science, 1990, vol. 45, s. 255-265.
• [66] Barnea E., Mizralu J.: A generalized approach to the fluid dynamics of particulate systems, Chemical Engineering Journal, 1973, vol. 5, s. 171-189.
• [67] Wysiecki M.: Nowoczesne materiały narzędziowe, WNT, Warszawa, 1997.
• [68] Klimczyk P.: Badanie wpływu składu fazowego i parametrów otrzymywania kompozytów z regularnym azotkiem boru na ich właściwości wytrzymałościowe, Praca Doktorska, AGH, Kraków, 2005.
• [69] Jemielniak K: Obróbka skrawaniem, OWPW, Warszawa, 1998.
• [70] Olszyna A.: Twardość a kruchość tworzyw ceramicznych, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa, 2004.
• [71] Gibas Т., Jaworska L., Migdał W.: Spiekanie proszku diamentowego z przeznaczeniem na ostrza skrawające, Inżynieria Materiałowa, 1993, t. 14, nr 6, s. 177-180.
• [72] Gibas Т., Jaworska L.: Kompozyty z osnową z materiałów supertwardych przeznaczone na ostrza noży skrawających, II Seminarium "Kompozyty' 97", Częstochowa, 1997, s. 59-67.
• [73] Jaworska L.: Wysokociśnieniowe spiekanie (HP-HT) proszków diamentowych z tytanem i węglikiem tytanu, Inżynieria Materiałowa, 1999, t. 20, nr 2, s. 72-75.
• [74] Jaworska L. i in.: Spieki diamentowe z ceramiczną fazą wiążącą, Zbiór Ref. Posiedź. Sekcji Podst. Technol. KBM PAN, Kraków, 1999, nr 62, s. 53-59.
• [75] Jaworska L.: Diamond composities with TiC, SiC and Ti3SiC2 bonding phase, High Pressure Research, 2002, vol. 22, s. 531-533.
• [76] Jaworska L. i in.: Diamond composites with non metal bonding phases for cutting tools applications, 7th International Tooling Conference: Tooling Materials and Their Applications from Research to Market, Turyn, 2-5 Maj 2006, s. 685-692.
• [77] Jaworska L. i in.: Kompozyty diamentowe z ceramiczną fazą wiążącą. Modyfikacja mikrostruktury w aspekcie łączenia z korpusem narzędzia, Kompozyty, 2006, t. 6, nr 3, s. 3-7.
• [78] Bielański A.: Chemia ogólna i nieorganiczna, PWN, Warszawa 1973.
• [79] N.V. Novikov N.V. i in.: Mechanical properties of natural diamonds at 1200 C, Diamond and Related Materials, 1994, nr 3, s. 198-204.
• [80] Bundy F.P. i in.: Man-made diamonds, Nature, 1955, t. 176, s. 51.
• [81] Bridgman P.W.: Solid under pressure, 1963, tłumaczenie rosyjskie: Obśćij obzor isliedovanija pri vysokih davlenijah, 1966, s. 11.
• [82] Trębliński R.: Teoretyczne podstawy projektowania układów wybuchowych do dynamicznej syntezy materiałów supertwardych, Warszawa, WAT, 1992, vol. 2121/92.
• [83] Włodarczyk E. i in.: Otrzymywanie proszków diamentu i regularnego azotku boru oraz próby udarowego spiekania RAB, Prace WAT, seria Sprawozdania, 1985, Warszawa.
• [84] Gibas Т., Jaworska L.: Shock treated boron nitride as a sintering aid for c-BN compacting under high pressure, International Journal of Refractory Metals and Hard Materials, 1997, t. 15, s. 57-60.
• [85] Suchanek W.: Hydrothermal synthesis of advanced ceramic materials. Part 1. Introduction to hydrothermal synthesis of ceramics, Materiały Ceramiczne, 2005, t. 57, nr l,s. 32-37.
• [86] Szymański A.M.: Diamond hydrosynthesis from the liquid phase, Archiwum Nauki o Materiałach, 1998, t. 19, nr 2, s. 93-105.
• [87] Szymański A.M.: Hydrothermal process of bulk diamond coarsening and multigrain composities sinthesis, Chemical Vapor Deposition, 1996, nr 4, s. 278-285.
• [88] Jaworska L.: Wysokociśnieniowe spiekanie proszków diamentowych, Prace IOS, seria Zeszyty Naukowe, nr 82, Kraków, 2002.
• [89] Quaeyhaegens С.: Diamond deposition technology: An overview, Seminar Diamond Toolings for Tool Applications: State of Art, Lummen 1995, Limburg University, Centrum, 1995.
