Stężenie metali i ich związków w powietrzu na stanowiskach pracy przy stosowaniu różnych technik łączenia metali

• Autorzy: Groniec J. P.

Warianty tytułu

EN

Concentration of metals and their compounds in air on work-stands during joining of metals by various techniques

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Oznaczanie dymów i gazów spawalniczych oraz ich składników w powietrzu na stanowiskach pracy jest jednym z podstawowych zadań w prewencji chorób zawodowych. W artykule przedstawiono zbiorczo wyniki badań oceny narażenia zawodowego spawaczy na dymy/pyły i gazy, prowadzonych przez Instytut Medycyny Pracy w Łodzi od połowy lat 80. Pomiary wykonywane były w strefie oddychania pracowników, a w analizie stosowano absorpcyjną spektrometrię atomową (metale) lub spektrofotometrię (gazy, fluorki). Badania prowadzone były w zakładach przemysłu stoczniowego, maszynowego, w elektrowniach, budownictwie oraz przy produkcji sprzętu gospodarstwa domowego i obejmowały spawanie stali wysoko- i niskostopowych, glinu, miedzi, spawanie drutami proszkowymi oraz lutowanie. Na podstawie wyników badań można przyjąć, że mimo obserwowanej w ostatnich latach poprawy warunków pracy, spawacze zatrudnieni w polskim przemyśle, a w szczególności spawacze stoczniowi mogą być narażeni na dymy i ich składniki o stężeniu przekraczającym obowiązujące wartości normatywów higienicznych.

EN

Environmental monitoring of fumes and gases produced during welding is one of the key elements in the prevention of occupational diseases. In the paper, the results of investigation into the occupational exposure to components of welding fumes and gases carried out by the Nofer Institute of Occupational Medicine since mid eighties are summarized. Air samples were collected on filters in breathing zone of welders, the metals collected on filters were analyzed by AAS, whereas non-metal components were analyzed spectrophotometrically. The study was carried out in shipyards, power stations, mechanical and metal industry plants and in building industry, where welders used MMA, MAG, MIG, TIG, flux-cored wire welding, soldering, brazing and cutting processes while the materials subjected to welding included stainless steel, copper and aluminum. Though the working conditions have been improved considerably in recent years, the studies have confirmed that welders, mainly those employed in shipyards may be exposed to welding fumes and their components in concentrations exceeding the OEL values.

Słowa kluczowe

PL

spawalnictwo; BHP; ochrona zdrowia; emisja zanieczyszczeń; emisja gazów; emisja dymów; ochrona środowiska; metal

EN

welding technology; work safety; health and safety; health protection; pollutants emission; gas emission; fumes emission; environment protection; metal

• Wydawca: Sieć Badawcza Łukasiewicz - Górnośląski Instytut Technologiczny
• Czasopismo: Biuletyn Instytutu Spawalnictwa w Gliwicach
• Rocznik: 2009
• Tom: R. 53, nr 3
• Strony: 53--56
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., tabl.

Twórcy

autor

Groniec J. P.

• Instytut Medycyny Pracy im. Prof. J. Nofera, Łódź

Bibliografia

• 1. Pilarczyk J.: Kierunki rozwoju współczesnego spawalnictwa. Biuletyn Instytutu Spawalnictwa, 2001, nr 5.
• 2. Pilarczyk J.: Spawalnictwo w trzecim tysiącleciu. Przegląd Spawalnictwa, 2000, nr 1, s. 2-7.
• 3. Matczak W., Gromiec J. P.: Zasady oceny narażenia zawodowego spawaczy. Instytut Medycyny Pracy, Łódź, 2003.
• 4. Machaczek S., Matusiak J.: Katalog charakterystyk materiałów spawalniczych pod względem emisji zanieczyszczeń. Instytut Spawalnictwa, Gliwice, 1999.
• 5. Matczak W., Gromiec J. P.: Problemy związane z higieniczną oceną warunków pracy spawaczy - analiza szkodliwości chemicznych. Medycyna Pracy, 2000, nr 5, s. 495-507.
• 6. International Agency for Research on Cancer: Evaluation of Carcinogenic Risks to Humans; Vol. 49: Chromium, Nickel and Welding, IARC, Lyon 1990.
• 7. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń czynników szkodliwych dla zdro-wia w środowisku pracy (Dz. Ust. nr 217 poz. 1833) z późniejszymi zmianami).
• 8. Gromiec J. P.: Pomiary i ocena stężeń czynników chemicznych i pyłów w środowisku pracy. Wytyczne i zalecenia. CIOP-PIB, Warszawa 2004.
• 9. Matczak W.: Ocena narażenia spawaczy na zanieczyszczenia wydzielające się w procesach spawania. Biuletyn Instytutu Spawalnictwa, 1998, nr 5.
• 10. Matczak W., Chmielnicka J.: Relation between various chromium compounds and some other elements in fumes from manual metal arc stainless steel welding, British. Journal of Industrial Medicine, 1993, 50, s. 244-251.
• 11. Matczak W., Gromiec J. P.: Evaluation of exposure to toxic metals released in the process of aluminum welding. Applied Occupational and Environmental Hygiene, 2002, 17, s. 296-203.
• 12. Matczak W.: Ocena narażenia zawodowego spawaczy miedzi. Medycyna Pracy, 2000, nr 1, s. 11-17.
• 13. Matczak W., Przybylska-Stanisławska M.: Oznaczanie dymów i ich składników powstających podczas spawania drutami proszkowymi. Medycyna Pracy, 2004, nr 6, s. 481-490.
• 14. Matczak W., Gromiec J. P.: Narażenie zawodowe na gazy wydzielające się w procesach spawania stali nisko- i wy-sokostopowych. Medycyna Pracy, 2001, nr 6, s. 423-426.