• [90] Jaworska L.: Zastosowanie cienkich warstw diamentowych w obróbce skrawaniem, Kraków, Prace IZTW, Seria Opracowania Analityczno-Syntetyczne, nr 4, 1996.
• [91] Lis J.: Spiekałneproszki związków kowalencyjnych otrzymywane metodą Samorozwijającej się Syntezy Wysokotemperaturowej (SHS), Polski Biuletyn Ceramiczny, Ceramika, 1994, vol. 44, nr 6, Polskie Towarzystwo Ceramiczne, Kraków.
• [92] Radovic M. i in.: Tensile creep of fine grained (3-5 цт) Ti3SiC2 in the 1000-1200° С temperature range, Acta Materialia, 2001, vol. 49, nr 19, s. 4103-4112.
• [93] Farber L. i in.: Dislocations and stacking faults in Ti3SiC2, Journal of the American Ceramic Society, 1998, vol. 8, nr 6, s. 1677-1681.
• [94] Lis J. i in.: Ti3SiC2-based materials prepared by H1P-SHS techniques, Materials Letters, 1995, vol. 22, nr 3/4, s. 163-168.
• [95] Wakelkamp W.W.J., van Loo F.J.J, Metselaar R.: Phase relations in the Ti-Si-C system, Journal of the European Ceramic Society, 1991, vol. 8, s. 135-139.
• [96] Touanen M., Teyssandier F., Ducarroir M.: Theoretical approach to chemical vapour deposition in the atomic system Ti Si - С - Cl H, Journal of Materials Science Letters, 1989, nr 8, s. 98-101.
• [97] Brückl С.E.: Ternary phase equilibria in transition metal-boron-carbon-silicon systems, Part 11 Ternary System, vol. VII, The Ti-Si-C, Nb-Si-C and W-Si-C systems,AFML TR-65-2, Metals and Ceramics Division, Air Force Materials Lab., Wright- Patterson Air Base, OH, 1965.
• [98] Jeitschko W., Nowotny H.: Die Kristallstruktur von Ti3SiC.2 ein neuer Komplexcarbid - Typ, Monatshefte für Chemie, 1967, nr 98, s. 329-337.
• [99] Gilbert C.J. i in.: Fatigue-crack growth and fracture properties of coarse and finegrained Ti3SiC2, Scripta Materialia, 2000, vol. 42, nr 8, s. 761-767.
• [100] Arunajatesan S., Carim A.H.: Symmetry and crystal structure ofTi3SiC'2, Materials Letters, 1994, vol. 20, nr 5-6, s. 319-324.
• [101] Nicki J.J., Schweitzer K.K., Luxenberg P.: Gasphasenabscheidung im System Ti-Si-C, Journal of the Less-Common Metals, 1972, nr 26, s. 335-353.
• [102] Goto Т., Hirai Т.: Chemically vapour deposited Ti3SiC2, Materials Research Society Bulletin, 1987, vol. 22,nr 9, s. 1195-1201.
• [103] Ryabkov Y., Istomin P., Chczhina N.: Structural design and properties of layered nanocomposite tiatnium carbide-silicide materials, Materials Physics and Mechanics, 2001, nr 3, s. 101 -107.
• [104] Tang K. i in.: Growth model and morphology of Ti3SiC2 grains, Journal of Crystal Growth, 2001, vol. 222, s. 130-134.
• [105] Radovic M. i in.: Tensile properties of Ti3SiC2 in the 25 - 1300 С temperature range, Acta Materialia, 2000, vol. 48, nr 2, s. 453-459.
• [106] Barsoum M.W. i in.: Thermal properties of Ti3SiC2, Journal of Physics and Chemistry of Solids, 1999, vol. 60, nr 4, s. 429-439.
• [107] Okano Т., Yano Т., Iseki Т.: Synthesis nad mechanical properties of Ti3SiC2 ceramic, Transactions of Materials Research Society of Japan, 1994, vol. 14A, s. 597-600.
• [108] Zhang Y. i in.: Ti3SiC2 - a self-lubricating ceramic, Materials Letters, 2002, vol. 55, nr 5, s. 285-289.
• [109] Lis J. i in.: Reaction sintering phenomena of self-propagating high temperature synthesis derived ceramic powders in the Ti - Si С system, Solid State Ionics, 1997, vol. 101-103, s. 59-64.
• [110] Morgiel J., Lis J., Pampuch R.: Microstructure of TijSiC; - based ceramics, Materials Letters, 1996, vol. 27, nr 3, s. 85-89.
• [111] Lis J., Pampuch R., Stobierski L.: Reactions during SHS in a Ti - Si - С system, International Journal of Self-Propagating High-Temperature Synthesis, 1992, vol. 1, nr 3, s. 401-408.
• [112] Jaworska L. i in.: Reaktywne wysokociśnieniowe spiekanie tworzyw narzędziowych, Polska Metalurgia w latach 2002-2006, "Metalurgia 2006", Wydawnictwo Naukowe Akapit, Kraków, 2006, s. 255-260.
• [113] Jaworska L. in.: Ti3SiC2 as a bonding phase In diamond composites, Journal of Materials Science Letters, 2001, vol. 20, nr 19, s. 1783-1786.
• [114] Olesińska W. i in.: Reactive metallic layers produced on AIN, Si3N4 and SiC ceramics, Journal of Materials Science: Materials in Electronics, 2004, vol. 15, nr 12, s. 813-817.
• [115] Rozmus M. i in.: Projektowanie tworzyw z gradientem rozmieszczenia faz otrzymywanych metodą zagęszczania w ultrawirówce, Kompozyty, 2008, t. 8, nr 1, s. 64-69.
• [116] Migdał W. i in.: Opracowanie założeń teoretycznych i opanowanie techniki rozdziału suhmikroproszków diamentowych poniżej 1 μm na znormalizowane klasy wielkości, Kraków, Prace IZTW, Raport z wykonania zadania badawczego, 1992.
• [117] Nikitin J.I.: Technologija izgotovlenija i kontrol Kacestva almaznyh poroskov, Kiev, Naukova Dumka, 1984.
• [118] Tarnawski E.: Matematyka dla studiów technicznych, PWN, Warszawa 1973.
• [119] Leja F.: Rachunek różniczkowy i całkowy ze wstępem do równań różniczkowych, PWN, Warszawa 1978.
• [120] Poradnik Fizykochemiczny, Praca Zbiorowa, Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa, 1974.
• [121] Dryński Т.: Ćwiczenia laboratoryjne z fizyki, PWN, Warszawa, 1980.
• [122] Wiskozymetr Hoppłera, typ BH 2, Instrukcja Obsługi, Nr 6586, VEB Prüfgeräte - Werk Medingen Sitz Freital.
• [123] Shimadzu, Centrifugal particle size analyzer, typ SA-CP3, Instrukcja Obsługi, Shimadzu Corporation, Kyoto, Japan.
• [124] Ultrawirówka laboratoryjna, typ UP 65M, Nr maszyny 89/070, Instrukcja obsługi - tłumaczenie, VEB MLW Medizintechnik Leipzig
• [125] Jaworska L., Rozmus M., Królicka В.: Diamentowy kompozyt o mikrostrukturze gradientowej. Punkt kontrolny nr 2: Wstępne próby otrzymania kompozytów diamentowych o strukturze gradientowej - określenie parametrów spiekania, Kraków, Prace IZTW, Seria Sprawozdania, nr 8705, 2006.
• [126] Atkins P. W.: Podstawy chemii fizycznej, WN PWN, Warszawa, 1999.
• [127] Goodwin J.W.: Colloids and Interfaces with suifactants and polymers, Wiley, Chichester, 2004.
• [128] Dezintegrator ultradźwiękowy, typ UD-20, Instrukcja Obsługi, Zakład Doœwiadczalny „Techpan", Instytut Podstawowych Problemów Techniki PAN.
• [129] Bundy F.P.: Ultra-high pressure apparatus, Physics Reports, 1988, nr 3, s. 156-1175.
• [130] Ermets M.I.: High pressure experimental method, Oxford University Press, Oxford, 1996.
• [131] Hall H.T.: Ultra High Pressure, High-Temperature Apparatus: the „Belt", Review of Scientific Instruments, 1960, vol. 31, s. 125-131.
• [132] Hall H.T.: The „Belt": Ultra-High Pressure, High-Temperature Apparatus, GE Report No: RL-1064, 1954.
• [133] Novikov N.V. i in.: Smtez almazov, Kiev: „Naukova Dumka", 1989.
• [134] PN-EN ISO 623-2: Techniczna ceramika zaawansowana. Ceramika monolityczna. Właściwości ogólne i strukturalne. Cześć 2: Oznaczanie gęstości i porowatości.
• [135] PN-EN ISO 6507-1: Metale. Pomiar twardości sposobem Vickersa. Cześć 1: Metoda badań.
• [136] Oprawka narzędziowa C.RSNR2525M12-MN7, Katalog Oprawek i Narzędzi Kennametal®, www.keimametal.com/e-catalog.
• [137] Jaworska L. i in.: Diamentowy kompozyt o mikrostrukturze gradientowej. Punkt kontrolny nr 3: Badania właściwości gradientowego materiału diamentowego w zakresie jego spajania z korpusem narzędzia. Punkt kontrolny nr 4: Badania właściwości gradientowego materiału diamentowego, Kraków, Prace IZTW, Seria Sprawozdania, nr 8767,2007.